1 Wyeliminować ubóstwo we wszystkich jego formach na całym świecie

Od 2000 roku światowe wskaźniki ubóstwa spadły o ponad połowę. Pomimo tego co dziesiąta osoba żyjąca w regionie rozwijającym się i jej rodzina żyje poniżej międzynarodowej granicy ubóstwa, tj. 1,90 USD dziennie, a kolejne miliony za niewiele więcej. W wielu krajach Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej poczyniono znaczne postępy, jednak nawet 42% ludności Afryki Subsaharyjskiej nadal żyje poniżej granicy ubóstwa.

Bieda to coś więcej niż brak przychodów i środków potrzebnych do życia. Bieda to głód, niedożywienie, ograniczony dostęp do edukacji i podstawowych usług, dyskryminacja społeczna, wykluczenie oraz brak udziału w procesie decyzyjnym. Wzrost gospodarczy musi być inkluzywny, zapewnić możliwość pracy oraz promować równość.

Należy wdrożyć systemy ochrony socjalnej, aby złagodzić skutki klęsk żywiołowych i pomóc krajom podatnym na nie. Systemy te mogą wspomóc gospodarkę w krajach narażonych na katastrofy naturalne i położyć kres skrajnemu ubóstwu w najbiedniejszych regionach.

Czytaj więcej

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Prowadzenie placówek wsparcia dziennego dla dzieci i młodzieży

W Katowicach funkcjonuje 28 placówek wsparcia dziennego prowadzonych przez jednostki miejskie oraz organizacje pozarządowe, dotowanych z budżetu miasta Katowice. Głównym ich celem jest udzielanie wsparcia dla rodzin przeżywających trudności poprzez objęcie dzieci opieką i wychowaniem. Dzieci uczęszczające do takich placówek często wywodzą się z rodzin ubogich, rozbitych, niepełnych, niezaradnych bądź zagrożonych patologią społeczną. Placówki w formie świetlic i klubów młodzieżowych zapewniają swoim podopiecznym m.in. dwa posiłki dziennie, pomoc w nauce oraz organizację czasu wolnego poprzez prowadzenie kół zainteresowań, wycieczek czy wyjść kulturalnych. Zaplanowane działania pomagają dziecku w wielu przypadkach uniknąć zjawiska tzw. dziedziczenia biedy i wyuczonej bezradności. Ponadto w okresie ferii zimowych i wakacji letnich placówki te organizują wypoczynek dla dzieci i młodzieży.

Placówki wsparcia dziennego prowadzone przez organizacje pozarządowe zapewniają 532 miejsca, natomiast prowadzone przez MOPS 175 miejsc. Kwota dotacji przyznana w 2022 roku organizacjom pozarządowym na ten cel wynosi 4 065 843,00 zł, natomiast roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek wsparcia dziennego MOPS Katowice to kwota 2 511 743,17 zł.

Działania środowiskowe z zakresu organizowania społeczności lokalnej

W 2023 r. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizował współpracę z UNICEF na rzecz pomocy dzieciom i młodzieży oraz rodzinom, które uciekając przed wojną na Ukrainie znalazły schronienie na terenie naszego miasta. W Katowicach realizowane były działania środowiskowe w takich dzielnicach jak Nikiszowiec, Bogucice, Śródmieście, Zawodzie, Wełnowiec – Józefowiec, Dąb i Szopienice. Działania ukierunkowane były na podniesienie poziomu integracji dzieci uchodźców oraz ich rodziców/opiekunów w otoczeniu społecznym, kulturowym.

Zwolnienie z podatku od nieruchomości dla podmiotów prowadzących działalność non-profit na rzecz osób podatnych na zagrożenia

Podmioty prowadzące działalność non-profit na rzecz osób niezdolnych do radzenia sobie z zagrożeniami są zwolnione od podatku od nieruchomości. W 2021 roku ze zwolnienia z podatku na podstawie ww. uchwały skorzystało 18 podmiotów. 
W 2022 roku ze zwolnienia z podatku na podstawie ww. uchwały skorzystało 19 podmiotów.

W 2023 roku ze zwolnienia z podatku na podstawie ww. uchwały skorzystały 23 podmioty.

Rozwój sieci sklepów socjalnych

Miasto Katowice wspiera uruchamianie przez organizację pozarządową kolejnych sklepów socjalnych w Katowicach. Projekt sklepu socjalnego to innowacyjne, pierwsze w Polsce, rozwiązanie, którego głównym celem jest polepszenie sytuacji ekonomicznej osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej.

Z zakupów w sklepach korzystać mogą osoby posiadające specjalne skierowania wydane przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach lub Fundację Wolne Miejsce, tj. takie, których dochód nie przekracza obecnie 300% kryterium dochodowego określonego ustawie o pomocy społecznej. Natomiast w soboty z zakupów korzystać mogą wszyscy mieszkańcy.

Ideą prowadzenia sklepu socjalnego jest wyjście naprzeciw osobom doświadczającym stałych lub tymczasowych trudności finansowych, ubóstwa i kryzysów życiowych pojawiających się w wyniku nieprzewidzianych zdarzeń losowych takich jak np. epidemia, utrata pracy, nagłe kalectwo, choroba własna lub osoby bliskiej. Ponadto w lokalu wydzielona została specjalna przestrzeń na klubo-kawiarnię, z której uprawnionymi do korzystania są w szczególności katowiccy seniorzy w wieku 60+, skupieni wokół organizacji senioralnych działających aktywnie i regularnie na terenie Katowic (np. w Klubach Seniora, fundacjach, stowarzyszeniach, na Uniwersytecie III Wieku).

Dla seniorów posiadających skierowanie z MOPS ww. sklepy posiadają dodatkowe udogodnienie. Wystarczy zadzwonić na specjalny numer, a Fundacja prowadząca sklepy przygotuje i bezpłatnie dowiezie zakupy wprost do miejsca zamieszkania seniora. Koszt zakupionych produktów i artykułów pokrywa senior. Zakupów można dokonywać zarówno za pośrednictwem osób bliskich, jak i osobiście.

W Katowicach działają 2 sklepy socjalne: przy ul. Tysiąclecia 82 oraz przy ul. Świdnickiej 25.

Sklepy społeczne Charity Shop

Sklep „Tyle tego” przy ul. Morcinka 3a prowadzony jest przez Stowarzyszenie Kurka Wodna. Sklep społeczny to miejsce, do którego mieszkańcy mogą przynosić niepotrzebne, ale w dobrym stanie rzeczy. Rzeczy te są następnie sprzedawane, a pieniądze z ich sprzedaży, są przeznaczane na cele statutowe Stowarzyszenia, które w dużej mierze dotyczą pracy na rzecz osób wykluczonych, w trudnej sytuacji życiowej, niepełnosprawnych, w podeszłym wieku.

https://www.facebook.com/tyletego.sklepspoleczny

Podobny sklep charytatywny otworzyła Fundacja FAZA w lokalu miejskim przy Placu Karola Miarki 1. Fundacja swoją działalność opiera w dużej mierze na współpracy regionalnej z działającymi już organizacjami pomagającymi zwierzętom i ochronie środowiska. Działania sklepu charytatywnego można opisać w trzech słowach: PODARUJ, KUPUJ, POMAGAJ.

Codziennie w godzinach otwarcia sklepu przyjmowane są: ubrania, buty, torebki, biżuterie, książki, płyty, gry, zabawki, artykuły domowe, małe RTV i AGD. Najważniejsze, aby rzeczy były czyste i niezniszczone. KUPUJĄC je nadajemy im nowe życie w ramach idei zero waste i POMAGAMY chronić nasz klimat.

Fundacja FAZA promuje drugi obieg, ideę współdzielenia, zasadę zero waste oraz zrównoważony rozwój. Zysk ze sprzedaży przeznacza na działania statutowe takie jak: warsztaty, prelekcje, pikniki dla mieszkańców oraz ochronę środowiska. https://www.facebook.com/charityshopkatowice/

Fundacja Deszczu-Kropelką utworzyła butiki charytatywne na ul. Jankego 83 (Ochojec) oraz ul. Koszalińskiej 18 (Ligota) w Katowicach. Co można oddać: ubrania, obuwie, biżuterię, torebki, książki, małe AGD, rośliny, małe meble, zabawki, płyty, gry, szkło, ozdoby domowe. Dochód ze sprzedaży rzeczy w sklepie w całości przekazywany jest na działania statutowe Fundacji "Deszczu Kropelką", które obejmują: ochronę klimatu, promocję zrównoważonej konsumpcji i produkcji, równość płci i wzmocnienie pozycji kobiet i dziewcząt, zapewnienie wszystkim ludziom, niezależnie od wieku, zdrowego życia i dobrostanu, wsparcie rzeczowe organizacji i osób w potrzebie.

https://www.facebook.com/deszczukropelka

Fundacja Prowitalni otworzyła sklep na ul. Armii Krajowej 81 (Piotrowice) – Przyjaciele – sklep charytatywny. Tu główny zakres działalności dotyczy zdrowia, który jest w zakresie działań statutowych fundacji. Holistyczne podejście do zdrowia zapewnia nie tylko dobrostan, ale także pomaga zapobiegać chorobom cywilizacyjnych (otyłość, cukrzyca, nadciśnienie). Sklep przyjmuje: odzież sportową, buty sportowe lub do uprawiania różnych sportów, akcesoria do różnych sportów (maty, łyżwy, rolki, piłki do ćwiczeń, rzeczy do tańca, jogi), gry i zabawki (rozrywka i wysiłek intelektualny jest częścią naszej witalności), rzeczy do surwiwalu, biwakowania, podróży, książki rozwojowe, kulinarne, podróżnicze, czapki wygodne, rękawiczki, opaski.

https://www.facebook.com/przyjacielesklepcharytatywny

2 Wyeliminować głód, osiągnąć bezpieczeństwo żywnościowe i lepsze odżywianie oraz promować zrównoważone rolnictwo

Przy właściwym postępowaniu, rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo mogą stanowić źródło żywności dla wszystkich i przynosić godny dochód. Jednocześnie mogą przyczynić się do rozwoju obszarów wiejskich i ochrony środowiska. Nadszedł czas, aby przyjrzeć się sposobom produkcji, spożycia i dystrybucji żywności.

Obecnie gleba, woda pitna, oceany, lasy oraz różnorodność biologiczna ulegają szybkiej degradacji. Zmiany klimatyczne wywierają jeszcze większy wpływ na środowisko, od którego zależy nasze życie. Zwiększają one ryzyko występowania katastrof naturalnych, takich jak susze czy powodzie. Wiele mężczyzn i kobiet zamieszkujących obszary wiejskie nie jest już w stanie dłużej utrzymywać się z pracy w rolnictwie i jest zmuszona migrować do miast w poszukiwaniu lepszego życia.

Niskie bezpieczeństwo żywnościowe i związane z nim poważne niedożywienie powoduje u milionów dzieci zburzenia rozwoju oraz zbyt niski wzrost. Musimy gruntownie zmienić światowy system żywnościowy i rolniczy, aby wyżywić 810 milionów głodujących ludzi. Szacuje się, że w 2050 r. liczba niedożywionych osób wzrośnie o kolejne 2 miliardy ludzi. Inwestycje w rolnictwo mają kluczowe znaczenie dla zwiększenia zdolności produkcyjnych, z kolei wprowadzenie zrównoważonych systemów produkcji żywności obniży ryzyko głodu.

Czytaj więcej

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Pomoc Żywnościowa

W Katowicach działają trzy jadłodajnie oraz sześć punktów wydawania żywności prowadzone przez organizacje pozarządowe, organizacje kościelne wspierane przez miasto Katowice. Pomoc żywnościową z unijnego Programu Fundusze Europejskie na Pomoc Żywnościową (FEPŻ) mogą otrzymać osoby i rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej, spełniające kryteria określone w art. 7 ustawy o pomocy społecznej, których dochód nie przekroczy określonego poziomu, ustalonego procentowo w stosunku do dochodu uprawniającego do korzystania z pomocy społecznej.

W skład wydawanych produktów spożywczych wchodzą: owoce i warzywa, artykuły skrobiowe (herbatniki, kasze, makarony, mąka, płatki owsiane), artykuły mleczne (mleko, ser żółty), artykuły mięsne i rybne (szynka wieprzowa mielona, szynka drobiowa, pasztet wieprzowy, szprot w oleju), cukier, olej rzepakowy.

Punkty te realizują również inne działania m.in. prowadzą: warsztaty, stałą współpracę ze specjalistami, w tym m.in. z pracownikami socjalnymi w celu przeciwdziałania negatywnym zjawiskom społecznym.

Łącznie każdego roku z programu korzysta ok. 5 500 osób

W 2023 r. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizował współpracę z UNICEF na rzecz pomocy dzieciom i młodzieży oraz rodzinom, które uciekając przed wojną na Ukrainie znalazły schronienie na terenie naszego miasta. W ramach programu w okresie I-VIII 2023 r. dostarczano dodatkowy ciepły posiłek dzieciom i kobietom.

W cyklach tygodniowych odbywały się dostawy zdrowych przekąsek dla dzieci przebywających

w obiektach zbiorowego zakwaterowania. Żywność dostarczano dla ponad 400 dzieci. Ponadto przygotowywano i wydawano na wynos gorące posiłki dla kobiet i dzieci (3 razy w tygodniu) w jadłodajni w centrum Katowic.

Rozwój sieci sklepów socjalnych

Miasto Katowice wspiera uruchamianie przez organizacje pozarządowe kolejnych sklepów socjalnych w Katowicach. Projekt sklepu socjalnego to innowacyjne, pierwsze w Polsce rozwiązanie, którego głównym celem jest polepszenie sytuacji ekonomicznej osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej.

Z zakupów w sklepach korzystać mogą osoby posiadające specjalne skierowania wydane przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach lub Fundację Wolne Miejsce, tj. takie, których dochód nie przekracza obecnie 300% kryterium dochodowego określonego ustawie o pomocy społecznej. Natomiast w soboty z zakupów korzystać mogą wszyscy mieszkańcy.

Ideą prowadzenia sklepu socjalnego jest wyjście naprzeciw osobom doświadczającym stałych lub tymczasowych trudności finansowych, ubóstwa i kryzysów życiowych pojawiających się w wyniku nieprzewidzianych zdarzeń losowych takich jak np. epidemia, utrata pracy, nagłe kalectwo, choroba własna lub osoby bliskiej. Ponadto w lokalu wydzielona została specjalna przestrzeń na klubo-kawiarnię, z której uprawnionymi do korzystania są w szczególności katowiccy seniorzy w wieku 60+, skupieni wokół organizacji senioralnych działających aktywnie i regularnie na terenie Katowic (np. w Klubach Seniora, fundacjach, stowarzyszeniach, na Uniwersytecie III Wieku).

Dla seniorów posiadających skierowanie z MOPS ww. sklepy posiadają dodatkowe udogodnienie. Wystarczy zadzwonić na specjalny numer, a Fundacja prowadząca sklepy przygotuje i bezpłatnie dowiezie zakupy wprost do miejsca zamieszkania seniora. Koszt zakupionych produktów i artykułów pokrywa senior. Zakupów można dokonywać zarówno za pośrednictwem osób bliskich, jak i osobiście.

W Katowicach działają 2 sklepy socjalne: przy ul. Tysiąclecia 82 oraz przy ul. Świdnickiej 25.

Zupa w Kato

Regularnie co tydzień w czwartek w ramach służby na ulicy członkowie organizacji pozarządowej Wspólnota Dobrego Pasterza wraz z wolontariuszami gotują zupę dla osób ubogich, którą się dzielą z osobami ubogimi na placu Przyjaciół z Miszkolca.

3 Dobre zdrowie i jakość życia

Dokonano znacznego postępu w zwiększaniu przewidywanej długości życia i ograniczaniu najczęstszych czynników powodujących śmiertelność dzieci i matek. Jednakże zmniejszenie śmiertelności okołoporodowej matek do poniżej 70 przypadków na 100 000 żywych urodzeń do 2030 roku wymaga poprawy opieki medycznej.

Zmniejszenie liczby przedwczesnych zgonów spowodowanych chorobami niezakaźnymi o 1/3 do 2030 roku wymaga również stosowania czystego paliwa do gotowania oraz sprawniejszej edukacji o szkodliwości palenia tytoniu.

Musimy kontynuować wzmożone prace nad pokonywaniem występowania wielu chorób i pojawiającymi się zagrożeniami zdrowotnymi. Zapewniając bardziej efektywne finansowanie systemów opieki zdrowotnej, poprawę warunków sanitarnych i higieny, dostęp do lekarzy oraz ograniczając zanieczyszczenie środowiska, możemy poczynić znaczące postępy w ratowaniu życia milionów ludzi. (źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Baseny Burowiec i Brynów

Już od ponad trzech lat katowiczanki i katowiczanie korzystają z kompleksów basenowych w Burowcu i Brynowie, których wybudowanie obiecał prezydent Miasta Katowice Marcin Krupa w swoim programie wyborczym. Dodatkowo decyzją prezydenta dorośli mieszkańcy Katowic są traktowani preferencyjnie i za godzinę korzystania z basenu płacą tylko 10 zł, a dzieci i młodzież – połowę mniej. Z kolei koszt biletu normalnego dla gości z innych miast wynosi 25 zł. Do tej pory baseny Burowiec i Brynów odwiedziło łącznie ponad 2 mln osób. Gigantyczna popularność kompleksów basenowych wynika z szeregu atrakcji, jakie w nich powstały. Mieszkańcy korzystają m.in. z 25-metrowego basenu, basenu do nauki pływania, brodzika, wodnych masażerów, jacuzzi, zjeżdżalni i strefy saun. Ponadto przy kompleksach basenowych powstały sale sportowe, w których można grać w piłkę nożną, koszykówkę, siatkówkę czy trenować karate.

Nowoczesne baseny umożliwiają także realizację kolejnego zobowiązania prezydenta Marcina Krupy: powszechnego programu nauki pływania dzieci z katowickich szkół „Jak ryba w wodzie”, dzięki któremu już ponad 8 tys. dzieci zdobyło podstawowe umiejętności pływackie. Koszt budowy basenów Brynów i Burowiec wyniósł łącznie 72 mln zł.

Basen w Zadolu

W 2022 r. pierwsi mieszkańcy skorzystali z basenu Zadole. Jego budowa była realizacją zapowiedzi prezydenta Marcina Krupy. Do tej pory z obiektu skorzystało blisko 310 tys. osób. Mieszkańcy mają tu do dyspozycji m.in. basen sportowy, basen rekreacyjny i strefę saun. Z kolei dla fanów piłki nożnej, siatkówki czy koszykówki udostępniono halę sportową. –

Basen na Zadolu to nowoczesny obiekt, na dodatek położony w otoczeniu pięknego parku. W tej części miasta bardzo brakowało nam basenu. Możemy tutaj odpocząć, zadbać o formę, popływać, ale też naprawdę się zrelaksować – mówi pani Dorota Fiertek, która często korzysta z obiektu.

Znakiem rozpoznawczym pływalni w Zadolu jest specjalna strefa zewnętrzna, gdzie wiosną i latem goście mogą skorzystać z ogrodzonej przestrzeni z leżakami i parasolami. Na basenie jest także realizowany miejski projekt „Jak ryba w wodzie”, w którym tylko w ubiegłym roku uczestniczyło blisko 500 uczniów z 10 szkół. Koszt budowy basenu Zadole wyniósł 33,5 mln zł.

Warto przypomnieć, że basen Zadole jest trzecim tego typu obiektem w Katowicach. Wcześniej otwarto basen Burowiec oraz basen Brynów. Jednocześnie decyzją prezydenta Marcina Krupy katowiczanki i katowiczanie posiadający Katowicką Kartę Mieszkańca są na basenach traktowani preferencyjnie: płacą tylko 10 zł za godzinę (osoby spoza miasta – 25 zł), a dzieci – połowę mniej.

Programy skierowane do Seniorów

Adresatami Programu „Katowicki Senior w Mieście” na lata 2022-2027 są katowiccy seniorzy, którzy ukończyli 60 rok życia. Głównym jego celem jest podniesienie oraz poprawa jakości życia poprzez zapewnienie tym osobom dostępu do odpowiednich form wsparcia. Realizacja różnorodnych projektów w ramach programu ma na celu m.in. przeciwdziałanie osamotnieniu i marginalizacji osób starszych, zagospodarowanie czasu wolnego osobom po zakończeniu aktywności zawodowej (m.in. poprzez rozwijanie umiejętności i indywidualnych zainteresowań), zwiększenie aktywności i uczestnictwa ludzi starszych w życiu społecznym, działalność prozdrowotną i edukacyjną, prowadzenie zajęć z zakresu kultury fizycznej.

Każdego roku Katowice przeznacza na realizację programu ponad 50 000 000,00 zł (w 2022 r.: 55 178 647,28 zł).

Program Katowicki Senior w mieście

Dodatkowo w 2022 r. i 2023 r. miasto Katowice kontynuowało współpracę z Telewizją TVS w zakresie zakupu programu skierowanego do seniorów pn. „Srebrne Katowice”. Program jest realizowany w ramach szeroko rozumianej polityki senioralnej. Treści zawarte w poszczególnych odcinkach programu odnoszą się do bieżących wydarzeń związanych z seniorami naszego Miasta

W związku z prowadzoną polityką senioralną oraz wnioskami Rady Seniorów Miasta Katowice Prezydent podjął decyzję o uruchomieniu przy ul. Słowackiego 27 Katowickiego Centrum Seniora – Klubu „Senior+”.

Projekt złota rączka

Celem projektu jest podniesienie oraz poprawa jakości życia poprzez zapewnienie seniorom dostępu do bezpłatnych usług w zakresie drobnych napraw domowych takich jak np. wymiana/naprawa kranów w kuchni i łazience, udrażnianie zatkanych odpływów, naprawa nieszczelnych rur, podłączenie pralki/zmywarki, wymiana żarówki, naprawa/wymiana gniazdka elektrycznego, regulacja/uszczelnienie drzwi i okien, naprawa klamek/zamków w drzwiach i oknach. Z usług mogą korzystać katowiczanie, którzy ukończyli 65 rok życia (osoby samotne, gospodarstwa 2-osobowe) i którzy nie radzą sobie z domowymi naprawami, a nie zawsze mogą liczyć na wsparcie bliskich osób.

Za realizację tego zadania od samego początku odpowiedzialna jest Fundacja Rozwoju Ekonomii Społecznej, która na ten cel otrzymuje dotację z budżetu miasta Katowice.

W 2022 r. zrealizowano 941 naprawy dla 491 seniorów, a w 2023 r. liczba zrealizowanych napraw wyniosła 997 dla 572 seniorów.

Programy Aktywności Lokalnej i Centra Społecznościowe

W 2023 r. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizował współpracę z UNICEF na rzecz pomocy dzieciom i młodzieży oraz rodzinom, które uciekając przed wojną na Ukrainie znalazły schronienie na terenie naszego miasta. W Katowicach realizowane były działania środowiskowe w takich dzielnicach jak Nikiszowiec, Bogucice, Śródmieście, Zawodzie, Wełnowiec – Józefowiec, Dąb i Szopienice. Działania ukierunkowane były na podniesienie poziomu integracji dzieci uchodźców oraz ich rodziców/opiekunów w otoczeniu społecznym, kulturowym.

Ponadto, w ramach działań UNICEF, stworzono strefy przyjazne dzieciom w placówkach pomocy społecznej. W 17 obiektach MOPS Katowice pojawiły się pionowe ekrany dotykowe z animacjami i grami dla dzieci, ponadto część kącików dziecięcych doposażona została w nowe zestawy zabawek, projektory edukacyjne oraz meble.

W ramach współpracy z UNICEF realizowano również działania mające na celu wsparcie dzieci uchodźczych oraz ich opiekunów tymczasowych. W Zespole ds. Rodzinnej Pieczy Zastępczej w ramach udzielenia profesjonalnego wsparcia opiekunom tymczasowym swoją pomoc regularnie świadczyło trzech tłumaczy, zaangażowano prawnika do udzielania bieżącej pomocy prawnej. Opiekunowie tymczasowi z przyjętymi pod opiekę dziećmi licznie korzystali ze wsparcia oferowanego przez ww. program – m.in. otrzymywali świadczenie pieniężne w wysokości 500,00 zł miesięcznie.

Program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” – edycja 2023 ze środków Funduszu Solidarnościowego (Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej).

W 2023 roku z usług asystenta osobistego osoby niepełnosprawnej skorzystało 230 osób, dla których świadczono 55 434,5 godzin zegarowych usług AOON. Asystenci wspierają swych podopiecznych w dążeniu do samodzielności w codziennych czynnościach, towarzyszą w wizytach lekarskich, w urzędach, w bankach, na poczcie, podczas zakupów. Niejednokrotnie są także odciążeniem dla bliskich i rodzin, zapewniając tzw. opiekę wytchnieniową.

Grupa wsparcia „Radość życia – wszystko mogę”

Program realizowany przez miasto Katowice. Spotkania grupy wsparcia odbywają się w sali Miejskiego Domu Kultury w Katowicach przy ul. Boya Żeleńskiego 83. Celem głównym programu jest poprawa sprawności funkcjonalnej i jakości życia osób starszych i niepełnosprawnych, zapewnienie potrzeb towarzyskich, kulturalnych poprzez ich aktywizację w tworzeniu sposobu spędzania czasu wolnego. Zgodnie z założeniami programu jest to grupa otwarta, dla osób w wieku 50+, starszych lub niepełnosprawnych mieszkańców Katowic, którzy chcą być jeszcze aktywni i być przykładem dla innych.

Program „Słonecznik”

W ramach programu realizowana jest pomoc poprzez działanie wolontariuszy na rzecz osób starszych i niepełnosprawnych. Adresatami programu są osoby, które z powodu swojego wieku i ograniczeń wymagają wsparcia ze strony Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach.

Cele pomocy w ramach programu :

• utrzymanie więzi społecznych i bezpieczeństwa w środowisku zamieszkania w odniesieniu do osób starszych i niepełnosprawnych,
• poszerzenie kontaktów społecznych i aktywizacja osób starszych i niepełnosprawnych,
• zwiększenie poczucia bezpieczeństwa.

„Katowicka Karta Mieszkańca”

Program pn. „Katowicka Karta Mieszkańca" jest elementem polityki promocyjnej i społecznej realizowanej przez miasto Katowice. Program ma m.in. na celu wzmocnienie poczucia tożsamości lokalnej mieszkańców, poprawę warunków i jakości życia mieszkańców poprzez ułatwienie im dostępu m.in. do dóbr kultury, sportu i rekreacji, zachęcenie zarówno mieszkańców, jak i osób spoza Katowic do meldowania się w Mieście i płacenia tu podatków.

Kartę mogą otrzymać osoby, które spełnią co najmniej jeden z poniższych warunków:

• są zameldowane w Katowicach na pobyt stały (bez względu na wiek),
• są zameldowane na pobyt czasowy i rozliczają w Katowicach podatek dochodowy od osób fizycznych (dzieci do 18 roku życia mogą otrzymać kartę – jeżeli choć jeden z rodziców / opiekunów prawnych rozlicza podatek w Katowicach),
• rozliczają w Katowicach podatek dochodowy od osób fizycznych (dzieci do 18 roku życia mogą otrzymać kartę – jeżeli choć jeden z rodziców / opiekunów prawnych rozlicza podatek w Katowicach),
• osoby przebywają w katowickich placówkach opiekuńczo-wychowawczych (do 18 roku życia), a także wychowawcy i dyrektorzy tych placówek,
• studenci uczelni zameldowani w mieście Katowice na pobyt czasowy,
• osoby zameldowane na pobyt czasowy w mieście Katowice, które nie ukończyły 26 roku życia,
• osoby przebywające w całodobowej placówce pomocy społecznej na terenie miasta Katowice.

W ramach Programu posiadacze Karty skorzystać mogą m.in. z ulgowych wejść na kąpieliska i lodowiska miejskie, z ulgowych biletów wstępu do Teatru „Ateneum”, Muzeum Historii Katowic, imprezy kulturalne oraz wielu innych zniżek oferowanych przez partnerów prywatnych. Obecnie zniżek dla posiadaczy KKM udziela 12 jednostek miejskich oraz 120 partnerów prywatnych.

Od początku trwania Programu wydano ponad 123 tysiące Kart.

kkm.katowice.eu

Działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami: 

Usługi transportowe dla niepełnosprawnych mieszkańców Katowic 

Miasto Katowice realizuje usługi transportowe skierowane do osób z niepełnosprawnościami będących mieszkańcami Katowic. Przewozy mieszkańców realizowane są nie tylko w Katowicach, ale również na terenie gmin sąsiednich tj.: Chorzów, Mikołów, Mysłowice, Tychy, Ruda Śląska, Sosnowiec, Siemianowice Śląskie, Czeladź, od poniedziałku do soboty w godzinach od 6.00 do 22.00 oraz w niedzielę i święta w godzinach od 8.00 do 20.00.

W 2022 r. z przewozów skorzystało 2680 osób, w tym 644 osoby na wózkach inwalidzkich. Wysokość wydatkowanych środków z budżetu miasta na ten cel w 2022 r. wyniosła 200 046,29 zł. Czytaj więcej

W 2023 r. z przewozów skorzystało 2386 osób, w tym 748 osoby na wózkach inwalidzkich. Wysokość wydatkowanych środków z budżetu miasta na ten cel w 2023 r. wyniosła 222 684,88 zł.

Transport dla osób z niepełnosprawnościami (katowice.eu)

Informator dla osób z niepełnosprawnościami „Katowice bez barier” pomaga osobom z niepełnosprawnościami odnaleźć drogę do właściwych, kompetentnych organów i instytucji oraz umożliwia zaplanowanie czynnego spędzania wolnego czasu w dostępnych miejscach oraz budynkach użyteczności publicznej. Informator skierowany jest nie tylko do osób z niepełnosprawnościami, ale także dla ich rodzin, opiekunów oraz wszystkich osób pracujących i działających dla ich dobra. Obsługą i aktualizacją informatora dla osób z niepełnosprawnościami „Katowice bez barier” zajmuje się Fundacja Klub KONTRA. 
Katowice Bez Barier – Informator dla osób z niepełnosprawnościami

Tłumacz Migam, Połącz z Tłumaczem

W kwietniu 2020 r. w celu ułatwienia osobom z wadą słuchu kontaktu z Urzędem Miasta Katowice uruchomiliśmy usługę umożliwiającą połączenie online z tłumaczem języka migowego przez stronę internetową urzędu: https://tlumacz.migam.org/miasto_katowice

Usługa ta została uruchomiona również w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Katowicach we września 2021 r. Komunikacja odbywa się za pośrednictwem połączenia video na komputerze/tablecie/telefonie Klienta. Tłumacz języka migowego, widoczny na ekranie pośredniczy w rozmowie Klient – Urzędnik na interesujący temat w zakresie spraw realizowanych w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Katowicach.

Minimalne warunki techniczne: każde urządzenie typu komputer/tablet/telefon z dostępem do Internetu, wyposażone w kamerę i mikrofon, z zainstalowaną aktualną przeglądarką: Chrome, Firefox, Opera, Safari i MS Edge. Usługa działa również na urządzeniach mobilnych z systemem Android jak i IOS. Koszty usługi z wyłączeniem kosztów połączenia ponosi Miasto Katowice.

Miejski System Powiadamiania Ratunkowego „Sygnał życia”

W celu zwiększenia bezpieczeństwa osób starszych i z niepełnosprawnościami od grudnia 2008 r. realizowany jest w Katowicach Miejski System Powiadamiania Ratunkowego „Sygnał życia”. System ten kierowany jest do osób, które nie zawsze są w stanie porozumieć się z dyspozytorem przyjmującym zgłoszenie i udzielić informacji koniecznych do udzielenia pomocy w sytuacji zagrożenia. Uczestnik Systemu Powiadamiania Ratunkowego musi posiadać telefon stacjonarny, bądź komórkowy z przyciskami, w którym zostanie zaprogramowany numer alarmowy.

W sytuacji zagrożenia po naciśnięciu przycisku dyspozytor w Wojewódzkim Centrum Powiadamiania Ratunkowego uzyska informacje o konieczności udzielenia pomocy oraz dane osoby zgłaszającej, które przekazuje do Wojewódzkiego Pogotowia Ratunkowego. 

Powiatowa Społeczna Rada do Spraw Osób Niepełnosprawnych podjęła się nowatorskiego działania jakim jest opiniowanie projektów realizowanych przez Miasto Katowice. W skład Rady wchodzą osoby z niepełnosprawnościami. Powiatowa Rada w ramach posiedzeń konsultuje z projektantami miejskie projekty pod kątem dostępności i dostosowania przestrzeni miejskiej dla osób z niepełnosprawnościami.

Członkowie Rady opiniują także projekty uchwał i programów przyjmowanych przez Radę Miasta pod kątem ich skutków dla osób z niepełnosprawnościami. Aktywnie uczestniczą w kreowaniu przedsięwzięć zmierzających do włączenia społecznego osób z niepełnosprawnościami.

Działania na rzecz dostępności usług administracji publicznej.

Miasto Katowice stale podejmuje działania mające na celu zwiększenie możliwości samodzielnego funkcjonowania osób z niepełnosprawnościami we wszystkich sferach użyteczności publicznej.

W ramach przedsięwzięcia grantowego pn. „Urząd Miasta Katowice dostępny dla osób ze szczególnymi potrzebami” zaplanowano wdrożenie w okresie od lipca 2022 –  czerwca 2023r. standardu dostępności dotyczącego dostępności architektonicznej oraz standardu dostępności informacyjno-komunikacyjnej Urzędu Miasta Katowice dla osób ze szczególnymi potrzebami, w tym osób z niepełnosprawnościami, mającego przyczynić się do poprawy dostępności świadczonych usług publicznych dla osób z problemami dot. poruszania się, słuchu i wzroku.

„Niewidzialni” – szkolenie dla pracowników UM Katowice

Na podstawie Porozumienia o współpracy partnerskiej zawartego z Fundacją StwardnienieRozsiane.Info z Gdyni dla realizacji projektu „(Nie)widzialni”, we wrześniu 2023 r. odbyły się szkolenia on-line dla pracowników Urzędu Miasta Katowice. Szkolenia miały na celu poszerzenie wiedzy oraz poprawę świadomości na temat niewidocznych niepełnosprawności oraz ułatwienie codziennego funkcjonowania osób z takimi niepełnosprawnościami poprzez uwrażliwienie na ich potrzeby. Elementem szkolenia był również savoir-vivre względem osób z niepełnosprawnościami.

W 90-minutowych szkoleniach wzięło udział 185 osób.

Link: Projekt (Nie)widzialni (katowice.eu)

Kampania "Zawód: pies asystujący"

Bezpieczeństwo i komfort wszystkich osób korzystających z usług Urzędu są dla nas priorytetem, dlatego rozpowszechniamy wiedzę na temat zachowania wobec psów asystujących aby ich właściciele mogli jak najpełniej korzystać z przestrzeni publicznej.

Zawód: pies asystujący (katowice.eu)

W 2023 roku odbył się również cykl warsztatów dla uczniów katowickich szkół i przedszkola. Głównym celem warsztatów było budowanie świadomości nt. pracy psa asystującego. Lepsza świadomość społeczeństwa w tym temacie zapewni zwiększenie komfortu poruszania się po przestrzeni publicznej osobom z psami asystującymi. Pozwoli to na pełniejsze korzystanie przez nie z dostępnych usług i zmniejszenie dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność.

Obniżenie umieralności poprzez promowanie zdrowia psychicznego i dobrostanu

W Katowicach działają cztery Środowiskowe Domy Samopomocy prowadzone przez organizacje pozarządowe, które łącznie dysponują 113 miejscami. Środowiskowe Domy Samopomocy świadczą usługi w ramach indywidualnych lub zespołowych treningów samoobsługi i treningów umiejętności społecznych, polegających na nauce, rozwijaniu lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie czynności dnia codziennego i funkcjonowania w życiu społecznym.

Bezpłatne poradnictwo specjalistyczne

Miasto Katowice w ramach oferty Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej zapewnia poradnictwo specjalistyczne dla mieszkańców Katowic (bez względu na ich sytuację dochodową). Poradnictwo świadczone jest przez psychologów, pedagogów, terapeutów, mediatora, lekarzy psychiatrów oraz pracowników socjalnych.

Pakiety ochronne w związku COVID-19

Miasto Katowice realizowało szereg działań nakierowanych na zapobieganie epidemii. Wśród nich wymienić można: infolinię dla najbardziej potrzebujących, obsługiwaną przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, wsparcie psychologiczne, „Pogotowie zakupowe”, w ramach którego mniej zamożnym katowiczanom dostarczane są nieodpłatnie pakiety żywnościowe, a tym, którzy dysponują środkami finansowymi, robione są zakupy.

Wśród licznych działań realizowanych przez Urząd Miasta Katowice w trudnym czasie pandemii można również wymienić m.in. uruchomienie wymazobusów, zakup jednorazowych maseczek dla katowickich służb i szpitali, maseczek wielorazowego użytku dla seniorów oraz zapewnienie możliwości użytkowania 83 laptopów do nauki zdalnej przez dzieci z katowickich placówek edukacyjno-wychowawczych.

Centrum Organizacji Pozarządowych (COP)

Działania na rzecz wzmocnienia instytucjonalnego organizacji pozarządowych i innych podmiotów trzeciego sektora stale prowadzi Centrum Organizacji Pozarządowych zlecone do prowadzenia  Stowarzyszeniu MOST. W ostatnich latach COP działała w lokalu przy ul. Kopernika 14. oraz od 2023 roku w drugiej lokalizacji na ul. Wita Stwosza 7, gdzie w pierwszym półroczu stałą siedzibę znalazło 13 organizacji pozarządowych, a kilkanaście innych korzystało ze współdzielonej przestrzeni.

Katowickie Centrum Organizacji Pozarządowych zapewnia:

• adres rejestrowy dla nowo powstających organizacji pozarządowych,
• wsparcie infrastrukturalne (dostęp do sal szkoleniowych, pomieszczeń/biurek, sprzętu informatycznego i biurowego, szafek na dokumenty i pocztę przychodzącą, przestrzeń magazynową),
• wsparcie merytoryczne (doradztwo ogólne i specjalistyczne, usługi księgowe, szkolenia),dla organizacji pozarządowych mających siedzibę lub działających w Katowicach.

Aktywność COP w pierwszym półroczu 2023 roku:

• 114 organizacji ma swoją siedzibę w COP, w tym 13 na Wita Stwosza 7,
• 112 godzin porad dla organizacji pozarządowych, w tym doradztwo księgowe,
• 564 udostępnienia sal na spotkania organizacji
• 29 użyczeń sprzętu poza siedzibami COP (namioty, ławostoły, nagłośnienie, rzutniki itp.) ;
• 17 szkoleń i spotkań informacyjnych,
• 7 spotkań animacyjnych,
• 5 spotkań integrujących działalność organizacji pozarządowych,
• 1 wizyta studyjna
• dofinansowanie inicjatyw partnerskich oraz przyznanie pakietów wsparcia dla organizacji kombatanckich i pakietów rozwojowych dla NGO mających siedzibę na Wita Stwosza 7.

Zmiana społeczna jak jest realizowana w COP dotyczy kilku zakresów:

• w mieście Katowice powstaje nowa społeczność organizacji pozarządowych, skupiona wokół nowej siedziby COP,
• zwiększyła się ilość kompleksowego wsparcia oferowanego organizacjom działającym na rzecz mieszkańców Katowic;
• wprowadzono nowe rodzaje usług do działań COP, w szczególności w postaci nowej siedziby, wsparcia specjalisty ds. rozwoju pakietów rozwojowych dla NGO i organizacji kombatanckich;
• zwiększyła się absorpcja środków zewnętrznych przez katowickie NGO;
• uczestnicy działań zdobyli nową wiedzę i umiejętności;
• zwiększyła się aktywność katowickich organizacji pozarządowych w podejmowaniu działań partnerskich;
• zwiększono wiedzę na temat wolontariatu i działań społecznych w Katowicach;
• podjęto działania na rzecz lepszej komunikacji między organizacjami pozarządowymi a ciałami dialogu obywatelskiego oraz lokalnym samorządem;
• wzmocniono potencjał ludzki w katowickich organizacjach.

Katowicki COP integruje podmioty III sektora funkcjonujące w naszym mieście, podejmuje działania na rzecz ich profesjonalizacji, by jak najefektywniej realizowały zlecane przez Prezydenta zadania publiczne oraz pobudza aktywność społeczną katowiczan i ich pełny udział w procesie budżetu obywatelskiego oraz inicjatywy lokalnej.

mostkatowice.org

facebook.com/COPkopernika

Centrum Aktywności Młodzieżowej

Od stycznia 2021r. przy Centrum Organizacji Pozarządowych działa Centrum Aktywności Młodzieżowej - zadanie współfinansowane ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020, w którym Liderem Projektu jest Stowarzyszenie MOST, natomiast Miasto Katowice jest Partnerem projektu.

Centrum Aktywności Młodzieżowej ma na celu rozszerzenie oferty działań Centrum Organizacji Pozarządowych o szeroko rozumiane działania z zakresu aktywizacji społecznej i zawodowej młodzieży zamieszkującej w Katowicach.

Projekt zakłada aktywizację społeczną i zawodową młodych dorosłych (15-35) zagrożonych wykluczeniem społecznym zamieszkujących w Katowicach.

Dzięki udziałowi w projekcie młodzi obywatele zdobyli kwalifikacje i kompetencje zawodowe oraz włączyli się w działania obywatelskie na rzecz Katowic poprzez realizację inicjatyw lokalnych. W latach 2021-2023 młodzież we współpracy z Urzędem Miasta Katowice zrealizowała 12 inicjatyw.

facebook.com/CentrumAktywnosciMlodziezowej

Pełnomocnik Prezydenta ds. Organizacji Pozarządowych

Stanowisko pełnomocnika zostało powołane, aby ułatwiać współpracę pomiędzy Miastem Katowice a sektorem organizacji pozarządowych. Aktywność NGO-sów jest bardzo ważna dla katowickiego samorządu, gdyż ich działania są związane z wieloma obszarami życia miasta – dlatego pojawiła się potrzeba ich skoordynowania.

Pełnomocnik współdziała zarówno z podmiotami, z którymi Miasto Katowice współpracuje od wielu lat, jak i nawiązuje relacje z tymi, które dopiero powstają lub które współpracę z samorządem chciałby rozpocząć.

Podstawowym zadaniem pełnomocnika jest informowanie o możliwych formach współpracy finansowej i pozafinansowej z miastem Katowice oraz reagowanie na zmieniające się potrzeby organizacji, by tą współpracę usprawniać i rozwijać. Biuro Pełnomocnika pełni między innymi nadzór na działalnością Katowickiego Centrum Organizacji Pozarządowych. Stanowisko pełnomocnika ds. NGO zostało utworzone w 2015 roku przez Prezydenta Miasta. 

Punkt informacyjny dla Cudzoziemców

Celem głównym zadania jest wsparcie zamieszkałych na terenie Miasta Katowice cudzoziemców poprzez udzielanie im bezpłatnej informacji oraz poradnictwa w zakresie funkcjonowania w środowisku lokalnym w obszarze społecznym i zawodowym. Punkt podejmuje również cykliczne działania integrujące cudzoziemców z lokalną społecznością, między innymi poprzez organizację dni kultury danego kraju. Punkt informacyjnego dla Cudzoziemców, w lokalu przy ul. Młyńskiej 5 działa od maja 2021 roku.  Prezydent zlecił prowadzenie punktu Fundacji In Corpore.

Program Profilaktyki i Promocji Zdrowia dla Miasta Katowice na lata 2021–2027

Miasto Katowice od wielu lat podejmuje przedsięwzięcia zmierzające do poprawy zdrowia i jakości życia mieszkańców. Obecnie realizowane są programy bezpłatnych badań i zajęć rehabilitacyjnych  dla seniorów, badania profilaktyczne ortopedy i pediatry, szczepienia p/HPV oraz edukacja z zakresu udzielania pierwszej pomocy dla uczniów w szkołach podstawowych, badania stomatologiczne, edukacja z zakresu profilaktyki próchnicy dla dzieci przedszkolnych oraz bezpłatne zajęcia dla kobiet w ciąży w ramach szkoły rodzenia.

Żłobki miejskie

Znacznie zwiększyła się liczba miejsc dla dzieci w żłobkach. W 2022 r. na terenie miasta Katowice funkcjonował jeden Żłobek Miejski z 13 Oddziałami zlokalizowanymi w różnych dzielnicach miasta. W 2022 r. dysponował on łącznie 949 miejscami opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. W ramach swojej działalności zapewniał dzieciom opiekę w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych, gwarantując: właściwą opiekę pielęgnacyjną oraz edukacyjną przez prowadzenie zajęć zabawowych z elementami edukacji z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka, prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka.

Na bieżąco analizowane było zapotrzebowanie na opiekę żłobkową - celem zaspokojenia potrzeb rodzin ukraińskich opracowano projekt mający na celu zwiększenie dostępności do żłobków oraz programów wspierających rozwój wczesnodziecięcy, finansowany ze środków Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci - UNICEF.

W roku 2023 dzięki wsparciu UNICEF realizowano projekt pn. Zwiększenie dostępności do żłobków oraz programów wspierających rozwój wczesnodziecięcy, mający na celu w szczególności wsparcie dzieci i rodzin ukraińskich w procesie ich włączenia społecznego.  W ramach w/w projektu:

• utworzono 32 dodatkowe miejsca dla dzieci ukraińskich
• doposażono sale dziecięce i place zabaw dla 13 Oddziałów Żłobka Miejskiego
• utworzono dwie Sale Doświadczania Świata (w Oddziale przy ul. Ordona A oraz ul. Tysiąclecia 45) oraz gabinet specjalistów w Oddziale Żłobka Miejskiego przy ul. Ordona 3A – celem prowadzenia indywidualnych konsultacji przez psychologa i logopedę
• przeprowadzono liczne szkolenia dla personelu Oddziałów Żłobka Miejskiego
• rozbudowano sieci Wi-Fi,  przebudowano stronę internetową Żłobka Miejskiego, zakupiono sprzęt komputerowy
• wdrożono aplikację LiveKid, umożliwiającą efektywną komunikację z rodzicami/ opiekunami (również w języku ukraińskim)
• prowadzono zajęcia grupowe przez specjalistów (psychologa, logopedę, pedagoga, arteterapeutę, muzykoterapeutę oraz z zakresu integracji sensorycznej), wspierające wszechstronny rozwój wszystkich dzieci oraz wpływające na integrację w grupach
• zorganizowano łącznie 54 warsztaty/spotkania z rodzicami/opiekunami na terenie wszystkich Oddziałów Żłobka Miejskiego mające na celu w szczególności integrację rodzin polskich i ukraińskich (w tym m.in. warsztaty ze specjalistami, warsztaty artystyczne, sportowe, kulinarne, pikniki rodzinne, szkolenia itd.).

W latach 2024-2025 planuje się zwiększenie miejsc opieki żłobkowej w ramach Programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi do lat 3 MALUCH+ 2022-2029 łącznie o 172 dodatkowe miejsca opieki żłobkowej, w tym: 82 dodatkowe miejsca, które zostaną utworzone w istniejących Oddziałach Żłobka Miejskiego oraz 90 nowych miejsc w powstającym Oddziale Żłobka Miejskiego przy ul. Kossutha 7.

Katowicka srebrna książka dla seniorów

Mieszkańcy powyżej 65. roku oraz osoby niepełnosprawne mogą zamówić książkę lub audiobooka z biblioteki z dowozem do domu. Chęć wypożyczenia książek można zgłaszać drogą telefoniczną lub poprzez maila – pisząc na adres filii, do której przynależy czytelnik. Chętne osoby muszą podać swoje imię i nazwisko, adres oraz telefon kontaktowy. Oczywiście kluczowym jest przekazanie tytułów książek, które dana osoba chce wypożyczyć. Można też określić swoje preferencje literackie.  
Dostarczanie i odbiór książek odbywa się bezpłatnie. Zgodnie z regulaminem czytelnicy mogą wypożyczyć jednocześnie maksymalnie 5 książek. Należy je zwrócić najpóźniej po 30 dniach – można to uczynić zarówno w danej filii, jak i za pośrednictwem „książkobusa".W razie pytań zachęcamy do korzystania z infolinii pod nr 502 28 88 28.

W 2021 r. zrealizowano łącznie 971 wyjazdy do czytelników, którym dostarczono 5 626 książek i audiobooków.
W 2022 r. zrealizowano łącznie 1246 wyjazdów do czytelników, którym dostarczono 6 268 książek i audiobooków.
W 2023 r. zrealizowano 1 288 wyjazdów do czytelników, dostarczając im 6 440 książek i audiobooków.

Inkubator Zawodowej Aktywizacji Seniora

Projekt jest formą pomocy katowickim seniorom: kobietom 60+ oraz mężczyznom 65+ w powrocie na rynek pracy. Dzięki instrumentom w postaci premii senioralnej oraz premii adaptacyjnej, pracodawcy zainteresowani zatrudnieniem osób w wieku emerytalnym skorzystali z innowacyjnych dofinansowań.

W 2022 r. w ramach dofinansowań zatrudnienie znalazło 10 seniorów. 50 osób w wieku senioralnym zostało także skierowanych na szkolenia: z obsługi komputera oraz kształtowania wizerunku zawodowego, które miały za zadanie pomóc ponownie odnaleźć się na rynku pracy. Z uwagi na zakończenie projektu z końcem 2022 r. w 2023 r. działania skupiały się na aktywizacji w ramach ofert pozyskiwanych przez tutejszy Powiatowy Urząd Pracy.

W 2023 r. udzielono informacji ponad 200 osobom, przedstawiono 114 ofert pracy, a 50 osób wyraziło chęć skorzystania z przedstawionych propozycji. Zgłaszającym się do Inkubatora Zawodowej Aktywizacji Seniora oferowano pomoc doradcy zawodowego w zakresie: przedstawienia ofert pracy dedykowanych seniorom, sporządzenia dokumentów aplikacyjnych, przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej, rozpoznania predyspozycji zawodowych. W czerwcu 2023 r., w ramach działań Inkubatora, zorganizowane zostały warsztaty "Radzenie sobie ze stresem, jako poszukiwana kompetencja na rynku pracy", gdzie uczestnicy warsztatów mieli okazję poznać i doświadczyć praktycznych narzędzi pomocnych w  radzeniu sobie z przeżywanym stresem i lepiej zrozumieć przeżywane emocje.

Ponadto, doradcy zawodowi aktywnie włączali się w bieżące inicjatywy dotyczące seniorów takie jak: Dzień Seniora w Katowicach, konferencje i spotkania dotyczące seniorów m.in. „Katowice dla seniora i seniorki”.

Inkubator Zawodowej Aktywizacji Seniora z uwagi na sytuację demograficzną i zmiany za tym idące stawia sobie również za cel zwiększenie świadomości pracodawców w kwestii pozytywnych skutków wynikających z zatrudnienia osób na emeryturze. Podjęcie tego tematu jest możliwe chociażby w związku z bieżącym kontaktem z pracodawcami zgłaszającymi oferty pracy.

Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Katowicach

W ramach realizacji zadań własnych gminy wynikających z Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi określonych w Miejskim Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii, Prezydent Miasta Katowice powołał Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Katowicach mającą na celu pomoc osobom uzależnionym i ich rodzinom w uporaniu się z problemem uzależnienia. W Katowicach istnieje wiele ośrodków terapeutycznych zajmujących się w/w tematyką". 

Rewitalizacja parków

W roku 2024 zostanie zakończona budowa dwóch nowych parków (przy ul. Leopolda/Le Ronda oraz przy ul. Wantuły) oraz modernizacja i rozbudowa trzech parków już istniejących (Parku Wełnowieckiego, parku nad Ślepiotką oraz Katowickiego Parku Leśnego). W przedsięwzięciach nacisk położono na funkcje ekologiczne oraz edukacyjne, zachowanie stref o wysokich walorach przyrodniczych, ochronę naturalnych siedlisk zwierząt a także prawidłowej retencji wód opadowych. Ponadto parki będą pełnić funkcje rekreacyjno-wypoczynkowe, w tym aktywnej rekreacji przy zapewnieniu dostępności dla osób niepełnosprawnych.

W roku 2019 zakończyła się warta ponad 6 mln zł rewitalizacja parku Boguckiego w Katowicach. Powstały tu nowe ścieżki spacerowe, siłownia pod chmurką i wybieg dla psów, dodatkowo unowocześniono i rozbudowano tutejszy plac zabaw. Zrewitalizowano również park Olimpijczyków w Szopienicach.

Obecnie trwa rewitalizacja Doliny Pięciu Stawów w Katowicach – stawów Morawa, Borki i trzech Hubertusów, czyli zbiorników, które powstały w miejscu dawnych wyrobisk piasku, wydobywanego na potrzeby górnictwa. Kompleks znajduje się na terenie Szopienic i Burowca, tuż przy granicy Katowic z Sosnowcem i Mysłowicami, i zajmuje aż 157 hektarów. Łączna powierzchnia pięciu stawów wynosi 91 hektarów – co oznacza, że jest aż 10 razy większa niż powierzchnia zbiorników w Dolinie Trzech Stawów, które liczą łącznie 9 hektarów.

W ramach I etapu inwestycji zbudowano nową żeglarską stanicę harcerską na południowo- wschodnim brzegu stawu Morawa, wraz z zagospodarowaniem terenu wokół niej, powstały oświetlone alejki, pomost, miejsce do grillowania oraz infrastruktura kąpielowa.

W roku 2024 w ramach realizowanego II etapu prac nad północnym brzegiem stawu Morawa powstanie strefa kąpieliskowa z plażą wyposażoną m.in. w stanowisko dla ratownika, pochylnię dla osób z niepełnosprawnościami ruchowymi, pomost, zaplecze socjalne z przebieralniami, natryskami i toaletami, strefa sportowa z boiskiem, plac zabaw oraz krąg grillowy. Powstanie także miejsce do pozostawienia pojazdów w miejscu dzikiego parkingu między ul. Sosnowiecką a torami kolejowymi.

Natomiast wzdłuż południowego brzegu stawu Morawa powstanie aleja piesza poprowadzona od stanicy harcerskiej do okolic cmentarza.

Kolejny etap rewitalizacji Doliny 5 Stawów zakłada m.in. powstanie plaży przy południowym brzegu stawu Borki. Powstaną również miejsca parkingowe, ścieżka rowerowo-piesza od plaży w stronę cmentarza, promenada od stanicy żeglarskiej wzdłuż wschodniego brzegu stawu Morawa oraz połączenie przekopem stawu Borki ze stawem Morawa wraz z kładką.

W 2024 r. planowana jest realizacja nowego parku miejskiego (o powierzchni 16 990 m²) przy budowanym Miejskim Domu Kultury Witosa. Na co dzień będzie można korzystać z ogrodów społecznych, siłowni zewnętrznej, leśnego placu zabaw czy ścieżek edukacyjnych. Powstaną też drogi pieszo-rowerowe, stojaki na rowery, ławeczki, pergole oraz parking (na 10 miejsc postojowych).

Opracowanie, aktualizacja i monitorowanie Strategii Rozwoju Miasta "Katowice 2030"

Strategia, będąc dokumentem nadrzędnym w stosunku do pozostałych strategii i programów dziedzinowych w mieście Katowice, wyznacza ramy i założenia do ich opracowania oraz dla planowania inwestycji i działań nie inwestycyjnych we wszystkich aspektach rozwoju miejskiego.

Mając na uwadze nowe trendy rozwojowe w skali europejskiej i krajowej oraz aktualizację dokumentów strategicznych na szczeblu krajowym i regionalnym oraz potrzeby i oczekiwania mieszkańców miasta Katowice przeprowadzono prace nad aktualizacją Strategii. Zgodnie
z obowiązującymi przepisami dokument został poddany szerokim konsultacjom, przede wszystkim z mieszkańcami Miasta, a także Zarządem Województwa, lokalnymi partnerami społecznymi i gospodarczymi, sąsiednimi gminami i ich związkami, w tym Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią oraz Związkiem Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego, oraz z Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie. Dokument został przyjęty uchwałą Rady Miasta Katowice nr LXV/1360/23 z dnia 22 czerwca 2023 r.

Link do dokumentu

W ramach Strategii wskazano 5 pól strategicznych:

• Społeczna jakość życia
• Metropolitalność
• Przedsiębiorczość i rozwój gospodarczy
• Klimat i ekosystem miejski
• Przestrzeń i infrastruktura

4 Dobra jakość edukacji

ZAPEWNIĆ WSZYSTKIM EDUKACJĘ WYSOKIEJ JAKOŚCI ORAZ PROMOWAĆ UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

Wysokiej jakości edukacja stanowi podstawę dla polepszenia życia ludzi i zrównoważonego rozwoju.

Powszechny dostęp do edukacji poprawia jakość życia i umożliwia znalezienie innowacyjnych rozwiązań największych problemów współczesnego świata.

Obecnie ponad 265 milionów dzieci nie uczęszcza do szkoły, a 22% nie chodzi do szkoły podstawowej. Ponadto nawet dzieci uczące się w szkole nie potrafią czytać i liczyć.

Dokonano znacznego postępu w zwiększeniu dostępu do edukacji na wszystkich poziomach. Wzrosła liczba kształcących się osób, zwłaszcza kobiet i dziewcząt. Coraz więcej też osób posiada podstawowe umiejętności pisania i czytania, należy jednak podjąć dalsze wysiłki na rzecz zrealizowania Celu w zakresie powszechnej edukacji. Na przykład, chociaż w skali globalnej osiągnięto już równość chłopców i dziewcząt w dostępie do edukacji na poziomie podstawowym, to tylko niektóre państwa zrealizowały ten cel w odniesieniu do wszystkich jej poziomów.

Przyczyny niskiej jakości edukacji to brak odpowiednio wyszkolonych nauczycieli, złe warunki w szkołach oraz nierówny dostęp do szkół dzieci z obszarów wiejskich. Zapewnianie wysokiej jakości edukacji wiąże się z tworzeniem edukacyjnych programów stypendialnych, warsztatów dla nauczycieli, budowaniem szkół oraz poprawą dostępu do wody i energii elektrycznej w szkołach.

(źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Europejskie Miasto Nauki 2024

Katowice zostały ogłoszone Europejskim Miastem Nauki 2024 (EMNK 2024). Ten zaszczytny tytuł przyznawany jest przez organizację EuroScience, która ściśle współpracuje z Komisją Europejską. Uzyskanie tytułu to efekt wysiłków Miasta Katowice oraz siedmiu publicznych uczelni Konsorcjum Akademickiego – Katowice Miasto Nauki. Nie byłoby to możliwe bez Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE – jednego z największych europejskich wydarzeń popularnonaukowych oraz istotnej platformy współpracy na rzecz nauki obywatelskiej. Konsorcjum uczelni odpowiedzialnych za organizację wydarzeń Europejskiego Miasta Nauki  w 2024 tworzą:

• Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego,
• Akademia Sztuk Pięknych,
• Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki,
• Politechnika Śląska,
• Śląski Uniwersytet Medyczny,
• Uniwersytet Ekonomiczny,
• Uniwersytet Śląski (lider).

Idea Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 została zorganizowana wokół koncepcji 50 tygodni tematycznych poświęconych ważnym polskim i globalnym zagadnieniom naukowym, których rozwiązanie ma bezpośredni wpływ na nasze życie. Najważniejszym celem EMNK 2024 jest zainicjowanie transformacji regionu poprzez naukę,  zapewnienie mieszkańcom nieograniczonego dostępu do wiedzy oraz uczynienie z niej podstawowego instrumentu dialogu obywatelskiego. EMNK 2024 pozwoli na ukazanie bogactwa śląskiej nauki na europejskiej arenie badawczej oraz umożliwi jej bliskie poznanie mieszkańcom regionu. Bez nauki nie zmienimy jakości i sposobu życia na Śląsku. To dobro naturalne, ważniejsze dla przyszłości mieszkańców, niż paliwa kopalne czy przemysł z nimi związany. W Mieście Nauki możemy uczynić z niej nowy przemysł. Chcemy aby w naszym województwie oczywiste było korzystanie z nauki do rozwiązywania codziennych problemów, a także by możliwe było udzielenie odpowiedzi na niemal każde pytanie.

Jedną z inicjatyw służących upowszechnianiu wiedzy oraz promocji idei Europejskiego Miasta Nauki jest Kato Science Corner – atrakcyjnie zaaranżowana przestrzeń w jednej  z zabytkowych kamienic w pobliżu katowickiego rynku, w której odbywają się różnego rodzaju spotkania, warsztaty i inne przedsięwzięcia edukacyjne skierowane do wszystkich mieszkańców miasta.

miastonauki.pl

Edukacja Klimatyczna

Nie ulega wątpliwości, że zmiany klimatu stanowią dzisiaj jedno z największych wyzwań naszych czasów. Jesteśmy coraz bardziej świadomi zagrożeń środowiskowych zaniku bioróżnorodności, produkowania śmieci i odpadów z powodu  nadkonsumpcji i skutków globalnego ocieplenia.

Transformacja do nowego zielonego ładu nie będzie możliwa bez odpowiedniej polityki edukacyjnej oraz głębokiej transformacji społecznej. Edukacja jest niezbędna, by przygotować społeczeństwo do radzenia sobie z kryzysem klimatycznym, dlatego właśnie Prezydent Miasta Katowice dr Marcin Krupa powołał w 2022 r. Zespół do spraw opracowania Pilotażowego Programu Nauczania Edukacji Klimatycznej realizowanego w katowickich szkołach samorządowych. W skład zespołu weszli zarówno nauczyciele szkolni, nauczyciele akademiccy specjalizujący się w tym temacie, radni samorządowi, jak i urzędnicy. W ramach zespołu opracowano 4 przewodnie obszary tematyczne wokół których oscyluje autorski program miasta Katowice. Są nimi: krytyka konsumpcjonizmu, utrata bioróżnorodności, antropogeniczne zmiany klimatu oraz, ze względu na specyfikę śląsko-zagłębiowskiego pogórniczego regionu, transformacja energetyczna. Program uzupełniają zajęcia praktyczne zaproponowane przez Centrum Edukacji Ekologicznej przy  Zespole Szkół nr 2 im. Jarosława Iwaszkiewicza w Katowicach - m.in. warsztaty o tematyce przyrodniczej i zajęcia w terenie.

Program powstał, aby pomóc młodym ludziom zrozumieć wpływ degradacji środowiska przyrodniczego na ich przyszłość, rozszerzyć ich wiedzę, świadomość i umiejętności w obszarze edukacji o klimacie, a przede wszystkim zbudować zaangażowanie i poczucie sprawstwa przeciwdziałające skutkom globalnego ocieplenia.

To pierwszy taki program wdrożony do szkół samorządowych w Polsce, a jego wyjątkowość polega na tym, że zakłada integrację treści z zakresu kryzysu klimatycznego z podstawami programowymi wszystkich przedmiotów na drugim etapie edukacji, czyli w szkołach podstawowych, w klasach 7. Takiego zespolenia wymaga złożoność problemów klimatycznych i konieczność holistycznego podejścia do ich rozwiązywania. Tematy związane z kryzysem klimatycznym realizowane są w korelacji interdyscyplinarnej poprzez ścieżki międzyprzedmiotowe, tak by nie ograniczać edukacji do schematów klasowo-lekcyjnych ale by wyjść ze strefy „uczenia pod test”  i  oprzeć ten proces na  współzależności, relacyjności i złożoności świata.

Link do programu

Nagroda Prezydenta Miasta Katowice i Jego Magnificencji Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach dla szczególnie wyróżniających się uczennic i uczniów ,,Katowicki Diament Edukacyjny”

To szczególne wyróżnienie dedykowane jest uczennicom i uczniom katowickich szkół, mieszkającym w naszym Mieście, którzy nie tylko osiągają wysokie wyniki w nauce ale również w dziedzinach, w których przyznawane są nagrody tj. nauki humanistyczne i języki obce, nauki ścisłe i przyrodnicze, przedsiębiorczość, kompetencje społeczne i obywatelskie, edukacja regionalna, kultura i sztuka oraz sport, swoją aktywnością wykraczają poza szkolne mury, osiągając znaczące sukcesy, rozwijając talenty i pasje, a swoją twórczą, zaangażowaną i prospołeczną postawą inspirują innych do rozwoju. Celem nagrody jest wspieranie potencjału młodych katowiczan, promowanie ich talentów i osiągnięć,  motywowanie do podnoszenia kluczowych kompetencji oraz tworzenie pozytywnych wzorców dla społeczności szkolnych.

Bez wątpienia głównym impulsem do wprowadzenia nowej nagrody była potrzeba zainicjowania nowatorskich, bardziej atrakcyjnych działań w obszarze wspierania uczniów i spojrzenia na młodego człowieka wieloaspektowo i w sposób zindywidualizowany. Pierwsza edycja Nagrody, za osiągnięcia uczniów w roku szkolnym 2022/2023 przyznana została w oparciu o Regulamin stanowiący załącznik do zarządzenia nr 158 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 16 października 2023 r.

Nagrody pieniężne dla laureatów w wysokości:

5 000 zł. netto nagroda I stopnia,
4 000 zł. netto nagroda II stopnia,
3 000 zł. netto nagroda III stopnia,

ufundował Prezydent Miasta Katowice, zaś wyróżnienia w postaci voucherów dających możliwość udziału w programie Uniwersytetu Śląskiego Dzieci i Młodzieży, kursie maturalnym oraz Śląskim Uniwersytecie Najlepszych, Rektor Uniwersytetu Śląskiego  w Katowicach. Prezydent Miasta Katowice oraz Jego Magnificencja Rektor Uniwersytetu Śląskiego przyznali 99 nagród: 57 nagród I stopnia i 42 nagrody II stopnia, na łączną kwotę 457 200, 00 zł. Nagród III stopnia nie przyznano. 20 listopada 2023 r. w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach odbyła się uroczysta gala wręczenia pierwszej edycji Nagrody Prezydenta Miasta Katowice dr. Marcina Krupy oraz Jego Magnificencji Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach prof. dr. hab. Ryszarda Koziołka ,,Katowicki Diament Edukacyjny”.

Link do filmu z uroczystości

Udział w programie P-TECH (Pathways to technology)

W 2019 r. w Katowicach pod patronatem honorowym premiera Mateusza Morawieckiego oraz Ministerstwa Cyfryzacji, uruchomiono polską edycję programu rozwoju edukacyjno-zawodowego pod nazwą P-TECH (Pathways to technology). Lokalnie program został zaimplementowany przez IBM we współpracy z samorządem Katowic oraz Fujitsu Technology Solutions i Instytutem Badań Edukacyjnych. Głównym celem Programu jest wsparcie katowickiej społeczności przez odpowiednie przygotowanie młodzieży do pracy w zawodach o specjalności informatycznej, które oprócz zdobycia dyplomu ukończenia szkoły średniej, wymagają odpowiednich umiejętności, jednak niekoniecznie kilkuletnich studiów wyższych.

Obecnie w pilotażu biorą udział dwie szkoły techniczne z Katowic: Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących nr 2 w Katowicach, który współpracuje z IBM Polska i Kyndryl oraz Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe z Katowic, realizujące program dydaktyczny z Fujitsu Technology Solutions. W ramach P-TECH przez pięć lat nauki uczniowie przygotują się do egzaminów: maturalnego i dyplomowego, zdobywając tytuł technika informatyka, technika programisty lub technika mechatronika, a jednocześnie poszerzą wiedzę pod opieką swojego mentora i zdobędą nowe umiejętności. Przykładowo uczniowie będą śledzić codzienną pracę swojego opiekuna (tzw. job shadowing), poznając od wewnątrz środowisko biznesowe.

P-TECH nie wymaga wprowadzania zmian do podstawy programowej. Firma partnerska we współpracy z kadrą dydaktyczną szkoły dostarcza dodatkowy wkład merytoryczny lub narzędzia do już istniejących przedmiotów i zajęć, tak aby wyposażyć uczniów w konkretne umiejętności potrzebne na rynku pracy oraz w sektorze, w którym działa. Firma partnerska zobowiązuje się również wspierać absolwentów P-TECH w procesie wejścia na rynek pracy.

Należy również podkreślić rolę Instytutu Badań Edukacyjnych poza współdziałaniem na rzecz wypracowania kluczowych założeń realizacji programu P-TECH w Polsce, wspieraniem szkół i nauczycieli oraz uczniów w rozwoju zasobów i umiejętności, które przydają się na nowoczesnym, cyfrowym rynku pracy, IBE koordynuje proces tworzenia nowych kwalifikacji rynkowych. Projektowane, opisywane i włączane przez partnerów kwalifikacje rynkowe do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji odpowiadają zidentyfikowanym przez nich lukom kompetencyjnym pomiędzy tym co może zaoferować szkoła, a tym, czego oczekują pracodawcy. Zajmując się wdrażaniem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji w ramach Partnerstwa, IBE dba aby model P-TECH stał się wzorcowym projektem w obszarze edukacji zawodowej w Polsce.

Katowickie szkoły są członkiem międzynarodowej społeczności P-TECH, do której należy 300 szkół, ponad 150 000 uczniów i 600 firm partnerskich w 28 krajach na świecie!

https://www.ptech.org/

Katowice Miastem Fachowców

Katowice Miastem Fachowców to program, który ma zachęcić młodzież stojącą przed wyborem dalszej ścieżki edukacji do podejmowania kształcenia w szkołach branżowych i technicznych poprzez ukazanie im atrakcyjnych perspektyw zawodowych. Ponadto program ten ma zwiększać poziom wiedzy i świadomości społecznej w zakresie dualnego systemu kształcenia oraz pokazać bogatą ofertę miasta Katowice w zakresie możliwości rozwoju zawodowego.

Program Katowice Miastem Fachowców jest realizowany cyklicznie od 2018 r. W dotychczasowych czterech edycjach programu wzięło udział prawie 4000 uczniów szkół podstawowych, odbyło się 195 wizyt studyjnych w firmach oraz 205 wizyt w szkołach branżowych i technicznych, a także podpisano 29 listów intencyjnych z przedsiębiorcami.

Obecnie trwa kolejna edycja programu w roku szkolnym 2023/2024. W ramach, której weźmie udział ok. 600 uczniów klas VII szkół podstawowych w wizytach studyjnych u partnerów programu – katowickich przedsiębiorców. Wizyty studyjne w firmach są kluczowym modułem programu Katowice Miastem Fachowców. Po tych wizytach uczniowie udają się jeszcze na wizyty w szkołach branżowych i technicznych kształcących w zawodach, których dotyczyły wizyty studyjne w firmach. Ostatnim etapem programu są podsumowujące lekcje wychowawcze prowadzone w ramach zajęć szkolnych.

Partnerami V edycji programu Katowice Miastem Fachowców zostali: Alstom Polska S.A., BFC Nieruchomości Johann Bros, Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Katowice Sp. z o.o., Rockwell Automation Sp. z o.o., Piekarnia Antoni Król, Śląska Izba Turystyki, Adam Milner „AMO” Obsługa Gastronomii i Hoteli, Catering, Tauron Polska Energia S.A., Stosowanie Maszyn Tadeusz Szwajca.

Festiwal „Sięgnij po zawód”

To święto katowickich szkół średnich. Podczas festiwalu odwiedzający mogą nie tylko zapoznać się z ofertą szkół ponadpodstawowych, ale również porozmawiać ze starszymi koleżankami, kolegami i nauczycielami. W programie Festiwalu są m.in. pokazy i występy artystyczne, będące dla uczniów okazją do zaprezentowania swoich talentów i umiejętności przed publicznością Śląskiego Festiwalu Nauki. W tej przestrzeni, zaaranżowanej specjalnie na potrzeby Festiwalu, można uczestniczyć w całym mnóstwie ciekawych festiwalowych wydarzeń pełnych naukowych inspiracji, poszerzających wiedzę uczniów oraz zachęcających ich do rozwijania swoich zainteresowań. „Sięgnij po zawód” to również wszystkim szansa na zapoznanie się z pełną ofertą liceów ogólnokształcących oraz branżowych i technicznych szkół ponadpodstawowych, ale także możliwość uzyskania profesjonalnego wsparcia specjalistów z katowickich poradni psychologiczno-pedagogicznych. Połączenie Festiwalu „Sięgnij po zawód” i Śląskiego Festiwalu Nauki to wyjątkowa okazja, żeby uczniowie mogli spojrzeć na swoją edukację holistycznie i pomyśleć o rozwoju w kontekście wyboru kierunku studiów, a także przyszłej pracy.

Festiwal Sięgnij po zawód realizowany jest od 2018/19 jako moduł Śląskiego Festiwalu Nauki, który odbywa się co roku w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach.

Katowice, biznes i moja przyszłość

Na przełomie listopada i grudnia 2022 r. odbyła się pierwsza edycja projektu pn.:  Katowice, biznes i moja przyszłość. Jest to wspólne przedsięwzięcie realizowane w triadzie Biznes-Nauka-Samorząd.

Władze samorządowe dopełniają wszelkich starań, aby oferta edukacyjna Katowic odpowiadała na zapotrzebowanie i dostosowywała się do trendów zatrudniania w konkretnych zawodach, a dobrze wyedukowana kadra to bez wątpienia istotny argument w przyciąganiu nowych inwestorów, którzy poszukują specjalistów w swoich branżach. Wspieranie uczniów na etapie edukacji w szkole średniej pozwala ukierunkować rozwój młodych ludzi w sposób oczekiwany przez rynek pracy.  

W ramach projektu odbyło się 6 spotkań, w 6 szkołach średnich – 3 liceach ogólnokształcących i 3 zespołach szkół technicznych - mających na celu prezentację uczniom klas III i IV oferty biznesowej firm Ammega, Honeywell, Accenture, Kyndryl, SII oraz TDJ-Famur oraz omówienie procesów rekrutacyjnych przez przedstawicieli Arche Consulting, Randstad, Hays Poland oraz Manpower. Kluczowym elementem wszystkich spotkań była jednak przestrzeń do zadawanie pytań i dyskusji. Tematyka podejmowana podczas wystąpień dotyczyła min. kompetencji przyszłości, konstruowania profesjonalnego cv czy ścieżek kariery zawodowej w kontekście zmieniającego się rynku pracy.

 Zgodnie z założeniem przedstawiciele poszczególnych klas będą dzielić się zdobytą wiedzą ze swoimi koleżankami i kolegami na lekcjach wychowawczych - dzięki temu zasięg oddziaływania projektu będzie jeszcze większy. Z uwagi na bardzo dobre oddźwięk tej inicjatywy zarówno w szkołach jak i u partnerów biznesowych planowana jest kolejna edycja projektu w roku 2023.

SOS_3 Szkolenia otwartych szans

Celem projektu jest zwiększenie zdolności do zatrudnienia wśród min. 60 uczennic i uczniów Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych w Katowicach (Technikum nr 17) poprzez realizację staży u pracodawców, kursów w zakresie zdobywania dodatkowych uprawnień zawodowych i podnoszących kwalifikacje, rozwijanie kompetencji kluczowych, a także zwiększenie atrakcyjności i efektywności nauczania w Śląskich Technicznych Zakładach Naukowych poprzez doposażenie laboratoriów, pracowni oraz sal lekcyjnych i realizację doskonalenia zawodowego dla 10 nauczycieli przedmiotów zawodowych i instruktorów praktycznej nauki zawodu.

Okres realizacji projektu: 2.11.2020r. – 31.10.2022r. Całkowita wartość projektu: 1 135 327,50 zł
Wkład z Europejskiego Funduszu Społecznego: 965 028,37 zł

Kompetencje zawodowe inwestycją w przyszłość

Celem projektu jest wzrost zdolności do zatrudnienia i samozatrudnienia 80 uczniów Zespołu Szkół Gastronomicznych w Katowicach (Technikum nr 3, Branżowa Szkoła I Stopnia nr 2, Branżowa Szkoła II Stopnia nr 2) poprzez organizację staży uczniowskich, specjalistycznych warsztatów oraz realizację kursów w zakresie uzyskiwania dodatkowych umiejętności i kompetencji niezbędnych na rynku pracy, a także wzmocnienie potencjału kadrowego i technicznego poprzez realizację doskonalenia zawodowego dla 11 nauczycieli przedmiotów zawodowych oraz zmodernizowanie/doposażenie pracowni nauki zawodu.

Okres realizacji projektu: 1.09.2020r. – 31.12.2022r. Całkowita wartość projektu: 812 534,10 zł
Wkład z Europejskiego Funduszu Społecznego: 690 653,98 zł

Jestem zawodowcem - realizacja kursów i staży zawodowych w Zespole Szkół Technicznych
i Ogólnokształcących nr 3 w Katowicach

Celem projektu jest poprawa zdolności do zatrudnienia wśród 30 uczniów Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących nr 3 (Technikum nr 12) poprzez zwiększenie efektywności i atrakcyjności kształcenia zawodowego w zawodzie Technik elektronik oraz Technik szerokopasmowej komunikacji elektronicznej, na skutek realizacji dla uczniów doradztwa edukacyjno-zawodowego, kursów doskonalących/kwalifikacyjnych, staży uczniowskich oraz dla nauczycieli kursów doskonalących/kwalifikacyjnych (instruktorskich), a także doposażenia pracowni nauki zawodu.

Okres realizacji projektu: 2.11.2020r. – 30.06.2022r. Całkowita wartość projektu: 369 727,50 zł
Wkład z Europejskiego Funduszu Społecznego: 314 268,37zł

Uniwersytet Najlepszych

To pierwszy tego typu program w województwie śląskim realizowany w partnerstwie z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach od 2018 r. mający na celu rozwijanie pasji najzdolniejszych uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, laureatów oraz finalistów olimpiad i konkursów przedmiotowych zainteresowanych rozwojem naukowym. Program ma na celu pokazanie bogatej oferty edukacyjnej Uniwersytetu Śląskiego oraz zachęcenie do podjęcia studiów w województwie śląskim. „Uniwersytet Najlepszych” wspiera uczniów w rozwoju ich aktywności poznawczej, pobudza ich innowacyjność oraz kreatywność. Główną metodą pracy w „Uniwersytecie Najlepszych” jest edukacja spersonalizowana oparta na tutoringu. Tutor jest opiekunem pomagającym w znalezieniu optymalnej ścieżki naukowej i dostosowaniu jej do własnych zainteresowań ucznia. Podczas spotkań tutor pracuje z uczestnikiem, podejmując próby trafnego rozpoznania jego potencjału, pomaga w odkryciu i rozwinięciu talentów, wspólnie z podopiecznym wyznacza ścieżkę rozwoju oraz motywuje do długotrwałej współpracy w rozwoju osobistym i naukowym. Uczestnicy programu rekrutowani są spośród uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. W skład komisji wchodzą pracownicy naukowi Uniwersytetu Śląskiego. Program zakłada realizację zindywidualizowanych programów edukacyjnych dla uzdolnionych uczniów pod opieką pracowników naukowych Uniwersytetu Śląskiego.

Śląska Szkoła Ćwiczeń

W okresie od września 2020 do listopada 2022 r. realizowany był w mieście Katowice projekt Śląska Szkoła Ćwiczeń. Jego celem była  poprawa funkcjonowania i zwiększenie wykorzystania systemu wspomagania szkół w zakresie rozwoju u uczniów kluczowych kompetencji i umiejętności uniwersalnych tzw. transversal skills, niezbędnych na rynku pracy. Do takich umiejętności zaliczamy: umiejętności matematyczno-przyrodnicze, posługiwania się językami obcymi (w tym język polski dla cudzoziemców i osób powracających do Polski oraz ich rodzin), ICT, umiejętność rozumienia, kreatywność, innowacyjność, przedsiębiorczość, krytyczne myślenie, rozwiązywanie problemów, umiejętność uczenia się, umiejętność pracy zespołowej w kontekście środowiska pracy, jak również nauczania eksperymentalnego oraz metod zindywidualizowanego podejścia do ucznia.
Całkowita wartość projektu to kwota 1 218 587,71 zł.
Realizatorami projektu w charakterze szkół wiodących byli: Szkoła Podstawowa Nr 33 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stanisława Ligonia w Katowicach; III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Katowicach, Zespół Szkół nr 2 im. Jarosława Iwaszkiewicza w Katowicach oraz Szkoła Podstawowa nr 17 im. T. Kościuszki w Katowicach. Szkołami wspieranymi było 9 katowickich placówek oraz 2 szkoły usytuowane w gminach wiejskich - ze Świerklańca i Orzecha. Partnerami projektu zostali: Uniwersytet Śląski w Katowicach oraz Niepubliczna Placówka Doskonalenie Nauczycieli Grupa Edukacyjno-Szkoleniowa SOKRATES. Od grudnia 2022 r. projekt wszedł w 5-letnią fazę utrzymania trwałości i jest kontynuowany, powiększając corocznie liczbę placówek objętych wsparciem.

„Serce Metropolii – Katowice moje miejsce na Ziemi” – katowicki autorski program edukacji regionalnej

Realizowany w celu przekazania rzetelnej, kompleksowej wiedzy o mieście - miejscu pochodzenia lub miejscu zamieszkania/ uczęszczania do szkoły, rozbudzenia poczucia dumy z zachodzących przemian, podniesienia świadomości w zakresie narzędzi i mechanizmów wpływających na kreowanie miejskiej rzeczywistości, rozbudzenie aktywności obywatelskiej, a także propagowanie różnorodności, otwartości i szacunku dla innych. Miejski Program Edukacji Regionalnej realizowany jest w I i II klasach szkół ponadpodstawowych w wymiarze 1 godziny tygodniowo na oddział, co dało łącznie w roku szkolnym 2022/2023 227 godzin tygodniowo. W roku szkolnym 2022/2023 wzięło w nim udział 6373 uczniów

Autorski Program Miasta  ,,Zakodowane Katowice”

Program dodatkowych zajęć z zakresu kodowania i programowania został opracowany z myślą o uczniu klasy III szkoły podstawowej. Założeniem niniejszego programu jest rozwijanie u uczniów umiejętności logicznego myślenia, rozumowania, wnioskowania, a także kształtowanie kompetencji społecznych. Uczenie się kodowania i programowania to nie tyle nabywanie umiejętności czysto technicznych ile dbanie o wszechstronny rozwój dziecka. Zajęcia te pozwalają rozwijać umiejętność pracy zespołowej w sposób najbardziej przyjazny dzieciom: poprzez doświadczanie i eksperymentowanie co przekłada się również na szybkie zapamiętywanie przyswajanych informacji i umiejętne ich wykorzystywanie w praktycznym działaniu. Program po rocznym pilotażu od 1 września 2022 r. jest skierowany do uczniów klas III  samorządowych szkół podstawowych w wymiarze  1 godziny tygodniowo dla oddziału.

Link: https://katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/ucz-si%C4%99/miejskie-programy-autorskie/zakodowane-katowice

Autorski Program Miasta ,,Matematyczne Katowice”

Program dodatkowych zajęć z zakresu matematyki został opracowany z myślą o uczniu klasy IV szkoły podstawowej. Założeniem niniejszego programu jest rozbudzenie u uczniów zainteresowania matematyką, wykorzystując w tym celu ich naturalną ciekawość poznawczą. Celem programu jest stymulacja rozwoju intelektualnego poprzez zaszczepienie w dzieciach pasji, entuzjazmu i motywacji do poznawania matematyki. Program koncentruje się na uzmysłowieniu uczniom, że znajomość matematyki ma namacalny, praktyczny wymiar i pomaga w wielu codziennych czynnościach, co pozwala przełamać lęk i rozbudzić pozytywne nastawienie do ,,królowej nauk”. Uczniowie dzięki udziałowi w zajęciach kształtują zdolności logicznego myślenia, eksperymentowania, poszukiwania nieszablonowych rozwiązań, krytycznej analizy i pracy zespołowej. Program po rocznym pilotażu, od 1 września 2022 r. jest skierowany do uczniów IV klas samorządowych szkół podstawowych  w wymiarze 1 godziny tygodniowo dla oddziału.

Link do programu

Miejski Program „Jak ryba w wodzie"

Projekt powszechnej nauki pływania skierowany do wszystkich uczniów klas III szkół podstawowych, dla których organem prowadzącym jest miasto Katowice, w wymiarze 1 godziny tygodniowo, realizowany na basenach miejskich oraz z wykorzystaniem sportowej infrastruktury oświatowej.

Lekcje w ramach programu „Jak ryba w wodzie” są każdego roku prowadzone pod okiem wykwalifikowanych trenerów i trwają dwa semestry- od września do czerwca. Celami są nauka pływania, profilaktyka wad postawy i walka z nadwagą wśród katowickich uczniów. W ramach Programu Miasto zapewnia bezpłatny dostęp do infrastruktury, instruktorów, nauczycieli opiekujących się dziećmi, a także transport na zajęcia. Efektem realizacji programu ,,Jak ryba w wodzie” jest wdrożenie projektu ,,Pływacka Elita Katowic”. Wśród uczniów klas III biorących udział w zajęciach w ramach programu ,,Jak ryba w wodzie”, corocznie wyłania się 48 najzdolniejszych pływaków, którzy w klasie IV rozpoczynają zajęcia doskonalące ich umiejętności, korzystając z nieodpłatnych zajęć na 3 basenach miejskich. Zajęcia organizowane są w godzinach popołudniowych dwa razy w tygodniu.

Mobilności zagraniczne

Miasto Katowice za pośrednictwem podlegających jednostek edukacyjnych systematycznie wnioskuje o środki umożliwiające korzystanie z zagranicznych wyjazdów grup uczniów i nauczycieli do krajów Unii Europejskiej w ramach m.in. programu Erasmus + oraz POWER. Międzynarodowe mobilności  umożliwiają zdobywanie wiedzy oraz doświadczenia, a także naukę języków obcych, rozwijanie umiejętności uczenia się, nabycie nowych kompetencji niezbędnych do rozwoju osobistego, przyszłego zatrudnienia i aktywnego obywatelstwa europejskiego.

Projekty dają możliwość pogłębiania umiejętności z różnorodnych dziedzin takich jak: praca
w międzynarodowej grupie, rozwijanie relacji społecznych, doskonalenie umiejętności z dziedziny technologii informacyjno-komunikacyjnej, planowania oraz realizacji działań projektowych. 

Projekty umożliwiły uczniom i kadrze m.in.: 

• rozwój potencjału
• zdobywanie nowych praktycznych umiejętności
• poszerzanie horyzontów
• lepsze rozumienie relacji i zależności we współczesnym świecie
• rozwój umiejętności językowych i interpersonalnych, co przyczynia się do zwiększenia świadomości kulturowej
• oswojenie ze środowiskiem międzynarodowym
• rozwinięcie umiejętności prawidłowego funkcjonowania w grupie
• budowanie relacji międzyludzkich opartych na poszanowaniu innych kultur i wartości; nauczycielom i szkołom
• wypełnienie wymogów podstawy programowej
• pozyskanie nowych narzędzi do prowadzenia interesujących lekcji
• motywację uczniów do pracy
• stworzenie sieci kontaktów międzynarodowych, co przyczyni się do budowania postawy pro-aktywnej
• uczestnictwo w ciekawych projektach
• wzrost prestiżu szkoły wśród innych placówek edukacyjnych.

Nauczanie dwujęzyczne

W Katowicach funkcjonują następujące  samorządowe szkoły  z oddziałami dwujęzycznymi:

1. Szkoła Podstawowa nr 4 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Jerzego Ziętka w ZSP nr 9  -  język niemiecki,
2. Szkoła Podstawowa nr 15 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Jana Pawła II - język hiszpański,
3. Szkoła Podstawowa nr 33 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stanisława Ligonia  -  język angielski,
4. Szkoła Podstawowa nr 35 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Adeli Korczyńskiej  -  język angielski,
5. Szkoła Podstawowa nr 37 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. ks. Jana Twardowskiego w ZSO nr 1 – język francuski,
6. I Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Mikołaja Kopernika w ZSO nr 1 -język francuski,
7. II Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej  – język hiszpański,
8. VII Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Harcerzy Obrońców Katowic -– język angielski,
9. VIII Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Skłodowskiej - Curie – język niemiecki.

Ponadto w Technikum nr 2, wchodzącym w skład Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Wojciecha Korfantego w Katowicach funkcjonują oddziały dwujęzyczne z językiem angielskim dla kierunku kształcenia w zawodzie „technik hotelarstwa” oraz „technik ekonomista”.

Dodatkowo w III Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza funkcjonują oddziały z elementami nauczania dwujęzycznego z językiem angielskim - przygotowujące do programu Matury Międzynarodowej (IB DP).

W X Liceum Ogólnokształcącym im. I. J. Paderewskiego funkcjonują oddziały, w których przedmiotami uzupełniającymi są język chiński oraz język hiszpański.

Z kolei uczniowie XIV Liceum Ogólnokształcącego im. mjr. Henryka Sucharskiego w Katowicach mają możliwość nauki języka japońskiego w klasie o profilu dziennikarsko – artystycznym. Uzupełnieniem powyższego jest wprowadzenie od roku szkolnego 2023/2024 oddziału klasy, w którym przedmiotem uzupełniającym są języki  koreański i japoński.

Warto również podkreślić, że w 31 katowickich przedszkolach samorządowych jest realizowany Międzynarodowy Program Powszechnej Dwujęzyczności. Zasadniczym celem Programu jest codzienne, kontekstowe osłuchiwanie dzieci z językiem angielskim w okresie szczególnej wrażliwości językowej, co w szczególności dotyczy dzieci w wieku przedszkolnym tak, żeby angielski nigdy nie stał się dla nich językiem obcym.

Muzykodrom

Katowice są miastem kreatywnym UNESCO w dziedzinie muzyki, więc nie może w nim zabraknąć zajęć umuzykalniających. Dlatego w instytucji kultury Katowice Miasto Ogrodów mamy Muzykodrom – miejsce, które brzmi, dźwięczy, szumi, szeleści, dzwoni i pulsuje.

Muzykodrom to regularne warsztatów dla małych mieszkańców Katowic, służące rozwojowi ich kompetencji za zakresu muzyki oraz ogólnego rozwoju za pomocą zajęć umuzykalniających. Po pandemicznej przerwie wróciły do stałego programu Miasta Ogrodów, oferując dwa spotkania w miesiącu dla dwóch grup wiekowych – dzieci najmłodszych (od niemowląt o 3. roku życia) oraz starszych (do 6. roku życia).

Zajęcia cieszą się nieprzerwanie ogromnym zainteresowaniem. W 2023 roku we wszystkich zajęciach wzięło udział łącznie ok. 600 dzieci.

Link do programu

Miejski Bank Dobrych Praktyk (MBDP)

Od początku jego powstania w 2020 r. jest platformą wymiany doświadczeń, prezentowania, upowszechniania materiałów dydaktyczno-wychowawczych i szkoleniowych, propozycji nowatorskich rozwiązań edukacyjnych oraz promowania osiągnięć organizacyjnych i metodycznych realizowanych w placówkach oświatowych Miasta. Służy on przede wszystkim nauczycielom i wychowawcom przedszkoli, szkół i placówek, wspierając ich w codziennej pracy zawodowej jednakże zawiera również materiały adresowane do wszystkich poszukujących wsparcia w edukacji i wychowaniu swoich dzieci.  Są w nim sukcesywnie zamieszczane przykłady konspektów zajęć i spotkań, tematyczne prezentacje multimedialne i interaktywne, narzędzia diagnostyczne, testy dydaktyczne, opisy projektów i programów, etc., które powstają w wyniku inicjatyw nauczycieli katowickich placówek oświatowych. W ciągu ostatniego roku znacząco zwiększyła się liczba zamieszczonych tam treści. Obecnie  w MBDP znajduje się 1114 materiałów.

Link do programu

Samorządowy Lider Edukacji

Ideą Programu „Samorządowy Lider Edukacji” jest identyfikowanie i promowanie jednostek samorządu terytorialnego, które posiadają szczególne osiągnięcia w dziedzinie rozwoju edukacji i systemu oświaty, a także podnoszenie jakości działań samorządów w sferze lokalnej polityki edukacyjnej. W Programie „Samorządowy Lider Edukacji” komisja ekspertów, złożona z naukowców reprezentujących wybrane polskie uczelnie dokonuje oceny działań samorządów w sferze zarządzania oświatą. Samorządy, które spełnią określone regulaminem Programu kryteria i uzyskają pozytywną recenzję ekspertów, otrzymują certyfikat i prestiżowy tytuł „Samorządowego Lidera Edukacji”. Eksperci doceniają innowacyjne rozwiązania w dziedzinie zapewniania wysokiej jakości kształcenia, marketingu edukacyjnego, zwiększania bezpieczeństwa dzieci i młodzieży czy współpracy samorządów z instytucjami naukowymi. Komisja bierze także pod uwagę skuteczność gmin i powiatów w zakresie dostosowywania kształcenia do wyzwań współczesności, np. potrzeb gospodarki.
Konkurs ma charakter promocyjny, służy bowiem popularyzowaniu osiągnięć samorządów w dziedzinie oświaty oraz budowaniu pozytywnego wizerunku gmin i powiatów, które są w Polsce liderami w sferze polityki edukacyjnej. Konkurs ma jednak również istotny cel merytoryczny. Po zakończeniu pracy komisji i procedury certyfikacyjnej każdy samorząd uczestniczący w projekcie otrzymuje informację zwrotną na temat efektywności i skuteczności swojej polityki edukacyjnej oraz - co szczególnie istotne - ewentualnych jej niedociągnięć i popełnianych błędów. Pozwala to podejmować inicjatywy projakościowe, dokonywać korekty w prowadzonych działaniach oraz uzyskiwać cenną opinię ekspercką na temat ich wartości merytorycznej. Dlatego też, oprócz certyfikatów, przekazywane są również obszerne dokumenty zawierające uzasadnienie decyzji komisji. Te recenzje służą potem doskonaleniu działań oświatowych samorządów.

Tytuły uzyskane przez Miasto:

2016 r. - Katowice ,,Samorządowym Liderem Edukacji” Prezydent Miasta Katowice otrzymał również tytuł  „Mecenas Wiedzy”;

2017 r. - Katowice ,,Samorządowym Liderem Edukacji” Pełnomocnik Prezydenta Miasta ds. Edukacji Grażyna Burek uzyskała tytuł ,,Menadżera Sukcesu w Oświacie”;

2018 r. - Katowice ,,Samorządowym Liderem Edukacji”, oraz wyróżnienie ,,Sukces roku w oświacie”;

2019 r. - Katowice ,,Samorządowym Liderem Edukacji” oraz Srebrny Certyfikat SLE IX edycji konkursu,  a także tytuł ,,PRIMUS” za najwyższą liczbę punktów rankingowych;

2020 r. - z powodu pandemii przesunięto certyfikację na 2021 r.;

2021 r - Katowice ,,Samorządowym Liderem Edukacji”,  Prezydent Miasta Katowice Marcin Krupa uzyskał wyróżnienie "Samorządowca 30 – lecia", a  III Liceum Ogólnokształcące  im. Adama Mickiewicza w Katowicach uzyskało tytuł ,,EDUKACYJNEJ DOSKONAŁOŚCI”( pierwsza edycja w tej kategorii);

2022 r.  - „Katowice ,,Samorządowym Liderem Edukacji”, ponadto otrzymaliśmy ZŁOTY CERTYFIKAT - otrzymują go samorządy, które po raz szósty uzyskują wyróżnienie SLE, WYRÓŻNIENIE SPECJALNE - dla samorządów, które osiągnęły największy i najbardziej zauważalny dla społeczności lokalnej progres w dziedzinie nowoczesnego zarządzania oświatą od ostatniej certyfikacji w Programie. Ponadto, w uznaniu zasług Prezydent Miasta Katowice został uhonorowany tytułem „Samorządowiec Społecznie Zaangażowany”. Kapituła wyłoniła i nagrodziła również najlepsze publiczne szkoły w certyfikowanych samorządach (druga edycja w tej kategorii).  W gronie wyróżnionych znalazły się Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe w Katowicach, uzyskując tytuł „EDUKACYJNA DOSKONAŁOŚĆ”.

W 2023  r. miasto Katowice po raz kolejny otrzymało certyfikat Lidera Samorządowej Edukacji  otrzymaliśmy również wyróżnienie nadzwyczajne - „Lider Jakości Kształcenia”. To wyróżnienie otrzymują samorządy, które w sposób szczególny troszczą się o podnoszenie jakości nauczania w szkołach i placówkach, dla których są organami prowadzącymi oraz mogą być pod tym względem wzorami do naśladowania dla innych jednostek samorządu terytorialnego. Miastu Katowice przyznano także, po raz drugi, wyróżnienie „Primus”, które otrzymują gminy, powiaty i samorządne województwa, które w procedurze certyfikacji uzyskały największą liczbę punktów rankingowych spośród wszystkich ocenionych jednostek samorządu terytorialnego.

Z kolei IV Liceum Ogólnokształcącemu im. Stanisława Maczka w Katowicach przyznano certyfikat „Edukacyjnej Doskonałości”. To wyróżnienie dla szkół i placówek oświatowych, dla których organami prowadzącymi są jednostki certyfikowane w programie, a które wyróżniają się najwyższą jakością edukacji, nowoczesnym modelem zarządzania oraz znaczącymi sukcesami w kształceniu dzieci i młodzieży, ze szczególnym uwzględnieniem uczniów o szczególnych potrzebach edukacyjnych.

Katowicki Orkiestrowy Uniwersytet Ludowy 

Nowatorski program zajęć muzycznych prowadzonych w ramach zajęć lekcyjnych przez zewnętrznych edukatorów. W 2023 roku rozwinął się obejmując już cztery szkoły podstawowe w Katowicach. Zajęcia mają na celu nie tylko wprowadzenie dzieci z klas od III do V w świat muzyki, ale także osiągnięcie ważnych celów społecznych – nauki współpracy w grupie i przezwyciężania podziałów, a tym samym pogłębienia spójności społecznej. 

Trwająca od września do grudnia IV edycja programu miała swój finał na wspólnym koncercie na profesjonalnej scenie Miasta Ogrodów 14 grudnia 2023 roku, w którym uczestniczył także znany zespół Mitch&Mitch.

Eksperyment edukacyjny realizowany jest od 2020 r. jako część szerszego, wieloletniego projektu Kultura Dęta.

https://www.miasto-ogrodow.eu/strona/koul_2023/mid/874

Fabryka Zrównoważonych Praktyk Przedsiębiorczych

Katowice są częścią międzynarodowego projektu pod nazwą Fabryka Zrównoważonych Praktyk Przedsiębiorczych. W projekcie biorą udział jeszcze miasta: Saint-Etienne (Francja), Sierre (Szwajcaria), Monastyr (Tunezja), Tamtave (Madagaskar). W ramach projektu realizowane są działania, które są odpowiedzią na 3 wyzwania:

• Wymiana dobrych praktyk w dziedzinie przedsiębiorczości – internacjonalizacja. W ramach tego wyzwania działa Międzynarodowy Inkubator Przedsiębiorczości, który ułatwia organizację wizyt studyjnych i misji gospodarczych w miastach sieci, które mogą być realizowane przez firmy sektora MŚP oraz start-upy. Firmy otrzymują wsparcie logistyczne, organizacyjne oraz miejsce do pracy w jednym z inkubatorów przedsiębiorczości funkcjonujących w miastach sieci.
• Wymiana dobrych praktyk i tworzenie nowych narzędzi dla kształcenia branżowego. W ramach tego wyzwania realizowana jest przede wszystkim wymiana szkół branżowych. Na chwilę obecną odbywa się ona w obszarach takich jak gastronomia i hotelarstwo oraz szeroko rozumiana moda i design. Trwają pracę nad poszerzaniem współpracy o kolejne obszary wymiany związane przede wszystkim z budownictwem ekologicznym i pasywnym.
• Wymiana dobrych praktyk w zakresie ekonomii społecznej i włączenia zawodowego. W ramach tego wyzwania realizowana jest wymiana organizacji, które zajmują się szeroko rozumianą ekonomią społeczną. Uczestnicy projektu przede wszystkim dzielą się praktykami w zakresie tworzenia modeli biznesowych podmiotów ekonomii społecznej.

W czerwcu 2023 roku Miasto Katowice i Miasto Saint-Etienne podpisały bilateralny list intencyjny, który mówi o wzmacnianiu współpracy w ramach wskazanego projektu.

Dotychczas dzięki projektowi z sieci kontaktów skorzystało 4 przedsiębiorców oraz 2 szkoły branżowe: Zespół Szkół Gastronomicznych im. Gustawa Morcinka oraz Katowickie Centrum Edukacji Zawodowej im. Powstańców Śląskich – Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego. Uczniowie wzięli udział w wymianach i mieli okazję przygotowywać profesjonalne kolacje degustacyjne czy pokazy mody. Projekt jest też nastawiony na wymianę doświadczeń podmiotów zajmujących się ekonomią społeczną oraz  włączeniem zawodowym osób wykluczonych z rynku pracy. W tym zakresie Katowice współpracują z 3 partnerami reprezentującymi sektor organizacji pozarządowych.

Innowacje w bitach. Graj. Koduj. Łącz!

Pod koniec 2023 r. w katowickich szkołach podstawowych i ponadpodstawowych został przeprowadzony pilotaż projektu „Innowacje w Bitach. Graj. Koduj. Łącz!”. Inicjatywa Miejskiego Inkubatora Przedsiębiorczości Rawa.Ink  pozwoliła zorganizować cykl 30 warsztatów w 6 katowickich szkołach podstawowych oraz średnich dla 147 uczniów i 72 nauczycieli przez laureata II edycji konkursu „Kopalnia Start-upów” tj. Little Bit Academy. Uczniowie mogli zdobyć praktyczną wiedzę z zakresu projektowania gier wideo, programowania oraz możliwości rozwoju swojej kariery w kierunku rynku IT i tworzenia gier, a nauczyciele wiedzę na wykorzystanie gier w edukacji i nowych narzędzi edukacyjnych.

W trakcie realizacji pilotażu:

• uczestnicy zdobyli praktyczne umiejętności w zakresie programowania, projektowania gier oraz obsługi nowoczesnych narzędzi cyfrowych;
• proces tworzenia gier wzbudził kreatywność uczestników, zachęcając ich do wyrażania własnych pomysłów i rozwiązań;
• współpraca w zespołach przyczyniła się do rozwoju umiejętności interpersonalnych, komunikacyjnych i pracy w grupie;
• projekt zainspirował uczestników, otwierając przed nimi nowe perspektywy związane z technologią i branżą gier.

Podczas projektu uczniowie i nauczyciele mieli okazję skorzystać z takich narzędzi jak Roblox Studio (tworzenie gier i skryptów w języku LUA), Miro oraz dysk Google. Dodatkowo nauczyciele zostali zapoznani z możliwościami wykorzystania narzędzia ChataGPT (AI) w edukacji.

Inicjatywy związane z rozwojem gier wideo oraz edukacją dotyczącą ich projektowania i implementacji w szkołach cieszą się dużym zainteresowaniem wśród dzieci i młodzieży. Pozwalają również szerzej spojrzeć na tę dziedzinę. Inwestycje w nowoczesne formy edukacji przynoszą wymierne korzyści społeczności lokalnej, wnosząc cenny wkład w rozwój umiejętności oraz potencjału kreatywnego młodego pokolenia. Z uwagi na bardzo dobry odbiór tej inicjatywy zarówno wśród uczniów jak i nauczycieli planowana jest kolejna edycja projektu w roku 2024.

Praktyczna Lekcja Przedsiębiorczości

Projekt „Praktyczna lekcja przedsiębiorczości” ma na celu wyposażenie młodych katowiczan w kluczowe umiejętności przedsiębiorcze, takie jak kreatywność, innowacyjność i zdolność do podejmowania ryzyka. Również dla nauczycieli przewidziano szereg szkoleń służących wzbogaceniu ich warsztatu pracy o nowoczesne narzędzia biznesowe.

Projekt składa się z trzech etapów. W pierwszej kolejności uczniowie biorą udział w lekcji przedsiębiorczości, podczas której prowadzone są dyskusje nt. dalszych ścieżek rozwoju kariery zawodowej uczniów. W drugim etapie mają miejsce spotkania prowadzone przez zaproszonych do projektu przedsiębiorców reprezentujących sektor MŚP. Ostatnim etapem, a zarazem podsumowaniem projektu jest Turniej z wiedzy o przedsiębiorczości.

Finałem pierwszej edycji projektu był „Turniej z wiedzy o przedsiębiorczości”, który odbył się 18 grudnia 2023 r. w auli im. Kazimierza Lepszego na Uniwersytecie Śląskim. Uczniowie reprezentujący wszystkie szkoły biorące udział w projekcie zmierzyli się w rywalizacji z wiedzy biznesowej i przedsiębiorczej. Zespoły zostały uhonorowane podczas ceremonii zakończenia nagrodami rzeczowymi oraz wyróżnieniami, które są świadectwem ich zaangażowania i wiedzy.

W programie, który realizowany był od października do grudnia, wzięło udział blisko 1000 uczniów z klas 1 i 2 ośmiu katowickich szkół ponadpodstawowych: II Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej, IV Liceum Ogólnokształcącego im. gen. Stanisława Maczka, VI Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza, I Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Mikołaja Kopernika, Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących Nr 2, Technikum Nr 15 im. Tomasza Klenczara, Zespołu Szkół Technicznych i  Ogólnokształcących Nr 3 im. Edwarda Abramowskiego oraz Zespołu Szkół Poligraficzno-Mechanicznych im. Armii Krajowej.

Konkurs „Katowice4GOAL”

Od 16 października 2023 r. dzieci i młodzież z katowickich szkół oraz uczniowskich klubów sportowych mogli brać udział w I edycji konkursu „Katowice4GOAL”. 4GOAL.app to katowicki start-up, który stworzył aplikację społecznościową, pozwalającą użytkownikom na wymienianie się krótkimi filmami piłkarskimi. Użytkownicy aplikacji nie tylko sami mogą publikować swoje postępy w grze w piłkę nożną, ale również podejmować wyzwania przygotowane przez ekspertów. Aplikacja była już nagrodzona wyróżnieniem Mobile Trends Award, a zespół brał udział w programie akceleracyjnym Polskiego Związku Piłki Nożnej, gdzie dostał się do finałowej 11-stki. 4GOAL.app to też finalista II edycji miejskiego konkursu „Kopalnia Start-upów” w 2022 roku.

Uczniowie katowickich szkół i uczniowskich klubów sportowych mierzyli się w tworzeniu zadań dla uczestników aplikacji „Wyzwij 4GOAL.app”, które miały być prostymi wyzwaniami piłkarskimi takimi jak: element treningu, zagranie czy sztuczka techniczna. Dla pozostałych mieszkańców organizatorzy przygotowali wyzwanie w postaci konkursu, w którym należało odtworzyć w charakterystycznym dla Katowic miejscu zadanie wykonane przez eksperta. Jeśli ktoś nie czuł się na siłach do gry w piłkę mógł wziąć udział w trzecim wyzwaniu „Kibic Fair Play”. Konkurs zaangażował blisko tysiąc użytkowników, którzy przesłali ciekawe i kreatywne filmy oraz je oceniali i komentowali. 

Projekt jest przykładem wykorzystania nowych technologii, które są społecznie odpowiedzialne i w tym przypadku zachęcają najmłodszych do uprawiania sportu.

5 Równość płci

OSIĄGNĄĆ RÓWNOŚĆ PŁCI ORAZ WZMOCNIĆ POZYCJĘ KOBIET I DZIEWCZĄT

Realizacja Milenijnych Celów Rozwoju przyczyniła się do dokonania postępu w kwestii równości płci i wzmocnienia pozycji kobiet na świecie. Osiągnięto między innymi równy dostęp dziewcząt i chłopców do edukacji na poziomie podstawowym. Jednak w każdej części świata kobiety i dziewczęta nadal są dyskryminowane i cierpią z powodu przemocy.

Równość płci to nie tylko powszechne prawo człowieka, to także fundament zrównoważonego świata, w którym ludzie będą żyć w pokoju i dobrobycie. Niestety co piąta kobieta w wieku 15–49 lat przyznaje, że w ciągu 12 miesięcy doświadczyła przemocy fizycznej lub seksualnej ze strony partnera. W 49 krajach nie ma obecnie przepisów chroniących kobiety przed przemocą domową. Odnotowano postęp w zwalczaniu szkodliwych praktyk, takich jak małżeństwa dzieci i okaleczanie żeńskich narządów płciowych. Praktyki te w ostatniej dekadzie spadły o 30%, jednakże wiele pozostaje do zrobienia, aby całkowicie wyeliminować takie zjawiska.

Zapewnienie kobietom i dziewczętom równego dostępu do edukacji, opieki zdrowotnej i godziwej pracy oraz do udziału w procesie decyzyjnym w sprawach politycznych i ekonomicznych wzmocni zrównoważone gospodarki i przyniesie korzyści społeczeństwom i całej ludzkości.

Wdrożenie nowych ram prawnych dotyczących równouprawnienia w miejscu pracy oraz zwalczanie szkodliwych praktyk wobec kobiet to działania niezbędne, aby położyć kres dyskryminacji ze względu na płeć występującej w wielu krajach.

(źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Wyeliminowanie wszelkich form przemocy

Miasto Katowice zapewnia osobom potrzebującym pomocy w formie pracy socjalnej z osobami/rodzinami dotkniętymi problemem przemocy, koncentrując się na rozpoznawaniu zjawiska przemocy, budowaniu planu pomocy o charakterze interwencyjnym, socjalnym, psychologicznym i prawnym, a następnie jego realizacji. Pracę socjalną na rzecz osób dotkniętych przemocą oraz ich rodzin świadczą pracownicy socjalni, asystenci rodziny, koordynatorzy ds. rodzinnej pieczy zastępczej, asystenci osoby bezdomnej i niepełnosprawnej, streetworkerzy, psycholodzy, pedagodzy, terapeuci, konsultanci, mediator. Obejmuje ona indywidualne poradnictwo specjalistyczne, w tym prawne, grupowe formy poradnictwa oraz wizyty w środowisku. W związku z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa ofiarom przemocy Ośrodek zapewnia schronienie dla osób, które ze względu na dramatyczną sytuację nie mogą przebywać w dotychczasowym miejscu zamieszkania, udziela pomocy w formie interwencji kryzysowej oraz terapii kryzysowej.

Grupa psychoedukacyjna dla ofiar przemocy. Celem zajęć jest uzyskanie wsparcia i wiedzy o możliwościach ochrony i rozwiązywania problemu przemocy w aspekcie prawnym, psychologicznym i socjalnym. Realizowany jest również Program Edukacyjno-Korekcyjny dla osób mających problem ze złością, agresją i stosujących przemoc.

Ponadto Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach współpracuje z Komendą Miejską Policji oraz z przedstawicielami innych służb i instytucji w ramach Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej.

Jazzcamp for girls 

Realizując cel równości płci, Miasto Ogrodów jako pierwsze w Polsce zaimplementowało skandynawski projekt warsztatów w formie obozu letniego dla młodych uczennic szkół muzycznych, skierowanego na rozwijanie ich umiejętności improwizacji muzycznej. Celem jest promocja wykonawstwa muzyki improwizowanej wśród przyszłych instrumentalistek i wokalistek.

Jazzcamp for girls 

Pełnomocniczka Prezydenta ds. Równego Traktowania

Katowice zawsze były miastem otwartym, wielokulturowym i tolerancyjnym.
Nawiązując do przeszłości a jednocześnie budując nowy wizerunek miasta w globalnym świecie zmian, Prezydent Miasta Katowice prowadzi politykę równego traktowania, szanującą różnorodność i niedyskryminującą nikogo w życiu publicznym, społecznym i gospodarczym.
W styczniu 2023 roku została powołana Pełnomocniczka Prezydenta Miasta Katowice ds. Równego Traktowania. Zakres jej zadań określonych zarządzeniem wewnętrznym obejmuje:

1. promowanie zasad równego traktowania i zakazu dyskryminowania oraz równych szans w życiu społecznym, publicznym i gospodarczym;
2. inicjowanie działań informacyjno-edukacyjnych oraz włączanie Miasta w projekty i kampanie dotyczące problematyki równego traktowania, podnoszące świadomość w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji;
3. współpraca z partnerami społecznymi odnośnie diagnozowania przejawów dyskryminacji w przestrzeni Miasta Katowice;
4. wspieranie współpracy miejskich jednostek i organizacji pozarządowych na rzecz równego traktowania i rozwijania świadomości dotyczącej poszanowania różnych grup społecznych i eliminowania naruszeń zasad równościowych.

Pełnomocniczka zapewnia wsparcie Prezydentowi Miasta Katowice w realizacji polityki równościowej i antydyskryminacyjnej w Mieście. Kierownicy komórek organizacyjnych Urzędu oraz miejskich jednostek zostali zobowiązani do współpracy z Pełnomocniczką w zakresie prowadzenia  działań określonych zarządzeniem.

6 Czysta woda i warunki sanitarne

ZAPEWNIĆ WSZYSTKIM LUDZIOM DOSTĘP DO WODY I WARUNKÓW SANITARNYCH POPRZEZ ZRÓWNOWAŻONĄ GOSPODARKĘ ZASOBAMI WODNYMI

Każdy człowiek na świecie powinien mieć dostęp do czystej wody. Na naszej planecie mamy wystarczającą ilość wody, by tak się stało. Jednak z powodu słabej gospodarki czy złego stanu infrastruktury, każdego roku na choroby związane z nieodpowiednimi zasobami wody, słabymi warunkami sanitarnymi i złą higieną umierają miliony ludzi, przede wszystkim dzieci.

Niedostatek wody, jej słaba jakość i niewłaściwe warunki sanitarne mają negatywny wpływ na bezpieczeństwo żywnościowe i źródła utrzymania. Ograniczają także szansę biednych rodzin na podjęcie edukacji.

Obecnie ponad 2 miliardy ludzi żyje na obszarach, gdzie istnieje ryzyko ograniczonego dostępu do wody pitnej.

Szacuje się, że do 2050 roku co najmniej co czwarta osoba na świecie będzie mieszkać w kraju dotkniętym chronicznym lub okresowym deficytem wody pitnej. Susza dotyka jedne z najbiedniejszych rejonów świata, co tylko potęguje występowanie głodu i niedożywienia.

W ostatniej dekadzie odnotowano znaczny wzrost dostępu do wody pitnej i urządzeń sanitarnych, a ponad 90% ludności świata ma dostęp do polepszonych źródeł wody pitnej. Aby poprawić warunki sanitarne i dostęp do wody pitnej w krajach rozwijających się, w Afryce Subsaharyjskiej, Azji Środkowej, Azji Południowej, Azji Wschodniej i Azji Południowo-Wschodniej należy zwiększyć inwestycje w zarządzanie ekosystemami słodkowodnymi i urządzeniami sanitarnymi na poziomie lokalnym.

(źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Budowa zbiorników retencyjnych

Zmiany klimatyczne to jedno z największych wyzwań, z którymi muszą mierzyć się dziś miasta. Wysokie temperatury, coraz częstsze ekstremalne zjawiska pogodowe, susze i deszcze nawalne powodują, że musimy dostosowywać ośrodki miejskie tak, by z jednej strony ograniczały negatywny wpływ na klimat, a z drugiej były odporne na skutki jego zmian. Ma to szczególne znaczenie w przypadku zarządzania gospodarką wodno-ściekową.

Działania prowadzone w zakresie rozbudowy systemu kanalizacji deszczowej służą uporządkowaniu gospodarowania wodami opadowymi oraz zapewniają retencjonowanie tych wód w celu czasowego opóźnienia ich odpływu i odciążenia odbiorników. W Katowicach powstało do tej pory 26 podziemnych zbiorników retencyjnych wód opadowych. Zastosowane w nich rozwiązania konstrukcyjne pozwalają zgromadzić część wód opadowych, które mogą zostać użyte przez służby komunalne np.: do podlewania zieleni miejskiej lub płukania sieci kanalizacyjnej. W tym celu w zbiornikach zamontowano instalacje do poboru wody.

Dodatkowym atutem ponownego wykorzystania wód przez służby miejskie jest ograniczenie zużycia wody wodociągowej, co przekłada się na korzyści finansowe dla Miasta. W wyniku obserwowanych zmian klimatycznych identyfikowane są dalsze potrzeby związane z rozbudową systemu kanalizacji deszczowej, w tym także te ukierunkowane na retencjonowanie wód opadowych.  Realizacja tych zamierzeń wpłynie na poprawę stanu środowiska naturalnego.

Dotychczasowe przedsięwzięcia związane z rozwojem sieci kanalizacji deszczowej oraz elementami błękitno-zielonej infrastruktury zrealizowane zostały przez Katowickie Inwestycje S.A. w ramach dwóch etapów Projektu pn. „Uporządkowanie systemu gospodarowania wodami opadowymi w Katowicach - Etap I oraz Etap II” dofinansowanego z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Łączna wartość obu etapów Projektu wyniosła ok. 92,4 mln zł, w tym dofinansowanie, jakie pozyskała Spółka, wyniosło ok. 46,8 mln zł. Katowickie Inwestycje S.A.  poszukują źródeł dofinansowania dalszych inwestycji w kolejnych latach.

W ramach zakończonych w 2023 roku projektów łącznie wybudowano, przebudowano i wyremontowano ok. 9,5 km kanalizacji deszczowej. Łączna pojemność retencyjna wykonanych zbiorników przekroczyła 11 tys. m3. Powierzchnia objęta systemem zagospodarowania wód opadowych łącznie wyniosła ponad 3 km2. Liczba osób objętych systemów zagospodarowania wód opadowych wyniosła ponad 129 tyś osób.

Katowicka Kranówka – Szluknij sie z kokotka

Chcąc zachęcić mieszkańców m.in. do rezygnowania z jednorazowego plastiku, zainaugurowaliśmy w 2019 roku kampanię społeczną „Katowicka kranówka – Szluknij sie z kokotka”. W kampanię zaangażowaliśmy lokalne podmioty gospodarcze, w tym wybrane kawiarnie i restauracje, które serwują darmową kranówkę. Urząd Miasta zaczął od siebie, wycofując wodę w plastikowych butelkach i dystrybutorach i montując poidełka. Znakiem udziału w kampanii jest naklejka z logo akcji.

Kampania jest realizowana w partnerstwie z Katowickimi Wodociągami. Elementem promującym picie wody z kranu jest oryginalny saturator, z którego latem 2019 roku na Rynku można było napić się wody, również z sokiem; urządzenie pojawia się także na wielu eventach. Zgodnie z założeniem działania służące temu celowi powinny "wspierać i wzmacniać udział lokalnych społeczności w poprawie gospodarowania zasobami wodnymi i infrastruktury sanitarnej". Pijąc wodę z kranu, nie tylko ograniczamy produkcję plastiku, ale też uświadamiamy sobie, jakim luksusem jest dostęp do wody pitnej w kranie, podczas gdy tak wielu ludzi na ziemi cierpi na jej niedostatek. Uczymy się traktować wodę z sieci jako równie cenną jak ta, którą kupujemy w butelkach w sklepie. 

Łapiemy deszczówkę

Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w ramach akcji "Łapiemy deszczówkę" zamontował, przy zarządzanych przez siebie budynkach mieszkalnych, ponad 30 zbiorników na deszczówkę. Zbiorniki mieszczą średnio 210-350 litrów deszczówki, która posłuży do podlewania roślin na podwórkach i skwerach przylegających do budynków. Brak wody to poważny problem, ale każdy mały krok w kierunku ekoodpowiedzialności jest ważny i chcemy tą akcją zachęcić innych zarządców, właścicieli domów i mieszkańców do oszczędzania wody."

7 Czysta i dostępna energia

ZAPEWNIĆ WSZYSTKIM DOSTĘP DO ŹRÓDEŁ STABILNEJ, ZRÓWNOWAŻONEJ I NOWOCZESNEJ ENERGII PO PRZYSTĘPNEJ CENIE

Pokonywanie wyzwań i korzystanie z licznych możliwości w dzisiejszym świecie wiąże się z dostępem do energii. Jest ona konieczna w wykonywaniu pracy, zapewnieniu bezpieczeństwa, walce ze zmianami klimatycznymi, produkcji żywności czy wysiłkach zwiększających krajowe dochody.

Nowe możliwości gospodarcze i miejsca pracy mogą zapewnić powszechny dostęp do energii, poprawę efektywności energetycznej i rozpowszechnienie energii odnawialnej. Przyczynią się także do tworzenia bardziej zrównoważonych i inkluzyjnych społeczności oraz zwiększenia odporności na skutki zmian klimatycznych.

Obecnie około 3 mld ludzi nie ma dostępu czystego paliwa do gotowania i jest narażonych na niebezpieczny poziom zanieczyszczenia powietrza. Ponadto nieco mniej niż 1 mld ludzi nie ma dostępu do elektryczności. Aż 50% z nich żyje w Afryce Subsaharyjskiej. W ostatniej dekadzie poczyniono postępy w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii elektrycznej pochodzących z wody, energii słonecznej i wiatru, a stosunek energii zużywanej na jednostkę PKB również spada.

Problem ten jest jednak daleki od rozwiązania. Należy zwiększyć dostęp do czystych paliw i technologii, a także zwiększyć wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii w budynkach, transporcie i przemyśle. Należy również zwiększyć publiczne i prywatne inwestycje w energię oraz położyć większy nacisk na ramy regulacyjne i innowacyjne modele biznesowe w przekształceniu światowych systemów energetycznych.

(źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Katowice Energy Innovation Challenge

W 2022 roku przy okazji Światowego Forum Miejskiego w Katowicach zostało przygotowane wyzwanie dot. transformacji energetycznej. To wspólna inicjatywa UN-Habitat oraz Miejskiego Inkubatora Przedsiębiorczości Rawa.Ink w Katowicach. Dzięki wyzwaniu, start-upy z całego świata mogły zmierzyć się z problemami związanymi z transformacją energetyczną na przykładzie Katowic. 3 najlepsze projekty wzięły udział w programie akceleracyjnym zorganizowanym w Katowicach oraz mogły doświadczyć 11 sesji Światowego Forum Miejskiego. Podczas samego WUF11 odbyła się również dedykowana sesja „Showcase of Innovative Startups powered by Rawa.Ink”, podczas której uczestnicy mogli zaprezentować swoje rozwiązania na transformację energetyczną.

Działanie to pozwoliło na pozycjonowanie Katowic jako miasta świadomego konieczności transformacji energetycznej oraz otwartego na budowanie globalnego ekosystemu innowacji. Było to też jedno z referencyjnie zaprojektowanych przez UN-Habitat wyzwań, które pokazało w jaki sposób rozpoczynać poszukiwanie innowacji miejskich.

Miejskie Centrum Energii

Miejskie Centrum Energii w Katowicach to punkt informacyjny, do którego zadań należy bieżąca obsługa mieszkańców miasta Katowice w zakresie doradztwa technicznego i dostępnych systemów wsparcia: dotacja celowa z budżetu miasta, PP Czyste Powietrze, Moje Ciepło, Mój Prąd, Ciepłe Mieszkanie, Moja Woda, zasady stosowania ulgi termomodernizacyjnej, zapisy uchwały antysmogowej.

Od momentu uruchomienia Miejskiego Centrum Energii (MCE), zlokalizowanego przy ul. Młyńskiej 2,  do końca roku 2023 udzielono ponad 30 500 porad osobistych, mailowych oraz telefonicznych.

W roku 2023, w ramach projektu „Śląskie. Przywracamy błękit” poprzez działalność Miejskiego Centrum Energii, realizowane są warsztaty dla dzieci pt. "Przywracamy błękit" na temat czystego powietrza. Warsztaty przygotowane zostały z myślą o uczniach katowickich przedszkoli w wieku 5 i 6 lat. W 2023 r. przedstawiciele Miejskiego Centrum Energii uczestniczyli (przygotowanie stoiska) m.in. w wydarzeniach pn. Leśny Piknik Rodzinny Ekoodpowiedzialnie oraz Piknik rodzinny Fundusze Europejskie. Nowa Energia.

Udzielanie dotacji celowych z budżetu miasta Katowice.

Miasto Katowice udziela z budżetu miasta dotacje celowe na zmianę systemów grzewczych do 10 tys. zł, nie więcej niż 80% kosztów kwalifikowanych oraz do 6 tys. zł, nie więcej niż 50% kosztów kwalifikowanych. Dotacje udzielane są  dla osób fizycznych, wspólnot mieszkaniowych, osób prawnych i przedsiębiorców posiadających lokale mieszkalne, w których na cele ogrzewania wykorzystywany jest węgiel. Realizacja powyższego zadania od 2017 r., jest dofinansowana ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach (WFOŚiGW).

Od 2021 r. zaprzestano udzielania dotacji montażu kotłów węglowych, w zamian skracając okres karencji kotłów węglowych zakupionych wcześniej w systemie dotacji z 10 do 5 lat oraz podniesiono do 10 tys. maksymalną wysokość dofinansowania dla kotłów na pellet oraz pomp ciepła przeznaczonych na cele grzewcze. W ramach dodatkowych działań stworzono możliwość podpisania umowy cesji kwoty dotacji celowej na zmianę systemu ogrzewania. Przy tym rozwiązaniu dotacja celowa może być wypłacona do wysokości dotacji bezpośrednio na konto Wykonawcy dokonującego wymiany systemu ogrzewania i /lub montażu odnawialnego źródła energii.

Na początku 2022 r. Rada Miasta Katowice przyjęła kolejną modyfikację zasad udzielania dotacji umożliwiając tzw. „bieżące finansowanie” powyższych zadań.

Do końca 2023 roku dofinansowano wymianę ponad 10 000 nieekologicznych źródeł ciepła na łączną kwotę 84,9 mln zł., a także dofinansowano montaż ponad 1 860 szt. odnawialnych źródeł energii na kwotę prawie 11,4 mln zł.

Poprawa jakości powietrza w mieście Katowice poprzez wymianę systemów grzewczych opalanych węglem w budynkach jednorodzinnych

Projekt pozwala na wymianę starego węglowego źródła ciepła (do 4 klasy włącznie) na jeden z systemów niskoemisyjnych: pompę ciepła, ogrzewanie elektryczne, kocioł gazowy lub kocioł na biomasę. Równolegle do zmiany źródła ciepła można wnioskować na dofinansowanie do montażu systemu fotowoltaicznego, kolektorów słonecznych, wykonania / modernizacji instalacji centralnego ogrzewania, a także wykonania przyłącza ciepłowniczego oraz budowy albo przebudowy istniejącego przyłącza gazu lub energii elektrycznej.

W ramach projektu przewiduje się możliwość wymiany systemów grzewczych opalanych węglem i uzyskania 100% dofinansowania kosztów netto nowego systemu grzewczego.

W wyniku przeprowadzonego naboru, na listę projektu zakwalifikowano 166 Grantobiorców. We wrześniu 2022 r. wpłynęły pierwsze wnioski o udzielenie grantu, a w październiku 2022 r. podpisano pierwsze umowy z grantobiorcami. 

Umowa o dofinansowanie projektu grantowego została podpisana z Urzędem Marszałkowskim dnia 25.08.2022 r. Projekt realizowany jest w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020, Oś Priorytetowa IV. Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna, Działanie 4.6. Czyste powietrze, Poddziałanie: 4.6.1. Czyste powietrze – konkurs. Rzeczowa realizacja projektu przewidziana została pomiędzy III kw 2022 oraz II kw 2023. 

Wymiana kotłów i termomodernizacja w miejskich budynkach mieszkalnych

KZGM - Katowicki Zakład Gospodarki Mieszkaniowej intensyfikuje swoje działania i planuje przeprowadzić zmianę sposobu ogrzewania w lokalach mieszkalnych znajdujących się w zasobach miasta Katowice. Do 2030 roku planuje się modernizację prawie 50  budynków na kwotę ok. 99 mln zł. Część robót została już rozpoczęta. 

Śląskie. Przywracamy błękit. Kompleksowa realizacja programu ochrony powietrza dla województwa śląskiego

Katowice są jednym z miast biorących udział w projekcie LIFE „Śląskie. Przywracamy błękit”. To największy obszarowo w Europie projekt ukierunkowany na działania związane z ochroną powietrza. W ramach projektu, od 1 kwietnia 2022 r. w Gminie Katowice można skorzystać z pomocy „Eko-doradcy” w ramach projektu. Głównym celem projektu jest sprawna i efektywna realizacja zapisów Programu ochrony powietrza dla województwa śląskiego, który w roku 2020 został przyjęty przez Sejmik Województwa Śląskiego. Projekt polega na opracowaniu i wdrożeniu działań naprawczych, których realizacja ma doprowadzić do poprawy jakości powietrza oraz ograniczenia niekorzystnego wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie i życie mieszkańców województwa śląskiego. Liderem Projektu jest Województwo Śląskie. Oprócz Lidera i miasta Katowice, w projekcie udział bierze wspólnie 88 innych Partnerów – w tym 79 gmin, miast i powiatów oraz 9 instytucji wspierających i merytorycznych.

Realizacja programu „Czyste Powietrze”

W dniu 4 grudnia 2020 r. miasto Katowice oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach podpisało porozumienie dotyczące wsparcia w realizacji programu „Czyste Powietrze”. Od 24 maja 2021 roku w Miejskim Centrum Energii przy ul. Młyńskiej 2b działa GMINNY PUNKT KONSULTACYJNO – INFORMACYJNY PROGRAMU „CZYSTE POWIETRZE”, w którym można uzyskać pomoc w wypełnieniu i przesłaniu do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach  wniosków o dofinansowane oraz wniosków o płatność z Programu „Czyste Powietrze”. Z tego udogodnienia mogą skorzystać wszyscy mieszkańcy Katowic ubiegający się o podstawowy, podwyższony oraz najwyższy zakres dofinansowania. W ramach działalności punktu złożono 209 wniosków o dofinansowanie.

Realizacja Rządowego Programu „STOP Smog” przy współpracy z GZM

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, wraz z 11 gminami: Będzinem, Bieruniem, Bobrownikami, Bytomiem, Dąbrową Górniczą, Gierałtowicami, Katowicami, Mysłowicami, Sośnicowicami, Tychami i Zabrzem, realizuje rządowy program STOP SMOG. W ramach programu na terenie tych 11 gmin zostanie przeprowadzonych 210 przedsięwzięć niskoemisyjnych w budynkach osób ubogich energetycznie. Nastąpi likwidacja niespełniających standardów niskoemisyjnych źródeł ciepła w 199 budynkach jednorodzinnych oraz inne przedsięwzięcia mające na celu poprawę efektywności energetycznej budynków.

Celem Programu jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń, poprawa jakości powietrza i poprawa efektywności energetycznej budynków jednorodzinnych poprzez realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych (m.in. wymianę nieefektywnego kotła węglowego lub pieców, docieplenie budynku, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej) na rzecz najmniej zamożnych gospodarstw domowych. W wyniku konsultacji Urzędu Miasta Katowice z KZGM w Katowicach oraz GZM, wstępnie wytypowano do Projektu 25 budynków na terenie gminy Katowice – 15 budynków jednorodzinnych osób prywatnych spełniających wymogi Ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz 10 budynków jednorodzinnych, będących w zasobie mieszkaniowym Miasta Katowice. W ramach programu STOP SMOG w budynkach tych zostaną przeprowadzone przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Program jest realizowany od roku 2022 i potrwa do roku 2025.

Realizacja projektu ELENA przy współpracy z GZM

W grudniu 2021 r. miasto Katowice podpisało wraz z 30 innymi interesariuszami porozumienie związane z realizacją programu ELENA. Miasto Katowice zadeklarowało wykonanie w ramach tego projektu dokumentację techniczną dla 6 budynków mieszkalnych. Rzeczowa realizacja projektu przewidziana została na lata 2023-2027.

Rada ds. Poprawy Jakości Powietrza

”Rada ds. Poprawy Jakości Powietrza” została powołana przez Prezydenta Miasta 30 kwietnia 2019 r. W skład rady zostali powołani eksperci zarówno ze strony urzędu miasta, jak i zewnętrzni (naukowcy, lekarze). Do zadań Rady należy analiza skuteczności udzielania dotacji miejskich, programów osłonowych, działań edukacyjnych, kontroli straży miejskiej oraz wydanie rekomendacji w zakresie usprawnień tych działań. Od momentu powołania Rady odbyło się 11 spotkań Rady. Z uwagi na okres pandemii, od 2020 r. spotkania zostały przeprowadzane  w formie telekonferencji.

Kampania edukacyjna „#nieTruj”

Kampania #nieTruj miała na celu podniesienia świadomości mieszkańców Katowic na temat zanieczyszczenia powietrza, przyczyn jego powstawania, wpływu na komfort życia, zagrożeń płynących z niskiej emisji oraz możliwości przeciwdziałania temu zjawisku.

W ramach akcji na ulice miasta ruszył Smogobus - mobilny punkt informacyjny, w którym można było zapoznać się z tzw. „uchwałą antysmogową”, systemem dotacji Miasta Katowice, programami "Czyste Powietrze" i "Mój Prąd", ofertą WFOŚiGW w Katowicach, a przede wszystkim złożyć wniosek o dotację na wymianę źródła ciepła.

Smogobus w latach 2020-2021 odwiedził 59 miejsc na mapie miasta, ponad 1 000 mieszkańców otrzymało porady, a ponad 260 złożyło w nim swoje wnioski o zmianę systemu ogrzewania.

Monitoring jakości powietrza AWAIR

W ramach międzynarodowego projektu o nazwie „AWAIR” miasto Katowice, wraz z partnerami z innych miast europejskich, otrzymało dofinansowanie zadania z programu „INTERREG EUROPA CENTRALNA i zrealizowano zadanie pilotażowe, polegające na montażu w wybranych lokalizacjach (żłobki, przedszkola, domy dziecka, domy pomocy społecznej) czujników zanieczyszczeń powietrza i multimedialną prezentację wyników na utworzonej platformie internetowej oraz w poszczególnych lokalizacjach jednostek (127 czujników powietrza i 154 ekrany multimedialne). Jest to największy w kraju system pomiaru jakości powietrza, który stanowią własność miasta (0,77 czujnika na km2). Koszt realizacji całego projektu to ponad 290 tys. euro.

W 2020 r. w ramach rozbudowy systemu oraz realizacji kolejnego projektu pilotażowego zrealizowano „System monitoringu jakości powietrza wewnętrznego w wybranych obiektach edukacyjnych”. System monitoringu jakości powietrza wewnętrznego polegał na zamontowaniu w wybranych budynkach stacji monitorujących jakość powietrza wewnętrznego. Składa się on z 9 urządzeń pomiarowych, które mierzą parametry chwilowe powietrza wewnętrznego. Dodatkowo stacje monitoringu rejestrują moment otwarcia drzwi i okien w salach za pomocą zamontowanych kontaktronów. Czujniki zostały zamontowane w Miejskim Przedszkolu nr 85, Szkole Podstawowej nr 33 oraz oddziale Żłobka Miejskiego przy ul. Uniwersyteckiej. Koszt instalacji tych urządzeń to 120,5 tys. brutto. 

W ramach realizacji AWAIR podpisano również porozumienie o współpracy z miastem Mikołów, Siemianowice Śląskie, a także WFOŚiGW, ŚZGiP oraz UMP, które umożliwiło m. in. przygotowanie dedykowanej prezentacji dla miast obrazującej aktualny staj jakości powietrza w oparciu o Państwowy Monitoring Środowiska. W ramach projektu powstała strona na której można obserwować aktualny stan jakości powietrza w mieście: www.powietrze.katowice.eu

System monitoringu nośników energii i wody wraz z możliwością sterowania w obiektach użyteczności publicznej miasta Katowice – SMIS

W 2021 roku wdrożono docelowy system zarządzania energią, który stanowi rozwinięcie istniejącego od 2012 r. budynkowego systemu monitoringu nośników energii. Docelowo w połowie 2024 roku objętych zostanie monitoringiem 71 budynków użyteczności publicznej. Wdrożenie systemu poprzedziła inwentaryzacja budynków pozwalającą między innymi na określenie całkowitego kosztu wdrożenia i utrzymania takiego systemu. Celem przedsięwzięcia jest monitorowanie pełnej sytuacji energetycznej w budynkach użyteczności publicznej oraz ich analiza w celu optymalizacji zużycia energii i wody z uwzględnieniem utrzymania optymalnego komfortu. Funkcjonowanie systemu monitorowania mediów i wody obejmuje m. in. wybrane liczniki energii elektrycznej, liczniki energii cieplnej, wodomierze, regulatory węzłów cieplnych, regulatory central wentylacyjnych, regulatory kotłowni oraz dodatkowe czujniki parametrów powietrza w budynkach użyteczności publicznej. Realizacja całego projektu składa się z 2 głównych etapów realizowanych w okresie 4 lat i obejmowała wykonanie i uruchomienie centralnego systemu informatycznego w roku 2021 oraz funkcjonowanie i rozbudowę systemu w latach 2022 do 2024.  Etap pierwszy w swoim zakresie obejmował głównie dostawę oprogramowania centralnego systemu informatycznego umożliwiającego wykorzystywanie zamontowanych urządzeń. Ponadto etap pierwszy obejmował doposażenie budynków w niezbędnym zakresie, umożliwiającym funkcjonowanie usługi sterowania budynkowego oraz uruchomienie stanowiska operatorskiego w Urzędzie Miasta Katowice. Etap drugi to głównie świadczenie przez firmę zewnętrzną usługi monitorowania i sterowania wybranych budynków poprzez wdrożony system w celu optymalizacji zużycia nośników energii oraz wody a także świadczenie usługi aktualizacji i rozbudowy systemu o nowe funkcjonalności wraz z e-usługą wizualizacji pomiarów w czasie rzeczywistym oraz świadczenie usługi gwarancyjnego wsparcia technicznego w całym okresie funkcjonowania systemu. W ramach realizacji powyższego systemu, we wszystkich termomodernizowanych budynkach oraz planowanych na najbliższe lata do termomodernizacji, projektuje się odpowiednie systemy automatyki budynkowej m. in. czujniki komfortu, budynkową aparaturę kontrolno-pomiarową i automatykę do monitorowania i sterowania systemami ciepła oraz wentylacji. Koszt całego projektu w latach 2021 – 2024 to nieco ponad 1 mln zł. W roku 2024 planuje się nowe postępowanie przetargowe na dalszy rozwój systemu.

Zwiększenie produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w budynkach użyteczności publicznej Miasta Katowice.

 W ramach zadania w 2023 r. wykonano prace przedprojektowe m.in.: inwentaryzacje obiektów, ekspertyzy stanu technicznego, koncepcyjne obejmujące dobór instalacji PV do potrzeb każdego z budynków, programy funkcjonalno-użytkowe oraz oszacowano koszty realizacji. Ww. prace były przeprowadzone dla 7 wytypowanych obiektów tj.:

• Urzędu Miasta Katowice przy ul. Młyńskiej 4
• Katowickie Cmentarze Komunalne przy ul. Murckowskiej 9
• Miejski Domu Kultury „Bogucice-Zawodzie” przy ul. Markiefki 44a
• Lodowisko Jantor I i Jantor II przy ul. Nałkowskiej 10
• Powiatowy Urząd Pracy przy ul. Pośpiecha 14
• Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji „Słowian” przy ul. 1 Maja 99
• Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji „Szopienice” przy ul. 11 Listopada 16

Po uzyskaniu dofinasowania z UE prace budowlano-montażowe planowane są w latach 2024-2025. W 2024 r planowane jest również wykonanie kolejnych prac przedprojektowych dla następnych obiektów tj.:

• Pałac Młodzieży im prof. A. Kamińskiego przy ul. Mikołowskiej 26
• Urząd Stanu Cywilnego na pl. Wolności 12a
• Miejski Domu Kultury „Szopienice-Giszowiec” przy ul. Hallera 28

W ramach budżetu Miasta Katowice w roku 2024 planowane jest wykonanie instalacji fotowoltaicznej na budynku Międzynarodowego Centrum Kongresowego, na budynku SPODEK oraz w rejonie budowanego Stadionu Miejskiego w Katowicach.

Realizacja programu „Ciepłe mieszkanie”.

Zadanie realizowane przez WFE, WKŚ i BZE. Program ma na celu poprawę jakości powietrza w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach wielorodzinnych poprzez wymianę źródeł na paliwo stałe oraz poprawę efektywności energetycznej (wentylacja mechaniczna, wymiana okien i drzwi wejściowych, jako przedsięwzięcia uzupełniające).

Program realizowany w formie dotacji skierowany jest do gmin, które w ramach Programu mogą uzyskać dotację ze środków udostępnionych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej a następie udzielić dotacji tzw. beneficjentom końcowym tj. osobom fizycznym posiadającym tytuł prawny wynikający z prawa własności lub ograniczonego prawa rzeczowego do lokalu mieszkalnego (użytkowanie, służebność, zastaw, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, hipoteka).

Intensywność dofinansowania dla Beneficjentów końcowych uzależniona jest od jego dochodów lub osób w jego gospodarstwie domowym i ustalona została na poziomie:

• podstawowym (do 35% kosztów kwalifikowanych) – do 17 500 zł,
• podwyższonym (do 65%) – do 26 900 zł,
• najwyższym (do 95%) – do 39 900 zł.
  Zakłada się, że z Programu w latach 2023-24 skorzystają 124 osoby, a jego koszt wyniesie 3 106 800 zł.

Budowa sieci ogólnodostępnych punktów ładowania pojazdów elektrycznych

Katowice wdrażają kompleksowe rozwiązania w zakresie e-mobilności na rzecz poprawy jakości powietrza. Jako lider pośród innych polskich miast, Katowice wypełniły z nawiązką obowiązek nałożony na gminy przez Ustawę o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Na terenie miasta stworzono w 2019 roku 87 punktów ładowania (40 stacji), a w 2020 roku oddano do użytku kolejne. Łącznie do dyspozycji jest obecnie aż 147 punktów ładowania, czyli 69 stacji. Stacje ładowania znajdują się w Śródmieściu, przy centrach przesiadkowych, w okolicach najważniejszych budynków użyteczności publicznej, wzdłuż najważniejszych tras oraz na terenach największych osiedli mieszkaniowych.
Projekt budowy sieci ładowarek wpływa pozytywnie na możliwość rozwoju floty pojazdów elektrycznych na terenie miasta, których liczba wzrasta z miesiąca na miesiąc.
W 2019 roku podpisano deklarację Driving Change Together, owoc polskiej prezydencji COP24, dot. partnerstwa na rzecz rozwoju elektromobilności. Ponadto rosnąca liczba autobusów elektrycznych, elektrycznych pojazdów porządkowych, dbających o czystość w naszym mieście, a także możliwość podróżowania z wykorzystaniem elektrycznych hulajnóg to dodatkowe pozycje na liście podejmowanych starań o czystą i dostępną energię.  
Mapa stacji ładowania jest dostępna pod adresem: https://eipa.udt.gov.pl/

Zakup niskoemisyjnego taboru

W ramach zintensyfikowanych działań o charakterze długoterminowym Miasto Katowice podejmuje zabiegi zmierzające do stałego obniżenia poziomu zanieczyszczeń.

Jednym z działań realizowanych w tym zakresie jest zakup niskoemisyjnego taboru, którego celem jest zmniejszenie emisji ze źródeł transportowych.

W 2018 roku PKM Katowice zakupił 5 nowych, przegubowych, elektrycznych autobusów miejskich, niskopodłogowych za kwotę 13 245 000 zł netto.
 W  2019 roku zakupił 5 sztuk jednoczłonowych fabrycznie nowych ekologicznych autobusów miejskich, niskopodłogowych o napędzie elektrycznym, wartość netto umowy wynosiła 12 450 000,00 zł. 
W 2020 roku zakupiono 5 sztuk nowych ekologicznych autobusów miejskich, niskopodłogowych o napędzie elektrycznym oraz 5 sztuk autobusów przegubowych fabrycznie nowych ekologicznych, łączna wartość umów netto 25.388.850 zł. Zakupiono także 25 sztuk nowych, ekologicznych, jednoczłonowych, niskopodłogowych autobusów miejskich za kwotę 22 850 000 zł netto.
Natomiast w 2021 roku PKM Katowice Sp. z o. o. zakupił 5 sztuk nowych przegubowych autobusów o napędzie spalinowym o wartości netto 6 244 000,00 zł oraz 5 sztuk autobusów jednoczłonowych o napędzie spalinowym o wartości netto 5 265 000,00 zł .
W 2022 roku PKM Katowice zakupił 17 sztuk  jednoczłonowych autobusów o napędzie hybrydowym za 29 580 000 mln zł netto oraz 5 przegubowych autobusów o napędzie hybrydowym za kwotę 11 265 000 mln zł netto.
W 2023 roku zakupiono 8 nowych ekologicznych autobusów miejskich zasilanych gazem CNG za kwotę 12 592 000 zł netto. 

8 Wzrost gospodarczy i godna praca

PROMOWAĆ STABILNY, ZRÓWNOWAŻONY I INKLUZYWNY WZROST GOSPODARCZY, PEŁNE I PRODUKTYWNE ZATRUDNIENIE ORAZ GODNĄ PRACĘ DLA WSZYSTKICH LUDZI

Mniej więcej połowa światowej populacji wciąż żyje za równowartość dwóch dolarów amerykańskich, podczas gdy stopa bezrobocia na świecie wynosi 5,7%. W zbyt wielu miejscach posiadanie pracy wcale nie chroni przed ubóstwem. Powolny i nierówny postęp w zakresie zatrudnienia wymaga przemyślenia i zmian polityk gospodarczych i społecznych, które mają wyeliminować ubóstwo.

Brak perspektyw na godziwą pracę, zbyt małe inwestycje i niska konsumpcja doprowadziły do naruszenia umowy społecznej, która stanowi podstawę społeczeństw demokratycznych. Zgodnie z nią, wszyscy mają korzystać z dokonanego postępu.

Mimo że na świecie średnie roczne tempo wzrostu realnego PKB na mieszkańca wzrasta, nadal istnieje wiele krajów rozwijających się, których tempo wzrostu spada. Kraje te coraz bardziej oddalają się od docelowej stopy wzrostu PKB w wysokości 7% ustalonej na rok 2030. Spadek wydajności pracy i wzrost stopy bezrobocia obniża standard życia z powodu niższych płac.

Zrównoważony wzrost gospodarczy wymaga od społeczeństw kształtowania warunków umożliwiających ludziom podejmowanie pracy wysokiej jakości, która napędza gospodarkę bez uszczerbku dla środowiska. Należy stworzyć nowe możliwości pracy oraz zapewnić godziwe warunki jej wykonywania dla całej ludności w wieku produkcyjnym.

Należy zwiększyć dostęp do usług finansowych, co umożliwi właściwe zarządzanie dochodami, gromadzenie majątku i dokonywanie skutecznych inwestycji. Zwiększenie środków na rozwój handlu, bankowości i infrastruktury rolnej przyczyni się również do zwiększenia wydajności ekonomicznej i zmniejszenia poziomu bezrobocia w najuboższych regionach świata.

(źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Fabryka Zrównoważonych Praktyk Przedsiębiorczych

Katowice są częścią międzynarodowego projektu pod nazwą Fabryka Zrównoważonych Praktyk Przedsiębiorczych. W projekcie biorą udział jeszcze miasta: Saint-Etienne (Francja), Sierre (Szwajcaria), Monastyr (Tunezja), Tamtave (Madagaskar). W ramach projektu realizowane są działania, które są odpowiedzią na 3 wyzwania:

• Wymiana dobrych praktyk w dziedzinie przedsiębiorczości – internacjonalizacja. W ramach tego wyzwania działa Międzynarodowy Inkubator Przedsiębiorczości, który ułatwia organizację wizyt studyjnych i misji gospodarczych w miastach sieci, które mogą być realizowane przez firmy sektora MŚP oraz start-upy. Firmy otrzymują wsparcie logistyczne, organizacyjne oraz miejsce do pracy w jednym z inkubatorów przedsiębiorczości funkcjonujących w miastach sieci.
• Wymiana dobrych praktyk i tworzenie nowych narzędzi dla kształcenia branżowego. W ramach tego wyzwania realizowana jest przede wszystkim wymiana szkół branżowych. Na chwilę obecną odbywa się ona w obszarach takich jak gastronomia i hotelarstwo oraz szeroko rozumiana moda i design. Trwają pracę nad poszerzaniem współpracy o kolejne obszary wymiany związane przede wszystkim z budownictwem ekologicznym i pasywnym.
• Wymiana dobrych praktyk w zakresie ekonomii społecznej i włączenia zawodowego. W ramach tego wyzwania realizowana jest wymiana organizacji, które zajmują się szeroko rozumianą ekonomią społeczną. Uczestnicy projektu przede wszystkim dzielą się praktykami w zakresie tworzenia modeli biznesowych podmiotów ekonomii społecznej.

W czerwcu 2023 roku Miasto Katowice i Miasto Saint-Etienne podpisały bilateralny list intencyjny, który mówi o wzmacnianiu współpracy w ramach wskazanego projektu.

Dotychczas dzięki projektowi z sieci kontaktów skorzystało 4 przedsiębiorców oraz 2 szkoły branżowe: Zespół Szkół Gastronomicznych im. Gustawa Morcinka oraz Katowickie Centrum Edukacji Zawodowej im. Powstańców Śląskich – Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego. Uczniowie wzięli udział w wymianach i mieli okazję przygotowywać profesjonalne kolacje degustacyjne czy pokazy mody. Projekt jest też nastawiony na wymianę doświadczeń podmiotów zajmujących się ekonomią społeczną oraz  włączeniem zawodowym osób wykluczonych z rynku pracy. W tym zakresie Katowice współpracują z 3 partnerami reprezentującymi sektor organizacji pozarządowych.

KATOWICE MIASTEM FACHOWCÓW

Katowice Miastem Fachowców to program, który ma zachęcić młodzież stojącą przed wyborem dalszej ścieżki edukacji do podejmowania kształcenia w szkołach branżowych i technicznych poprzez ukazanie im atrakcyjnych perspektyw zawodowych. Ponadto program ten ma zwiększać poziom wiedzy i świadomości społecznej w zakresie dualnego systemu kształcenia oraz pokazać bogatą ofertę miasta Katowice w zakresie możliwości rozwoju zawodowego.

Program Katowice Miastem Fachowców jest realizowany cyklicznie od 2018 r. W dotychczasowych czterech edycjach programu wzięło udział prawie 4000 uczniów szkół podstawowych, odbyło się 195 wizyt studyjnych w firmach oraz 205 wizyt w szkołach branżowych i technicznych, a także podpisano 29 listów intencyjnych z przedsiębiorcami.

Obecnie trwa kolejna edycja programu w roku szkolnym 2023/2024. W ramach, której weźmie udział ok. 600 uczniów klas VII szkół podstawowych w wizytach studyjnych u partnerów programu – katowickich przedsiębiorców. Wizyty studyjne w firmach są kluczowym modułem programu Katowice Miastem Fachowców. Po tych wizytach uczniowie udają się jeszcze na wizyty w szkołach branżowych i technicznych kształcących w zawodach, których dotyczyły wizyty studyjne w firmach. Ostatnim etapem programu są podsumowujące lekcje wychowawcze prowadzone w ramach zajęć szkolnych.

Partnerami V edycji programu Katowice Miastem Fachowców zostali: Alstom Polska S.A., BFC Nieruchomości Johann Bros, Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Katowice Sp. z o.o., Rockwell Automation Sp. z o.o., Piekarnia Antoni Król, Śląska Izba Turystyki, Adam Milner „AMO” Obsługa Gastronomii i Hoteli, Catering, Tauron Polska Energia S.A., Stosowanie Maszyn Tadeusz Szwajca.

Katowicki Pakiet Przedsiębiorcy

Miejski Inkubator Przedsiębiorczości Rawa.Ink koordynował akcją pomocową dla przedsiębiorców, w ramach realizacji Katowickiego Pakietu Przedsiębiorcy, który został uruchomiony wiosną 2020 r. i działał do września 2021 r. KPP dot. zwolnień z czynszu najmu oraz dzierżawy, 50% zwolnienia z opłaty śmieciowej, utworzenia Punktu Doradztwa Kryzysowego we współpracy z Regionalną Izbą Gospodarczą czy też możliwość umorzenia, rozłożenia na raty lub odroczenia terminu wpłaty podatku od nieruchomości na indywidualny wniosek przedsiębiorcy za okres jednego miesiąca, który odnotował znaczący spadek przychodów, zwolnień z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych w miejscu sprzedaży (gastronomia). W ramach realizacji dwóch edycji Katowickiego Pakietu Przedsiębiorcy Miasto udzieliło uprawnionym przedsiębiorcom ulg i bonifikat w wysokości ponad 15 mln zł. Aby zwiększyć kompetencje pozwalające na skuteczne konkurowanie na rynku krajowym i zagranicznym oraz rozwijać działalność biznesową katowickich przedsiębiorców w aktualnych, zmienionych przez pandemię warunkach gospodarczych w ramach Katowickiego Pakietu Przedsiębiorcy powstał projekt Katowickiej Akademii Przedsiębiorcy. Akademia została uruchomiona pod koniec 2021 r. i trwa do nadal.  Akademia składa się z cyklu szkoleń dla katowickich  przedsiębiorców  tak by mogli utrzymać miejsca pracy oraz dotychczasowe obroty firm. W ramach Akademii od 2021 r. do końca 2023 r. przeszkolonych zostało w sumie ponad 180 przedsiębiorców.

Promocja przedsiębiorczości

Miasto udziela jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, refunduje koszty wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy. Można uzyskać nawet ponad 40 tys. zł dofinansowania.
https://katowice.praca.gov.pl/ 
https://katowice.praca.gov.pl/rynek-pracy/

Miejski Inkubator Przedsiębiorczości Rawa.Ink

Utworzony w 2019 r. Miejski Inkubator Przedsiębiorczości Rawa.Ink wspiera działania mające na celu przyspieszenie rozwoju nowej gospodarki wdrażającej innowacje technologiczne, generowane przez endogeniczny potencjał przedsiębiorczości i badawczo-rozwojowy, poprzez tworzenie atrakcyjnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości ze szczególnym uwzględnieniem sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz start-up’ów. Rawa.Ink ma też wspomóc budowanie platformy współpracy między samorządem, uczelniami, biznesem oraz lokalną społecznością. Rawa.Ink to również miejsce, gdzie udziela się wsparcia osobom zamierzającym rozpocząć własną działalność gospodarczą. Kluczowym aspektem działań staje się  pomoc nowo powstałym lub działającym przedsiębiorstwom poprzez zapewnienie miejsca umożliwiającego rozpoczęcie i prowadzenie działalności gospodarczej na warunkach rynkowych, jak również uzyskanie szerokiego dostępu do wypracowanych narzędzi wsparcia w rozwoju przedsiębiorczości i wdrażania innowacji. Rawa.Ink w 2023 r. prowadził projekty: Kopalnia Startupów, Katowice Miastem Fachowców, Fabryka Zrównoważonych Praktyk Przedsiębiorczych, Katowizje, Praktyczna Lekcja Przedsiębiorczości, Innowacje w bitach. Graj. Koduj. Łącz.

rawaink.katowice.eu

InfoshareDEV Katowice

Fundacja Infoshare to organizator największej w Europie Środkowo-Wschodniej konferencji technologicznej. W 2023 roku Miasto Katowice włączyło się w organizację konferencji InfoshareDEV, która 24 października 2023 r. zgromadziła w Międzynarodowym Centrum Kongresowym ponad 500 osób zainteresowanych technologią. Konferencja była dedykowana przede wszystkim sektorowi IT oraz ICT. W ramach konferencji został zorganizowany również partnerski warsztat dla sektora związanego z branżami tworzenia gier komputerowych (game dev) oraz e-sportu. Absolwenci mieli okazję zapoznać się z wymaganiami oraz kompetencjami niezbędnymi do pracy w tych branżach w rozmowie z przedstawicielami działających na terenie Katowic firm. To działanie pokazało, że Katowice od lat konsekwentnie stawiają na rosnący rynek branż związanych z gamingiem.

Katowicki HUB gamingowo-technologiczny

W dzielnicy Nikiszowiec, na terenach poprzemysłowych, powstaje katowicki hub gamingowo-technologiczny. Będzie to wspólna przestrzeń dla firm technologicznych, producentów gier, a także środowiska związanego z e-sportem, zajmującego się organizacją rozgrywek, turniejów i realizacją transmisji wydarzeń gamingowych. Ideą hub-u jest skupienie przedstawicieli nowych technologii w jednym miejscu i przyciągnięcie kolejnych firm poprzez spełnienie ich wymagań i umożliwienie dalszego rozwoju. Na blisko 10 hektarach, w miejsce likwidowanego przemysłu ciężkiego, powstanie miejsce oddziałujące na rozwój sektora nowoczesnych technologii, a w nim nowe miejsca pracy w dynamicznie rozwijającej się branży

9 Innowacyjność, przemysł, infrastruktura

BUDOWAĆ STABILNĄ INFRASTRUKTURĘ, PROMOWAĆ ZRÓWNOWAŻONE UPRZEMYSŁOWIENIE ORAZ WSPIERAĆ INNOWACYJNOŚĆ

W wielu krajach inwestowanie w infrastrukturę – transport, system irygacyjny, energię oraz technologie informacyjno-komunikacyjne – ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju i wzmocnienia całych społeczeństw. Już od dawna wiemy, że wzrost produktywności i dochodów, poprawa opieki zdrowotnej i lepsza edukacja są zależne od inwestowania w infrastrukturę.

Produkcja manufakturowa jest ważną siłą napędową rozwoju gospodarczego i zatrudnienia. Obecnie jednak wartość dodana wytwarzania na mieszkańca wynosi jedynie 100 USD w krajach najsłabiej rozwiniętych w porównaniu z ponad 4500 USD w Europie i Ameryce Północnej. Choć emisja dwutlenku węgla podczas procesów wytwarzania w ciągu ostatniej dekady zmniejszyła się w wielu krajach, to tempo jej spadku nie jest równe na całym świecie.

U podstaw wysiłków zmierzających do realizacji celów środowiskowych leży postęp technologiczny, w tym zwiększanie efektywności materiałowej i energetycznej. Konieczne są większe inwestycje w wysoko zaawansowane technologie, aby zwiększyć wydajność produkcji manufakturowej.

(źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Kopalnia Start-upów

Kopalnia Start-upów” to konkurs, którego celem jest wyłonienie młodych, obiecujących i innowacyjnych katowickich firm. Konkurs pozwolił też na diagnozę lokalnego środowiska start-upowego i jest istotnym elementem budowania w Katowicach ekosystemu innowacji. W ramach konkursu najlepsi brali również udział w krótkim programie akceleracyjnym z mentorami, którzy są praktykami biznesu lub menadżerami inkubacji związanymi z organizacjami z otoczenia start-upowego. W czasie wszystkich edycji konkursu wsparcie mentorskiego otrzymało 30 innowacyjnych projektów pochodzących z Katowic, a w trzech edycjach w sumie wzięło udział ponad 100 start-upów.. Pula nagród każdej edycji wyniosła 330 tysięcy złotych brutto, w tym dwuletni pakiet najmu biura w Miejskim Inkubatorze Przedsiębiorczości Rawa.Ink. Łączna pula nagród  3 edycji wyniosła 1 milion złotych.

kopalniastartupow.katowice.eu

Tytuł „Lidera Innowacji”®

W 2023 roku Miejski Inkubator Przedsiębiorczości Rawa.Ink otrzymał tytuł Lider Innowacji® w kategorii „Innowacyjna Instytucja”. Na nominację złożyły się wszystkie działania podejmowane w ramach działania Rawa.Ink. Od szkoleń, warsztatów i doradztwa dla branży MŚP, przez działania na rzecz internacjonalizacji biznesu, na działaniach dla start-upów oraz współpracy z innowatorami i ekosystemem innowacji skończywszy. W czasie certyfikacji docenione zostały działania dla przedsiębiorców prowadzone konsekwentnie od 2015 roku przez Referat Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Wydziale Obsługi Inwestorów UM Katowice, a od 2019 roku w ramach realizacji projektu Miejski Inkubator Przedsiębiorczości Rawa.Ink

Katowicki HUB gamingowo-technologiczny

Jedną z kluczowych inwestycji realizowaną w mieście Katowice jest Katowicki HUB gamingowo-technologiczny. W miejscu zlikwidowanej Kopalni Węgla Kamiennego „Wieczorek”, po przeprowadzeniu rekultywacji zanieczyszczonego terenu, rewitalizacji zabytkowych budynków oraz zagospodarowaniu terenu wg aktualnych standardów, powstanie infrastruktura skupiająca przedsiębiorców z branży nowych technologii. Ten szczególny kompleks, dedykowany głównie branży gamingowej oraz firmom skupionym wokół niej, ma na celu wspieranie innowacyjności, zapewnienie sprzyjających warunków rozwoju dla MŚP, przyciągnięcie nowych firm z branży oraz koncentrację potencjału w jednym miejscu. Umożliwi to dostęp do wspólnej infrastruktury np. do laboratoriów badawczych, czy studiów nagrań, a także wymianę dobrych praktyk stymulującą rozwój.

Showroom Innowacji IoT

Aby ułatwić dostęp do technologii i poszerzać dostępność rozwiązań zainteresowanym technologiami związanym z Internetem Rzeczy, sztuczną inteligencja i cyberbezpieczeństwem w 2021 roku powstał pierwszy w Polsce Showroom Innowacji IoT. Showroom jest  przestrzenią cyber-fizyczną dostępną w Miejskim Inkubatorze Przedsiębiorczości Rawa.Ink (Teatralna 17a). To doskonała okazja, nie tylko dla sektora IoT w Polsce, by pokazać swoje dokonania, ale także dla samorządów i firm z sektora MŚP, by zapoznać się z nowościami technologicznymi i oferowanymi rozwiązaniami, z których mogą korzystać już teraz. Celem Showroomu Innowacji IoT jest również integracja firm technologicznych i umożliwienie testowania proponowanych rozwiązań oraz szkolenia. W centrum Katowic można m.in. sprawdzić w jaki sposób informacje satelitarne wspomagają miasta w reagowaniu na czynniki meteo, a czujniki informują mieszkańców o aktualnym stanie powietrza w mieście. Showroom IoT przybliża technologie cyberbezpieczeństwa,  oraz tematykę sztucznej inteligencji. Showroom jest konsekwentnie uzupełniany o nowe rozwiązania we współpracy z Polskim Klastrem Internetu Rzeczy i Sztucznej Inteligencji SINOTAIC. Sieć Showroomów Innowacji IoT jest konsekwentnie rozwijana przez klaster SINOTAIC, które powstały w Gorzowie Wielkopolskim, Gdyni i Opolu. Do dyspozycji użytkowników Showroomów są również dwa tzw. living laby w Kamiennej Górze i Jeleniej Górze.

www.showroomiot.pl

Aplikacja City Break

Nowa aplikacja Katowice City break jest już dostępna. Zwiedzaj i odkrywaj piękno naszego miasta.

Turyści odwiedzający Katowice oraz nasi mieszkańcy mogą skorzystać z nowej aplikacji – City Break, która po pobraniu na urządzenia mobilne poprowadzi po najważniejszych atrakcjach turystycznych Katowic. Pozwala ona poznać m.in. wybrane dzieła Street Artu, funkcjonalistyczną architekturę na Szlaku Moderny, czy wczuć się w postindustrialny klimat magicznego Nikiszowca. Nie brakuje też katowickich beboków – użytkownicy aplikacji zachęcani są do zabawy w odkrywanie przestrzeni miejskiej przy okazji poszukiwania tych sympatycznych stworków. Poza standardową funkcją audioprzewodnika, użytkownicy mogą także wziąć udział w quizach sprawdzających ich wiedzę o poznanych atrakcjach. Aplikacja dostępna jest nieodpłatnie na urządzenia z systemem Android oraz iOS.
Android

iOS

Opracowanie, aktualizacja i monitorowanie realizacji „Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Katowice na lata 2016–2023”

Rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji.

Zgodnie z ustawą o rewitalizacji (Dz. U. z 2021 poz. 485 ze zm.) „Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Katowice na lata 2016-2023”, przyjęty uchwałą Rady Miasta Katowice nr XLVII/1043/22 w dniu 28.04.2022 r. obowiązywał do dnia 31 grudnia 2023 roku, z archiwalną wersją programu można zapoznać się w BIP.

Miasto zaplanowało kontynuację procesu rewitalizacji i pod koniec 2023 roku przystąpiło do prac zmierzających do podjęcia uchwały w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji oraz uchwalenia gminnego programu rewitalizacji. W procesie rewitalizacji niezwykle istotne jest zaangażowanie wszystkich interesariuszy. Na każdym etapie prac zmierzających do opracowania GPR przewidziano konsultacje  zgodnie z ustawą o rewitalizacji.

Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej (MSZ-KIIP)

W Katowicach funkcjonuje Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej (MSZ-KIIP). Ocenia się, że aż 80–90% informacji, które wykorzystuje się w administracji publicznej, ma odniesienie do przestrzeni i można je zlokalizować na mapie, np. w oparciu o adres, współrzędne geograficzne czy numer ewidencyjny działki.

Dzięki danym zgromadzonym w systemie MSZ-KIIP w postaci warstw tematycznych (takich jak: działki, budynki, drogi, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, punkty adresowe, itp.), informacje o konkretnym terenie można analizować w sposób interdyscyplinarny.

W roku 2023 odnotowano 124.497 wejść do systemu MSZ-KIIP z zewnątrz, co wskazuje na wzrost zainteresowania systemem MSZ-KIIP w stosunku do lat ubiegłych.

emapa.katowice.eu/mszkiip

Naprawmyto.pl

Naprawmyto.pl jest aplikacją, dzięki której mieszkańcy mogą w prosty sposób wskazywać usterki w mieście w trzech kategoriach spraw: infrastruktura, zieleń i bezpieczeństwo. Do tej pory naprawiliśmy ponad 25 560 tysięcy alertów spośród 33 697, zgłoszonych od wiosny 2018 roku. Od skuteczności nie mniej ważna jest  tu możliwość śledzenia czy komentowania zgłoszonych spraw i proponowania rozwiązań, a także bezpośredni kontakt między mieszkańcami a urzędnikami. Innowacyjność w tym wypadku dotyczy więc nie tylko wykorzystania innowacyjnego narzędzia, ale samej formuły współpracy i komunikacji z mieszkańcami. Z aplikacji korzystają w znacznej mierze także mieszkańcy dzielnic najbardziej zdegradowanych, mając równy z innymi dostęp do usług miejskich służb i ułatwiony z nimi kontakt (aplikacja, e-mail, telefon).

Aplikacja została stworzona przez organizacje pozarządowe i jest też wykorzystywana przez inne, polskie miasta na zasadzie open source. Jednak Katowice osiągnęły rekordowe wyniki zarówno pod względem liczby zgłaszanych alertów (aktywności użytkowników) jak i liczby rozwiązanych problemów. 

naprawmyto.pl/katowice

Aplikacja „wCOP drzewo”

Aplikacja to prosty i szybki sposób, aby wskazać lokalizację dla nowych drzew w mieście. Jej nazwa nawiązuje do największej konferencji klimatycznej na świecie, czyli Szczytu Klimatycznego ONZ, której 24. edycja odbyła się w 2018 r. w Katowicach. Do tej pory posadziliśmy ponad 1000 drzew z aplikacji.  

Katowicki Inteligentny System Monitorowania i Analiz 

Powstał w roku 2016, system składający się aktualnie z 362 kamer, w tym 49 kamer rejestrujących pojazdy na głównych ciągach komunikacyjnych. Kamery lokalizowane są w miejscach publicznych w tym w strefach aktywności rodzinnej, po konsultacji z mieszkańcami i właściwymi służbami odpowiadającymi za bezpieczeństwo i porządek w mieście. System monitoringu wyróżnia się wykorzystaniem analityk wideo do wykrywania określonych zdarzeń w przestrzeni kontrolowanej przez kamery. Z systemu na bieżąco korzystają służby miejskie w tym Policja, przez to system wpływa bezpośrednio na wzrost poziomu bezpieczeństwa w mieście. Od roku 2021 zwiększono funkcjonalność systemu dzięki platformie współdziałania służb, dzięki której również mieszkańcy za pośrednictwem dedykowanego portalu mogą monitorować na bieżąco stan zanieczyszczenia powietrza, sytuację na drogach i poziom wód na rzekach w granicach administracyjnych Katowic. Dzięki środkom samorządowym, a także dzięki mieszkańcom aktywnie wykorzystującym narzędzie w postaci Budżetu Obywatelskiego, system sukcesywnie jest rozbudowywany o nowe punkty kamerowe.

bip.katowice.eu/kismia

10 Mniej nierówności

ZMNIEJSZYĆ NIERÓWNOŚCI W KRAJACH I MIĘDZY KRAJAMI

Społeczność międzynarodowa dokonała znacznych postępów w wyciąganiu ludzi z biedy. Jednak najbardziej wrażliwe narody – kraje najmniej rozwinięte, kraje bez dostępu do morza i małe państwa wyspiarskie – nadal pozostają zagrożone ubóstwem i dążą do jego ograniczenia. Na świecie wciąż utrzymują się nierówności i nie wszyscy mają zapewniony równy dostęp do opieki zdrowotnej, edukacji i innych dóbr.

Coraz bardziej staje się jasne, że sam wzrost gospodarczy nie wystarczy, by obniżyć skalę ubóstwa. Konieczne jest, by każdy człowiek mógł korzystać z inkluzyjnego postępu gospodarczego, opartego na trzech filarach zrównoważonego rozwoju – ekonomicznym, społecznym i środowiskowym. Udało się zredukować nierówności w dochodach zarówno wewnątrz poszczególnych krajów, jak i między krajami. Dochód na mieszkańca w 60 z 94 krajów udostępniających dane wzrósł szybciej niż średnia krajowa. Odnotowano również postępy w tworzeniu korzystnych warunków dla eksportu z krajów najsłabiej rozwiniętych.

Uwzględnianie potrzeb osób pokrzywdzonych i grup marginalizowanych powinno stać się powszechną zasadą stosowaną w politykach dążących do zmniejszenia nierówności.

Konieczne jest rozszerzenie bezcłowego traktowania i wspieranie eksportu z krajów rozwijających się, a także zwiększenie puli głosów przypadających krajom rozwijającym się w Międzynarodowym Funduszu Walutowym. Ponadto, innowacje technologiczne mogą pomóc w zmniejszeniu kosztów transferu pieniędzy pracowników-migrantów.

(źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Program „Katowicki Senior w Mieście” na lata 2022-2027

Adresatami Programu są katowiccy seniorzy, którzy ukończyli 60. rok życia. Głównym jego celem jest podniesienie oraz poprawa jakości życia poprzez zapewnienie tym osobom dostępu do odpowiednich form wsparcia. Realizacja różnorodnych projektów w ramach programu ma na celu m.in. przeciwdziałanie osamotnieniu i marginalizacji osób starszych, zagospodarowanie czasu wolnego osobom po zakończeniu aktywności zawodowej (m.in. poprzez rozwijanie umiejętności i indywidualnych zainteresowań), zwiększenie aktywności i uczestnictwa ludzi starszych w życiu społecznym, działalność prozdrowotną i edukacyjną, prowadzenie zajęć z zakresu kultury fizycznej.

W 2023 r. miasto Katowice kontynuowało współpracę z Telewizją TVS w zakresie zakupu programu skierowanego do seniorów pn. „Srebrne Katowice” Program jest realizowany w ramach szeroko rozumianej polityki senioralnej. Treści zawarte w poszczególnych odcinkach programu odnoszą się do bieżących wydarzeń związanych z seniorami naszego Miasta. w 2023 roku wyemitowano 26 odcinków, za łączną kwotę 169 800, 00 zł

„Niebieski Parasol – program ochrony przed przemocą dla osób starszych i niepełnosprawnych” w ramach Programu „Sprawiedliwość” Norweski Mechanizm Finansowy 2014-2021.

Grupą docelową projektu są osoby starsze (65+) oraz osoby z niepełnosprawnościami, opiekunowie i rodziny osób starszych i z niepełnosprawnościami, społeczności lokalne zamieszkujące obszar projektu oraz przedstawiciele służb i instytucji, pracownicy dziennych domów pomocy społecznej. W ramach projektu zrealizowano m.in. seminarium, spotkania edukacyjno-informacyjne dla osób starszych i z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunów oraz szkolenia dla profesjonalistów.

Program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” – edycja 2023 ze środków Funduszu Solidarnościowego (Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej).

W 2023 roku z usług asystenta osobistego osoby niepełnosprawnej skorzystało 230 osób, dla których świadczono 55 434,5 godzin zegarowych usług AOON. Asystenci wspierają swych podopiecznych w dążeniu do samodzielności w codziennych czynnościach, towarzyszą w wizytach lekarskich, w urzędach, w bankach, na poczcie, podczas zakupów. Niejednokrotnie są także odciążeniem dla bliskich i rodzin, zapewniając tzw. opiekę wytchnieniową.

Usługi transportowe dla niepełnosprawnych mieszkańców Katowic 

Miasto Katowice realizuje usługi transportowe skierowane do osób z niepełnosprawnościami będących mieszkańcami Katowic. Przewozy mieszkańców realizowane są nie tylko w Katowicach, ale również na terenie gmin sąsiednich tj.: Chorzów, Mikołów, Mysłowice, Tychy, Ruda Śląska, Sosnowiec, Siemianowice Śląskie, Czeladź, od poniedziałku do soboty w godzinach od 6.00 do 22.00 oraz w niedzielę i święta w godzinach od 8.00 do 20.00.

W 2022 r. z przewozów skorzystało 2680 osób, w tym 644 osoby na wózkach inwalidzkich. Wysokość wydatkowanych środków z budżetu miasta na ten cel w 2022 r. wyniosła 200 046,29 zł. 

W 2023 r. z przewozów skorzystało 2386 osób, w tym 748 osoby na wózkach inwalidzkich. Wysokość wydatkowanych środków z budżetu miasta na ten cel w 2023 r. wyniosła 222 684,88 zł.

Transport dla osób z niepełnosprawnościami (katowice.eu)

Informator dla osób z niepełnosprawnościami „Katowice bez barier” pomaga osobom z niepełnosprawnościami odnaleźć drogę do właściwych, kompetentnych organów i instytucji oraz umożliwia zaplanowanie czynnego spędzania wolnego czasu w dostępnych miejscach oraz budynkach użyteczności publicznej. Informator skierowany jest nie tylko do osób z niepełnosprawnościami, ale także dla ich rodzin, opiekunów oraz wszystkich osób pracujących i działających dla ich dobra. Obsługą i aktualizacją informatora dla osób z niepełnosprawnościami „Katowice bez barier” zajmuje się Fundacja Klub KONTRA.

Tłumacz Migam, Połącz z Tłumaczem

W kwietniu 2020 r. w celu ułatwienia osobom z wadą słuchu kontaktu z Urzędem Miasta Katowice uruchomiliśmy usługę umożliwiającą połączenie online z tłumaczem języka migowego przez stronę internetową urzędu.

W Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Katowicach od września 2021 r. również wprowadzono możliwość skorzystania z usług tłumacza języka migowego on-line: „POŁĄCZ Z TŁUMACZEM” Komunikacja odbywa się za pośrednictwem połączenia video na komputerze/tablecie/telefonie Klienta. Tłumacz języka migowego, widoczny na ekranie pośredniczy w rozmowie Klient – Urzędnik na interesujący temat w zakresie spraw realizowanych w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Katowicach.

Minimalne warunki techniczne: każde urządzenie typu komputer/tablet/telefon z dostępem do Internetu, wyposażone w kamerę i mikrofon, z zainstalowaną aktualną przeglądarką: Chrome, Firefox, Opera, Safari i MS Edge. Usługa działa również na urządzeniach mobilnych z systemem Android jak i IOS.

Koszty usługi z wyłączeniem kosztów połączenia ponosi Miasto Katowice. 

tlumacz.migam.org/miasto_katowice

Inkubator Zawodowej Aktywizacji Seniora

Projekt jest formą pomocy katowickim seniorom: kobietom 60+ oraz mężczyznom 65+ w powrocie na rynek pracy. Dzięki instrumentom w postaci premii senioralnej oraz premii adaptacyjnej, pracodawcy zainteresowani zatrudnieniem osób w wieku emerytalnym skorzystali z innowacyjnych dofinansowań.

W 2022 r. w ramach dofinansowań zatrudnienie znalazło 10 seniorów. 50 osób w wieku senioralnym zostało także skierowanych na szkolenia: z obsługi komputera oraz kształtowania wizerunku zawodowego, które miały za zadanie pomóc ponownie odnaleźć się na rynku pracy. Z uwagi na zakończenie projektu z końcem 2022 r. w 2023 r. działania skupiały się na aktywizacji w ramach ofert pozyskiwanych przez tutejszy Powiatowy Urząd Pracy.

W 2023 r. udzielono informacji ponad 200 osobom, przedstawiono 114 ofert pracy, a 50 osób wyraziło chęć skorzystania z przedstawionych propozycji. Zgłaszającym się do Inkubatora Zawodowej Aktywizacji Seniora oferowano pomoc doradcy zawodowego w zakresie: przedstawienia ofert pracy dedykowanych seniorom, sporządzenia dokumentów aplikacyjnych, przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej, rozpoznania predyspozycji zawodowych. W czerwcu 2023 r., w ramach działań Inkubatora, zorganizowane zostały warsztaty "Radzenie sobie ze stresem, jako poszukiwana kompetencja na rynku pracy", gdzie uczestnicy warsztatów mieli okazję poznać i doświadczyć praktycznych narzędzi pomocnych w  radzeniu sobie z przeżywanym stresem i lepiej zrozumieć przeżywane emocje.

Ponadto, doradcy zawodowi aktywnie włączali się w bieżące inicjatywy dotyczące seniorów takie jak: Dzień Seniora w Katowicach, konferencje i spotkania dotyczące seniorów m.in. „Katowice dla seniora i seniorki”.

Inkubator Zawodowej Aktywizacji Seniora z uwagi na sytuację demograficzną i zmiany za tym idące stawia sobie również za cel zwiększenie świadomości pracodawców w kwestii pozytywnych skutków wynikających z zatrudnienia osób na emeryturze. Podjęcie tego tematu jest możliwe chociażby w związku z bieżącym kontaktem z pracodawcami zgłaszającymi oferty pracy.

11 Zrównoważone miasta i społeczności

UCZYNIĆ MIASTA I OSIEDLA LUDZKIE BEZPIECZNYMI, STABILNYMI, ZRÓWNOWAŻONYMI ORAZ SPRZYJAJĄCYMI WŁĄCZENIU SPOŁECZNEMU

Miasta są ośrodkami kultury i nauki, przemysłu i produktywności oraz rozwoju społecznego, to tu także rodzą się nowe idee. Gdy miasto rozkwita, ludzie czerpią korzyści z rozwoju społecznego i ekonomicznego. W związku z przewidywanym wzrostem liczby ludzi zamieszkujących obszary miejskie do 5 mld do 2030 roku, należy wdrożyć skuteczne praktyki w zakresie planowania i zarządzania terenami miejskim, pozwalające sprostać wyzwaniom związanym z urbanizacją.

Jednakże przed miastami stoi wyzwanie związane z ich zarządzaniem. Powstaje pytanie – w jaki sposób dążyć do pomyślnego rozwoju miast i tworzenia miejsc pracy bez nadmiernej eksploatacji ziemi i nie nadwyrężając środków? Inne wyzwania dotyczą przeludnienia, braku funduszy na podstawowe usługi, braku odpowiedniego budownictwa mieszkaniowego oraz pogarszającej się infrastruktury.

Należy stawić czoło wyzwaniom związanym z gwałtowną urbanizacją (np. bezpieczna utylizacja i gospodarka odpadami w miastach). Miasta powinny rozwijać się, jednakże jednocześnie trzeba zadbać o poprawę efektywności wykorzystania zasobów, dążyć do ograniczenia zanieczyszczeń i przeciwdziałać ubóstwu. Jednym z takich przykładów jest polepszenie gospodarowania odpadami komunalnymi. W przyszłości miasta powinny zapewnić równe możliwości wszystkim ludziom oraz dostęp do podstawowych usług, energii, mieszkalnictwa, transportu i innych.

(źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

KATOobywatel

Projekt KATOobywatel to innowacja społeczna, polegająca na budowaniu społeczeństwa obywatelskiego, angażowaniu mieszkańców w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju miasta. Miasto pełni tu rolę inicjatora, daje narzędzia i preteksty do wspólnego zaangażowania, kreuje akcje, kampanie i uruchamia aplikacje, służące np. zgłaszaniu i naprawianiu problemów czy sadzeniu drzew we wskazanych przez użytkowników miejscach. Mieszkańcy wspólnie z miastem m.in. sieją łąki i budują ogrody społeczne, sprzątają i praktykują zero waste, wieszają budki lęgowe i karmniki. W ramach tego projektu zrealizowano też pierwszy parklet w Katowicach przy ul. Teatralnej oraz ozdobiono skrzynki elektryczne artystycznym graffiti promującym katowicką architekturę modernistyczną. Partnerami Katowic są m.in. organizacje pozarządowe, jednostki organizacyjne miasta, instytucje, lokalni przedsiębiorcy i artyści. Projekt zdobył nagrodę Transformative Action Award za działanie transformacyjne roku 2020, a także znalazł się w finale konkursu Innowacje w Polityce 2020 w kategorii ekologia. W tym samym roku zdobył też wyróżnienie w konkursie Polskiej Agencji Prasowej „Innowacyjny Samorząd” w kategorii dużych miast. 

Przeciepnij sie na koło 

Rowerowa Stolica Polski

Katowice po raz pierwszy przystąpiły w 2023 roku do rywalizacji o tytuł Rowerowej Stolicy Polski, zainaugurowanej przez Bydgoszcz. Ponad 600 mieszkańców wykręciło 137,299 km. We wspólną zabawę zaangażowali się m.in. urzędnicy, pracownicy firm i instytucji, uczniowie, studenci, dziennikarze, radni i aktywne grupy dzielnicowe. 

W witrynie budynku przy Rynku 13, w urzędowej rowerowni, działalność rozpoczęła galeria rowerów zabytkowych Wojciecha Mszycy 

W 2023 roku Katowice po raz 13 włączyły się w obchody Europejskiego Tygodnia Mobilności. Motywem przewodnim działań zaplanowanych przez Wydział Promocji było hasło „Katowice na 5!”, które nawiązuje do jednej ze wskazówek Komisji Europejskiej, żeby dystans 5 km starać się jak najczęściej pokonywać rowerem lub pieszo, zamiast samochodem. Tym razem skupiliśmy się na Dniu bez Samochodu, który co roku przypada 22 września. Kontynuowaliśmy też kampanię rozpoczętą rok wcześniej pod hasłem „Przeciepnij sie na koło”. W ramach akcji m.in. rozdaliśmy sadzonki roślin za jazdę do pracy na rowerze osobom, które w Dniu bez Samochodu (22 września) przyjechały do mobilnego punktu na Rynek 13 lub zdobyły specjalną odznakę w aplikacji Aktywne Miasta. W czasie porannego szczytu komunikacyjnego policja wręczała lizaki kierowcom w Strefie Tempo 30 z hasłem „Zwolnij!”. Odbyły się też m.in. warsztaty z twórcami aplikacji Stop – Fon, której prototyp działa na 10 przejściach dla pieszych w Katowicach. Ambasadorem rowerowym miasta został prof. Ryszard Koziołek, rektor Uniwersytetu Śląskiego, który na rowerze dojeżdża m.in. do pracy na uczelni.

Zainicjowaliśmy zbiórkę rowerów dla uciekinierów z Ukrainy, którzy zamieszkali w Katowicach. W ramach akcji „Rowery na start” mieszkańcy Katowic przekazali ponad sto sztuk rowerów, hulajnóg, rolek i osprzętu, które po serwisie stały się bazą wypożyczalni sprzętu. Rowery posłużyły nie tylko do zabawy i rekreacji, ale też do celów komunikacyjnych: przemieszczania się po mieście do pracy, sklepu etc.  

Ścieżki rowerowe

Wzrasta popularność jednośladów, nie tylko w celach rekreacyjnych, dlatego też stale rozbudowana jest infrastruktura rowerowa – ścieżki rowerowe oraz stacje wypożyczalni rowerów. Obecnie w mieście funkcjonują 125 stacje rowerów miejskich, w których mieszkańcy mają do dyspozycji 1010 pojazdów. Od 2015 r. w Katowicach wybudowano 52 km nowych dróg rowerowych kosztem 45 mln zł.

Dzięki temu Katowice są coraz bliżej celu, którym jest połączenie wszystkich dzielnic Katowic siecią bezpiecznych dróg rowerowych. Do największych inwestycji ostatnich lat należy budowa dróg rowerowych: wzdłuż ul. Francuskiej (700 m, koszt: 3 mln zł), w rejonie ulic Gospodarczej, Pułaskiego oraz Doliny Trzech Stawów (1400 m, koszt: 1,1, mln zł), wzdłuż ul. Szopienickiej (2400 m, koszt: ponad 4,5 mln zł), połączenie obszaru strefy Tempo 30 z CP Brynów z drogą rowerową w ul. Jankego oraz trasą nr 1 (1400 m, koszt: prawie 1,9 mln zł), połączenie wzdłuż ul. Lotnisko (1100 m, koszt: ponad 1,6 mln zł). Oprócz dróg rowerowych powstają także liczne udogodnienia dla rowerzystów, jak np. szereg przejazdów rowerowych, zjazd pod rondo im. Ziętka, kontrapas na Kozielskiej, pasy rowerowe na ul. Sokolskiej. Z kolei w przyszłym roku rozpocznie się budowa pierwszej katowickiej velostrady (czyli „autostrady rowerowej”) o długości 4,4 km, która połączy Giszowiec z Brynowem. Kolejne drogi mają połączyć np. Burowiec z centrum oraz Katowice z Mysłowicami.

Rower Metropolitalny

W 2024 roku Górnośląsko – Zagłębiowska Metropolia planuje uruchomienie systemu Roweru Metropolitalnego. System ten zastąpi dotychczas funkcjonujący na terenie Katowic system roweru miejskiego "City by bike". Metrorower będzie największym systemem w Polsce i trzecim największym w Europie. Rowery pojawią się w 31 gminach GZM. System będzie obejmował łącznie 7000 rowerów i prawie tysiąc stacji – najwięcej w Katowicach. Metrorower, jako element Transportu GZM pojawi się również w taryfie – każdy pasażer korzystający z biletu okresowego będzie mógł bezpłatnie korzystać z Metroroweru przez 60 minut dziennie. To jak na razie jedyne tego typu rozwiązanie w Polsce. Rowery będzie można wypożyczyć korzystając z aplikacji dedykowanej dla systemu Roweru Metropolitalnego - METROROWER. Możliwe będzie również wypożyczenie roweru za pomocą aplikacji Nextbike (jak we wcześniej istniejących systemach rowerów miejskich na Śląsku).

Katowizje

Katowizje to projekt mający na celu wyłonienie liderów CSR wśród firm z sektora MMŚP, które inwestują, kreują i wdrażają innowacyjne narzędzia i rozwiązania mające służyć lokalnym społecznościom i środowisku naturalnemu. Konkurs ma wyróżnić i wypromować firmy społecznie odpowiedzialne. Do konkursu mogą zgłosić się firmy z sektora MMŚP, które zrealizowały projekt z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu. Nagradzane są firmy inwestujące, kreujące i wdrażające narzędzia oraz rozwiązania, służące lokalnym społecznościom i środowisku naturalnemu.
W 2023 r. konkurs został zorganizowany już po raz czwarty. W tej edycji oceniane były projekty i działania zrealizowane od października 2022 do połowy września 2023 roku. Spośród zgłoszonych do konkursu projektów wyłoniono najlepsze, które tworzą przestrzeń i warunki dla zrównoważonego rozwoju społecznego i ekonomicznego. Jury, w skład którego weszli przedstawiciele lokalnych organizacji pozarządowych oraz pracownicy Urzędu Miasta z zakresu projektów społecznych i przedsiębiorczości, zdecydowało o wyróżnieniu trzech projektów, które otrzymają Nagrodę Prezydenta Miasta Katowice Marcina Krupy, tytuł Firmy Społecznie Odpowiedzialnej i nagrodę finansową:

• I nagrodę w wysokości 3 000 zł otrzymała firma Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Technik Innowacyjnych EMAG za projekt „Nowoczesne i przyjazne technologie wspierające osoby z niepełnosprawnościami w funkcjonowaniu w społeczeństwie", polegający na stworzeniu Laboratorium Doświadczeń Sensorycznych, Aplikacji Audio Movie oraz Avataru 2PJM - tłumacza migowego;
• II nagrodę w wysokości 2 000 zł otrzymała firma Samsic Polska Sp. z o.o.  za projekt „Planet 2030/ECObySAMSIC" mający na celu redukcję śladu węglowego poprzez m.in. promocję ekonomii cyrkularnej oraz zbiórkę elektroodpadów.
• III nagrodę w wysokości 1 000 zł otrzymała firma Gastro Mar S.C. M. Milner R. Kucharski

za realizowane działania charytatywne, pomoc uchodźcom z Ukrainy, współpracę z Zakonem Maltańskim oraz organizację Wigilii dla najuboższych.

Wyróżnienie otrzymała Fundacja Deszczu Kropelką za projekt Butik charytatywny.

W ramach czwartej edycji konkursu „Katowizje – firma społecznie odpowiedzialna" zgłoszeń do konkursu mogły dokonywać same firmy, ale również organizacje pozarządowe i mieszkańcy. Nagrody wręczono 17 listopada 2023 r. podczas konferencji „CSR nie tylko dla dużych. Dobre praktyki, przykłady oraz motywacje" zorganizowanej w Miejskim Inkubatorze Przedsiębiorczości Rawa.Ink w Katowicach.

Przebudowa newralgicznych odcinków dróg (DK81, DK86), która upłynniła ruch w mieście oraz uczyniła je bardziej bezpiecznymi dla jej użytkowników – i zmotoryzowanych, i pieszych. Całkowita wartość projektu to kwota 303 150 933,64 zł, z czego wartość dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wyniosła 244 185 084,45 zł.

Budowa węzłów przesiadkowych na Ligocie, Brynowie i Zawodziu, umożliwiających pozostawienie samochodu – za cenę biletu komunikacji miejskiej – stosunkowo niedaleko centrum miasta i skorzystanie z autobusu lub tramwaju.

Międzynarodowy dworzec Autobusowy

W 2020 roku w ścisłym centrum miasta został otwarty międzynarodowy dworzec autobusowy Sądowa, umożliwiający przesiadkę między koleją, autobusem, tramwajem czy nawet rowerem.

Katowicki Inteligentny System Zarządzania Transportem

Aby poprawić płynność ruchu oraz zmniejszyć uciążliwości spowodowane nadmiernym ruchem pojazdów, wdrożono Katowicki Inteligentny System Zarządzania Transportem, dzięki któremu pojazdy komunikacji miejskiej mają priorytet w przejeździe przez skrzyżowania W celu przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu w ramach modernizacji sygnalizacji świetlnych montowane są urządzenia akustyczne wspomagające poruszanie się osób słabowidzących i niewidomych. Jednym z elementów systemu ITS jest portal internetowy umożliwiający pozyskiwanie informacji o warunkach ruchu drogowego. Wśród udostępnianych danych są te dotyczące natężenia ruchu, zajętości miejsc parkingowych oraz bieżących warunków atmosferycznych, w tym zanieczyszczenia powietrza. W ramach portalu utworzono również planer podróży intermodalnych umożliwiający zaplanowanie podróży z wykorzystaniem najbardziej optymalnych środków transportu indywidualnego i zbiorowego na danej trasie. 

Wartość projektu /dofinansowania: całkowita wartość projektu to kwota 85 689 470,34 zł. Wartość dofinansowania z EFRR wynosi 85 % wartości projektu.

ZIELONY BUDŻET

Katowice inwestują w odnowę istniejących i tworzenie nowych zielonych enklaw, angażując do tych działań mieszkańców. Narzędziem, dzięki któremu mieszkańcy mogą realizować swoje potrzeby w zakresie szeroko pojętej ekologii i ochrony środowiska, jest Zielony Budżet, w ramach którego można swoje pomysły zamienić w działanie. Fakty (2023 r.): w czterech edycjach spośród 715 zgłoszonych wniosków wybrano do realizacji łącznie 347 zadań.

CYFROWE MUZEUM

W celu popularyzacji zasobów kultury udostępniono w Internecie cyfrową postać wybranych obiektów muzealnych będących w posiadaniu Muzeum Historii Katowic.

Konserwacja Zabytków

Miasto corocznie dotuje prace konserwatorskie, restauratorskie, roboty budowlane najcenniejszych zabytków Katowic.

W 2020 roku udzielono dotacji z budżetu miasta w wysokości: 849.996,43 zł z przeznaczeniem na prace przy 8 obiektach zabytkowych.

W 2021 roku udzielono dotacji z budżetu miasta w wysokości: 889.093,42 zł z przeznaczeniem na prace przy 7 obiektach zabytkowych.

W 2022 roku przekazano łączną kwotę 997.004,00 zł z przeznaczeniem na dotacje prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy 8 obiektach zabytkowych z terenu Katowic.
W 2023 roku udzielono dotacji w łącznej kwocie 800.000,00 zł z przeznaczeniem na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy 8 obiektach zabytkowych zlokalizowanych na terenie miasta Katowice.

,,Plan Działań dla Miast. Modelowa Lokalność” (PDM)

W 2021 roku Katowice zakwalifikowały się do programu ,,Plan Działań dla Miast. Modelowa Lokalność” (PDM), który jest integralną częścią przedsięwzięć WUF. PDM jest również instrumentem wdrożeniowym przewidzianym w powstającej obecnie nowej Krajowej Polityce Miejskiej 2030. Misją PDM jest zmobilizowanie miast do odważnych działań na rzecz zrównoważonej transformacji i wdrażania Celów Zrównoważonego Rozwoju na poziomie lokalnym. Katowice zgłosiły projekt ,,Czas na Szopienice - Zmieniamy nasze miasta dla lepszej przyszłości''. W ramach projektu opracowana zostanie koncepcja zagospodarowania rejonu Placu Powstańców Śląskich w Katowicach z wykorzystaniem wyników warsztatów studialno-projektowych zespołów studenckich z kierunków ekonomicznych oraz architektonicznych. Zaproponowane rozwiązania, wypracowane będą z uwzględnieniem oczekiwań społeczności lokalnej, stanowić będą podstawę dalszych działań i planów Miasta w tym obszarze, w tym posłużą opracowaniu gminnego programu rewitalizacji miasta Katowice. 

12 Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja

ZAPEWNIĆ WZORCE ZRÓWNOWAŻONEJ KONSUMPCJI I PRODUKCJI

Zrównoważona konsumpcja i produkcja są związane z promowaniem efektywnego zużycia energii i innych zasobów, trwałej infrastruktury, dostępu do podstawowych usług, godziwych miejsc pracy, w tym w sektorze środowiskowym oraz lepszej jakości życia. Korzystanie z takich wzorców pomaga przy realizacji planów rozwojowych, obniża koszty gospodarcze, środowiskowe i społeczne, wzmacnia konkurencyjność gospodarczą i ogranicza skalę ubóstwa.

Obecnie wzrasta zużycie zasobów naturalnych, szczególnie na terenach Azji Wschodniej. Wiele krajów nadal wzmaga się z wyzwaniami związanymi z zanieczyszczeniem powietrza, wody i gleby.

Zrównoważona konsumpcja i produkcja dążą do tego, by „dokonać czegoś lepiej i więcej przy użyciu mniejszych środków”. Prowadzi do zwiększenia korzyści netto z działalności gospodarczej poprzez zmniejszenie zużycia środków oraz zmniejszenia skali degradacji i zanieczyszczeń, jednocześnie poprawiając jakość życia.

Zrównoważona konsumpcja i produkcja wymagają systematycznego podejścia i współpracy podmiotów uczestniczących w całym łańcuchu dostaw, począwszy od producentów, a skończywszy na konsumentach. Proces ten zakłada prowadzenie działań edukacyjnych i innych dla konsumentów, mających podnieść ich świadomość na temat zrównoważonej konsumpcji oraz związanym z nią stylem życia poprzez m.in. prowadzenie akcji informacyjnych na temat standardów i oznakowania produktów, czy też angażowanie konsumentów w kwestie zamówień publicznych.

(źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Śniadanie Wielkanocne dla Samotnych, a także Wigilia dla Samotnych, organizowane od wielu lat w Międzynarodowym Centrum Kongresowym lub w katowickim Spodku, przyciągają tysiące osób, które z różnych życiowych przyczyn nie mają możliwości spędzenia najważniejszych dla chrześcijan świąt w gronie bliskich. Z uwagi na wprowadzony stan epidemii koronawirusa wydarzenie było kontynuowane w formie mobilnej, tj. z dowozem potraw wigilijnych/wielkanocnych przez wolontariuszy do osób samotnych i potrzebujących, jednak w grudniu 2022 roku Wigilia wróciła do formy stacjonarnej jako spotkanie przy wspólnym świątecznym stole.

Od kilku lat wydarzenie to ma charakter metropolitalny. Koordynatorem działań jest Fundacja Wolne Miejsce.

Fakty: Co roku w wydarzeniach bierze udział ok. 2,5 tys. mieszkańców Katowic.

SprzątaMy Dzielnice

SprzątaMy Dzielnice to projekt, który od 2018 roku angażuje mieszkańców w zgłaszanie i wspólne sprzątanie najbardziej zaśmieconych terenów, wybranych w internetowym głosowaniu. W większości są to tereny rekreacyjne, zielone, gdzie lubimy wypoczywać, ale też niestety zostawiać śmieci. Celem akcji jest edukacja i integracja, a także poprawa estetyki przestrzeni publicznej i jakości życia w dzielnicach Katowic. Partnerem miasta jest organizacja pozarządowa. Uczestnicy proszeni są o zabranie ze sobą własnych kubków i piją wodę bezpośrednio z sieci, z udostępnionego przez Katowickie Wodociągi hydrantu (bo w Katowicach jakość wody w sieci jest bardzo dobra!). Ważnym elementem akcji jest też spotkanie integracyjne po sprzątaniu, połączone z grillem. W 2022 roku odbyły się edycje specjalne akcji z udziałem społeczności ukraińskiej (Subotnik ukraińsko – polski) i pracowników katowickich firm (Plogging na kole).

Akcja SprzątaMy z firmami, zainaugurowana w 2022 roku z Sopra Steria i Stowarzyszeniem Wolnej Herbaty, doczekała się kontynuacji w marcu 2023 roku. Pracownicy firm, lokalna społeczność i aktywiści posprzątali teren dawnej kolei piaskowej w Wełnowcu – Józefowcu, wskazany przez mieszkańców i wybrany w internetowym głosowaniu. Zebrali 3 kontenery odpadów. W kolejnych tygodniach, z pomocą wolontariuszy z kilku firm, udało się posprzątać również pozostałe zgłoszone w akcji tereny.

13 Działania w dziedzinie klimatu

PODJĄĆ PILNE DZIAŁANIA W CELU PRZECIWDZIAŁANIA ZMIANOM KLIMATU I ICH SKUTKOM

Obecne zmiany klimatyczne są odczuwane w każdym kraju na wszystkich kontynentach. Zakłócają rozwój krajowych gospodarek oraz zagrażają życiu ludzkiemu i całym społeczeństwom. Już teraz przeciwdziałanie zmianom klimatycznym jest kosztowne, a w przyszłości będziemy wydawać jeszcze więcej.

Ludzie doświadczają poważnych skutków zmian klimatycznych, w tym związanych ze zmianą wzorców pogodowych, podniesieniem poziomu morza oraz ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi. Emisja gazów cieplarnianych, powstałych w wyniku działań człowieka ciągle rośnie i napędza zmiany klimatu. Nigdy dotąd wskaźnik emisji gazów cieplarnianych nie był tak wysoki. Jeśli nie podejmiemy działań, to zgodnie z przewidywaniami, średnia temperatura globu w obecnym stuleciu zwiększy się do ponad 3⁰C, przy czym w niektórych regionach świata będzie ona jeszcze wyższa.

To najbiedniejsze kraje i wrażliwe grupy społeczne najbardziej cierpią z powodu zmian klimatycznych. Obecnie dostępne są skuteczne i niekosztowne rozwiązania, które mogą pomóc krajom w przejściu na odporną, opartą na czystszych technologiach gospodarkę. Zmiany w tym zakresie zachodzą coraz szybciej, ponieważ coraz więcej ludzi korzysta z odnawialnych źródeł energii i innych środków, które ograniczają emisje gazów cieplarnianych i wzmacniają wysiłki adaptacyjne.

Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym jest wyzwaniem globalnym, które nie uznaje granic państwowych. Emisja gazów cieplarnianych w jakimkolwiek miejscu na ziemi dotyka ludzi na całym świecie. Kwestia ta wymaga skoordynowanej współpracy i rozwiązań wypracowanych na szczeblu międzynarodowym. Tylko w ten sposób możemy pomóc krajom rozwijającym przejść na gospodarkę niskoemisyjną.

Podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP24 w Paryżu) zostało przyjęte porozumienie paryskie, które weszło w życie w listopadzie 2016 roku. Ma ono wzmocnić globalne działania powstrzymujące zmiany klimatyczne. Wszystkie kraje, które zawarły porozumienie, zobowiązały się pracować nad ograniczeniem globalnego wzrostu temperatury do poniżej dwóch stopni Celsjusza. Do kwietnia 2018 roku 175 państw ratyfikowało porozumienie paryskie, a 10 krajów rozwijających się przedstawiło swoje krajowe plany adaptacyjne w zakresie reagowania na zmiany klimatu.

(źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Zwolnienie z podatku za zielone dachy lub fasady

Rada Miasta podjęła uchwałę dotyczącą zwolnienia od podatku od nieruchomości wskazanych w niej powierzchni użytkowych budynków mieszkalnych, w których utworzono zielone dachy lub ogrody wertykalne na ścianie budynku lub które posiadają zielone fasady na co najmniej jednej całej ścianie budynku. Przesłanką do zwolnienia jest założenie zielonego dachu na całej jego powierzchni lub ogrodu wertykalnego na co najmniej połowie ściany. Z kolei w przypadku zielonej fasady aby skorzystać ze zwolnienia powinna być ona na całej ścianie budynku, przy czym rośliny ją tworzące winny być ukorzenione w ziemi.

Powyższe stanowi o możliwości skorzystania ze zwolnienia w pierwszym roku. Z kolei kontynuacja zwolnienia jest możliwa przy ich utrzymaniu w kolejnych latach. Zwolnieniem objęte będą wyłącznie powierzchnie użytkowe lokali mieszkalnych, niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej, znajdujące się w budynkach mieszkalnych a ulgi skierowane są zarówno do mieszkańców jak i przedsiębiorców. W 2023 roku z uchwały skorzystało 11 osób.

Tekst jednolity uchwały z dnia 31.03.2022

OGRODY SPOŁECZNE

W mieście powstało kilkanaście ogrodów społecznych, stworzonych wspólnie z mieszkańcami w ramach obywatelskiej akcji Zróbmy Sobie Grządki, a także z budżetu Inicjatywy Lokalnej  i Zielonego Budżetu, gdzie mieszkańcy pozyskują środki na własne inicjatywy. Mieszkańcy uprawiają byliny, zioła i warzywa. Istotne jest jednak to, że partycypują aktywnie w tworzeniu ogrodów, co ma nie tylko wymiar ekologiczny, ale też społeczny: wpływa na integrację i zdrowie lokalnej społeczności. W ramach akcji  “Zróbmy sobie grządki” mieszkańcy  wspólnie budowali skrzynie na rośliny, ławki, pergole czy kompostowniki, korzystając z pomocy organizacji pozarządowej (Miastoogród, Fundacja Bobrowe Żeremia). Działanie było finansowane w ramach nagrody Transformative Action Awards 2020, którą miasto zdobyło za projekt KATOobywatel, służący budowaniu społeczeństwa obywatelskiego.  

KatoOgrodnicy  

Na bazie współpracy z mieszkańcami i doświadczeń ze wspólnych projektów, postała grupa KATOogrodnicy na Facebooku, skupiająca aktywnych mieszkańców, którzy chcą się dzielić doświadczeniami, wiedzą a także narzedziami i plonami z innymi miejskimi ogrodnikami. Grupa jest moderowana przez  miasto KatoOgrodnicy | Facebook

Żeby wspierać istniejące ogrody ale również rozwijać ten trend w mieście, w 2023 roku ruszyliśmy ze Szkołą Ogrodników. To m.in. cykl comiesięcznych spotkań warsztatowo – edukacyjnych, porad on – line w grupie KATOogrodnicy na Facebooku i spotkań w terenie tzw. „Lotna Szkoła Ogrodników”, które mają rozwijać wiedzę ogrodniczą, ale przede wszystkim zachęcają do zaangażowania i integracji. Partnerem miasta jest Fundacja Ogrody Przyszłości.

Łąki kwietne
Od 2018 roku Siejemy Łąki Kwietne (mieszkańcy sami sieją, ale też biorą udział w warsztatach), czego efektem jest dziś 20 tys. m² łąk kwietnych posianych od podstaw i 50 tys. m² dzikich łąk, które będą koszone tylko raz w roku, w tym na terenach wskazanych przez mieszkańców. W 2023 roku częstotliwość koszenia traw została zmniejszona. Rzadsze koszenie traw pozwala zachować miejsca bytowania owadów i małych zwierząt, a także zmniejsza erozję gleby. Trawy są też naszą bronią w walce z ociepleniem klimatu oraz oczyszczają powietrze

W czerwcu 2020 roku zachęciliśmy mieszkańców do szukania w swoim otoczeniu starych, nieużywanych donic i do adoptowania ich na kwietne łąki.  W pakiecie startowym przygotowaliśmy dla nich nasiona i kompost, który powstał z bio – odpadów. Rozdaliśmy też donice z odzysku razem z ziemią i roślinami do posadzenia. Mieszkańcy Katowic, firmy prywatne i instytucje zaadoptowały w sumie ponad 60 donic.

Kto i gdzie podjął wyzwanie można sprawdzić na mapie on – line tutaj: mapa łąk

W maju 2020 roku uruchomiliśmy akcje „Nie siej śmieci, posiej łąkę” – w dwóch edycjach akcji w zamian za elektrośmieci albo opony, przywiezione do gminnych punktów zbiórki odpadów, mieszkańcy dostawali nasiona łąk kwietnych i kompost. W ten sposób miasto wspólnie z MPGK walczy z procederem wyrzucania zużytego sprzętu elektrycznego i opon do lasu, ale też wystawianiem w wiatach śmietnikowych, a nawet na miejskie chodniki. Efekt: tona elekrośmieci i dwie tony opon. W maju 2021 roku po raz pierwszy uruchomiliśmy akcję „Nie siej śmieci, posiej łąkę” –  w zamian za elektrośmieci albo opony, przywiezione do gminnych punktów zbiórki odpadów, mieszkańcy dostawali nasiona łąk kwietnych i kompost. Efektem pierwszej edycji były tona zebranych elektrośmieci i dwie tony opon. Akcja jest kontynuowana przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej.  W ten sposób miasto wspólnie z MPGK walczy z procederem wyrzucania zużytego sprzętu elektrycznego i opon do lasu, ale też wystawianiem w wiatach śmietnikowych, a nawet na miejskie chodniki.

W 2023 roku częstotliwość koszenia traw została zmniejszona. Rzadsze koszenie traw pozwala zachować miejsca bytowania owadów i małych zwierząt, a także zmniejsza erozję gleby. Trawy są też naszą bronią w walce z ociepleniem klimatu oraz oczyszczają powietrze.

SprzątaMy Dzielnice

Akcja SprzątaMy z firmami, zainaugurowana w 2022 roku z Sopra Steria i Stowarzyszeniem Wolnej Herbaty, doczekała się kontynuacji w marcu 2023 roku. Pracownicy firm, lokalna społeczność i aktywiści posprzątali teren dawnej kolei piaskowej w Wełnowcu – Józefowcu, wskazany przez mieszkańców i wybrany w internetowym głosowaniu. Zebrali 3 kontenery odpadów. W kolejnych tygodniach, z pomocą wolontariuszy z kilku firm, udało się posprzątać również pozostałe zgłoszone w akcji tereny.

Edukacja Klimatyczna

Nie ulega wątpliwości, że zmiany klimatu stanowią dzisiaj jedno z największych wyzwań naszych czasów. Jesteśmy coraz bardziej świadomi zagrożeń środowiskowych zaniku bioróżnorodności, produkowania śmieci i odpadów z powodu  nadkonsumpcji i skutków globalnego ocieplenia.

Transformacja do nowego zielonego ładu nie będzie możliwa bez odpowiedniej polityki edukacyjnej oraz głębokiej transformacji społecznej. Edukacja jest niezbędna, by przygotować społeczeństwo do radzenia sobie z kryzysem klimatycznym, dlatego właśnie Prezydent Miasta Katowice dr Marcin Krupa powołał w 2022 r. Zespół do spraw opracowania Pilotażowego Programu Nauczania Edukacji Klimatycznej realizowanego w katowickich szkołach samorządowych. W skład zespołu weszli zarówno nauczyciele szkolni, nauczyciele akademiccy specjalizujący się w tym temacie, radni samorządowi, jak i urzędnicy. W ramach zespołu opracowano 4 przewodnie obszary tematyczne wokół których oscyluje autorski program miasta Katowice. Są nimi: krytyka konsumpcjonizmu, utrata bioróżnorodności, antropogeniczne zmiany klimatu oraz, ze względu na specyfikę śląsko-zagłębiowskiego pogórniczego regionu, transformacja energetyczna. Program uzupełniają zajęcia praktyczne zaproponowane przez Centrum Edukacji Ekologicznej przy  Zespole Szkół nr 2 im. Jarosława Iwaszkiewicza w Katowicach - m.in. warsztaty o tematyce przyrodniczej i zajęcia w terenie.

Program powstał, aby pomóc młodym ludziom zrozumieć wpływ degradacji środowiska przyrodniczego na ich przyszłość, rozszerzyć ich wiedzę, świadomość i umiejętności w obszarze edukacji o klimacie, a przede wszystkim zbudować zaangażowanie i poczucie sprawstwa przeciwdziałające skutkom globalnego ocieplenia.

To pierwszy taki program wdrożony  do szkół samorządowych w Polsce, a jego wyjątkowość polega na tym, że zakłada integrację treści z zakresu kryzysu klimatycznego z podstawami programowymi wszystkich przedmiotów na drugim etapie edukacji, czyli w szkołach podstawowych, w klasach 7. Takiego zespolenia wymaga złożoność problemów klimatycznych i konieczność holistycznego podejścia do ich rozwiązywania. Tematy związane z kryzysem klimatycznym realizowane są w korelacji interdyscyplinarnej poprzez ścieżki międzyprzedmiotowe, tak by nie ograniczać edukacji do schematów klasowo-lekcyjnych ale by wyjść ze strefy „uczenia pod test”  i  oprzeć ten proces na  współzależności, relacyjności i złożoności świata.

Link do programu

„Plan na rzecz zrównoważonej energii i klimatu (SECAP)”

W kwietniu 2019 r., uchwałą Rady Miasta, Katowice przystąpiły do „Porozumienia Burmistrzów na rzecz klimatu i energii” (CoM). Porozumienie powstało w 2008 roku w Europie, a jego celem jest skupienie przedstawicieli władz samorządowych, które chcą dobrowolnie podjąć zobowiązanie realizacji unijnych celów w zakresie klimatu i energii oraz wykraczać poza te cele

Dokument został przyjęty Uchwałą nr LXVI/1383/23 Rady Miasta Katowice z dnia 27 lipca 2023 r. w sprawie przyjęcia „Planu działań na rzecz zrównoważonej energii i klimatu dla miasta Katowice” (SECAP). Uchwała wskazuje, iż „Plan działań na rzecz zrównoważonej energii i klimatu dla miasta Katowice” stanowi aktualizację i kontynuację działań zawartych w dokumencie "Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Katowice” przyjętym Uchwałą nr LVI/1319/14 Rady Miasta Katowice z dnia 29 października 2014 r.

„Plan adaptacji miasta Katowice do zmian klimatu do roku 2030”

Dokument został opracowany na podstawie Porozumienia pomiędzy Prezydentem Miasta Katowice a Ministerstwem Środowiska w sprawie realizacji projektu w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 – 2020 pn. „Plany adaptacji do zmian klimatu dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców”.

Plan adaptacji powstał w odpowiedzi na jeden z najważniejszych problemów ochrony środowiska, jakim są zmiany klimatu i potrzeba adaptacji do skutków tych zmian. Plan wskazuje wizję, cel nadrzędny oraz cele szczegółowe adaptacji Miasta do zmian klimatu, jakie powinny zostać osiągnięte poprzez realizację wybranych działań adaptacyjnych w czterech najbardziej wrażliwych sektorach/obszarach Miasta, to jest w zakresie zdrowia publicznego/grup wrażliwych, terenów niezabudowanych, transportu oraz gospodarki wodnej. 

Opracowany Plan jest punktem odniesienia do dalszych działań w zakresie adaptacji dla miasta Katowice oraz podstawowym narzędziem kształtowania polityki miejskiej ukierunkowanej na podnoszenie odporności miasta na skutki tych zmian oraz na wzmacnianie jego adaptacyjności. Dokument stanowi zbiór propozycji i rozwiązań wobec zagrożeń wynikających ze zmian klimatu. 

„Dobry Klimat dla Katowic”

Film "Dobry Klimat dla Katowic" powstał na podstawie uchwalonego przez Radę Miasta Katowice „Planu adaptacji Miasta Katowice do zmian klimatu do roku 2030” oraz przeprowadzonych dla mieszkańców Katowic spacerów komentowanych zrealizowanych pod koniec 2019 roku. 17 minutowy film edukacyjny prezentuje metody adaptacji miasta do zmian klimatu ze szczególnym pokazaniem narażenia miasta na zjawiska powodzi miejskiej oraz miejskiej wyspy ciepła. W filmie ukazano również dobre praktyki w mieście Katowice oraz możliwości partycypacji mieszkańców w działaniach adaptacyjnych i mitygacyjnych. Prezentowany film powstał przy współpracy z Instytutem Ekologii Terenów Uprzemysłowionych oraz Śląskim Ogrodem Botanicznym.

Poradnik "Przystosuj się!" 

Poradnik "Przystosuj się!" powstał w celu zwiększania świadomości mieszkańców Katowic o konieczności podjęcia działań w celu przystosowania się do postępujących zmian klimatu. Zawarte jest w nim szereg propozycji działań adaptacyjnych do zastosowania w najbliższym otoczeniu – na własnym podwórku, osiedlu, w dzielnicy, ale też w przestrzeni miejskiej. 
Poradnik "Przystosuj się!" 

Profile FB: Miejskie Centrum Energii; Dobry Klimat; strona mce.katowice.eu

Na platformie Facebook zostały utworzone dwa profile tematyczne związane z szeroko realizowaną działalnością Miasta Katowice w zakresie efektywnego wykorzystania energii oraz ochrony powietrza i klimatu. Mieszkańcy Katowic dzięki portalom są na bieżąco informowani o najnowszych wydarzeniach, spotkaniach, akcjach oraz kampaniach miasta. Od momentu uruchomienia profili, zamieszczono około 1 200 postów dotyczących działalności Miasta oraz informacji w zakresie ochrony powietrza i klimatu, efektywności energetycznej oraz ochrony środowiska.
Strona mce.katowice.eu w ostatnim czasie została rozbudowana o ważne dla mieszkańców informacje bieżące dotyczące: Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków i dodatków do wykorzystywanych źródeł ciepła.

Aplikacja „wCOP drzewo”

Aplikacja to prosty i szybki sposób, aby wskazać lokalizację dla nowych drzew w mieście. Jej nazwa nawiązuje do największej konferencji klimatycznej na świecie, czyli Szczytu Klimatycznego ONZ, której 24. edycja odbyła się w 2018 r. w Katowicach. Do tej pory posadziliśmy ponad 1000 drzew z aplikacji.   

wcopdrzewo.katowice.eu/zasadz-drzewo

14 Życie pod wodą

CHRONIĆ OCEANY, MORZA I ZASOBY MORSKIE ORAZ WYKORZYSTYWAĆ JE W SPOSÓB ZRÓWNOWAŻONY

Oceany – ich temperatura, skład chemiczny, prądy i panujące w nich życie napędzają światowe ekosystemy, bez których życie człowieka na Ziemi byłoby niemożliwe.

Woda deszczowa, woda pitna, pogoda i klimat, linie brzegowe, sporo naszej żywności, a nawet tlen, którym oddychamy, są zależne od mórz, które działają jako regulator. Od wieków przez morza i oceany prowadzą ważne szlaki handlowe i transportowe.

Uważne zarządzanie tymi niezastąpionymi zasobami jest kluczem do zrównoważonej przyszłości. Jednakże pogarsza się stan wód przybrzeżnych ze względu na zanieczyszczenia, a zakwaszenie oceanów zagraża funkcjonowaniu ekosystemów i różnorodności biologicznej. Zjawiska te wywierają również negatywny wpływ na lokalne rybołówstwo.

Chronione obszary morskie muszą być odpowiednio zarządzane i finansowane. Należy także wprowadzić regulacje, które ograniczą przełowienie, zanieczyszczenie środowiska morskiego i zakwaszenie oceanów.

(źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Selektywna zbiórka śmieci ma znaczenie. To, że coś trafia do kosza, wcale nie oznacza, że nie może nam już więcej służyć. Wręcz przeciwnie: w ogromnej większości przypadków odpady można przerobić albo ponownie wykorzystać. Można też odzyskać z nich cenne surowce, których zapasy tak szybko się kurczą. Ze śmieci mogą powstać np. chusteczki higieniczne, papier toaletowy, kubki, doniczki, kolczyki, kosze, torebki, a nawet meble czy ubrania! Po co więc wycinać na papier piękne, zdrowe lasy, skoro można go wyprodukować z makulatury?

Łapiemy deszczówkę

Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w ramach akcji "Łapiemy deszczówkę" zamontował, przy zarządzanych przez siebie budynkach mieszkalnych, ponad 30 zbiorników na deszczówkę. Zbiorniki mieszczą średnio 210-350 litrów deszczówki, która posłuży do podlewania roślin na podwórkach i skwerach przylegających do budynków. Brak wody to poważny problem, ale każdy mały krok w kierunku ekoodpowiedzialności jest ważny i chcemy tą akcją zachęcić innych zarządców, właścicieli domów i mieszkańców do oszczędzania wody."

Budowa zbiorników retencyjnych

Zmiany klimatyczne to jedno z największych wyzwań, z którymi muszą mierzyć się dziś miasta. Wysokie temperatury, coraz częstsze ekstremalne zjawiska pogodowe, susze i deszcze nawalne powodują, że musimy dostosowywać ośrodki miejskie tak, by z jednej strony ograniczały negatywny wpływ na klimat, a z drugiej były odporne na skutki jego zmian. Ma to szczególne znaczenie w przypadku zarządzania gospodarką wodno-ściekową.

Działania prowadzone w zakresie rozbudowy systemu kanalizacji deszczowej służą uporządkowaniu gospodarowania wodami opadowymi oraz zapewniają retencjonowanie tych wód w celu czasowego opóźnienia ich odpływu i odciążenia odbiorników. W Katowicach powstało do tej pory 26 podziemnych zbiorników retencyjnych wód opadowych. Zastosowane w nich rozwiązania konstrukcyjne pozwalają zgromadzić część wód opadowych, które mogą zostać użyte przez służby komunalne np.: do podlewania zieleni miejskiej lub płukania sieci kanalizacyjnej. W tym celu w zbiornikach zamontowano instalacje do poboru wody.

Dodatkowym atutem ponownego wykorzystania wód przez służby miejskie jest ograniczenie zużycia wody wodociągowej, co przekłada się na korzyści finansowe dla Miasta. W wyniku obserwowanych zmian klimatycznych identyfikowane są dalsze potrzeby związane z rozbudową systemu kanalizacji deszczowej, w tym także te ukierunkowane na retencjonowanie wód opadowych.  Realizacja tych zamierzeń wpłynie na poprawę stanu środowiska naturalnego.

Dotychczasowe przedsięwzięcia związane z rozwojem sieci kanalizacji deszczowej oraz elementami błękitno-zielonej infrastruktury zrealizowane zostały przez Katowickie Inwestycje S.A. w ramach dwóch etapów Projektu pn. „Uporządkowanie systemu gospodarowania wodami opadowymi w Katowicach - Etap I oraz Etap II” dofinansowanego z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Łączna wartość obu etapów Projektu wyniosła ok. 92,4 mln zł, w tym dofinansowanie, jakie pozyskała Spółka, wyniosło ok. 46,8 mln zł. Katowickie Inwestycje S.A.  poszukują źródeł dofinansowania dalszych inwestycji w kolejnych latach.

W ramach zakończonych w 2023 roku projektów łącznie wybudowano, przebudowano i wyremontowano ok. 9,5 km kanalizacji deszczowej. Łączna pojemność retencyjna wykonanych zbiorników przekroczyła 11 tys. m3. Powierzchnia objęta systemem zagospodarowania wód opadowych łącznie wyniosła ponad 3 km2. Liczba osób objętych systemów zagospodarowania wód opadowych wyniosła ponad 129 tyś osób.

15 Życie na lądzie

CHRONIĆ, PRZYWRÓCIĆ ORAZ PROMOWAĆ ZRÓWNOWAŻONE UŻYTKOWANIE EKOSYSTEMÓW LĄDOWYCH, ZRÓWNOWAŻONE GOSPODAROWANIE LASAMI, ZWALCZAĆ PUSTYNNIENIE, POWSTRZYMYWAĆ I ODWRACAĆ PROCES DEGRADACJI GLEBY ORAZ POWSTRZYMAĆ UTRATĘ RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ

Lasy pokrywają 30,7% powierzchni Ziemi. Zapewniają nie tylko bezpieczeństwo żywnościowe i schronienie dla różnych form życia, ale odgrywają również kluczową rolę w zwalczaniu zmian klimatycznych, ochronie bioróżnorodności, jak również są miejscem zamieszkania ludności rdzennej.

Chronienie lasów umożliwi doskonalenie procesów zarządzania zasobami naturalnymi i zwiększenie produktywności gruntów.

Co roku tracimy 13 milionów hektarów lasów, a trwająca degradacja terenów suchych doprowadziła do pustynnienia obszarów o powierzchni 3,6 miliarda hektarów. Mimo że prawie 15% obszarów jest obecnie objętych ochroną, różnorodność biologiczna jest wciąż zagrożona.

Wylesianie i pustynnienie w wyniku działalności człowieka i zmian klimatu to najważniejsze wyzwanie dla zrównoważonego rozwoju. Zjawiska te wpływają na życie i utrzymanie milionów ludzi doświadczających ubóstwa. Obecnie podejmowane są wysiłki dążące do lepszego zarządzania lasami oraz przeciwdziałania pustynnieniu.

(źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Miejskie ule na dachach

Na dachach siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia oraz trzech basenów

miejskich, w Brynowie, Burowcu i na Zadolu, stanęło już siedem miejskich uli. Zebrany z nich miód będzie wykorzystany jako gadżet promujący miasto. Inicjatywa ta wpisuje się w trend stawiania uli w środowisku miejskim, które okazuje się bardzo przyjazne dla pszczół. Jednocześnie obecność tych owadów jest korzystna dla lokalnej roślinności, w tym szczególnie dla rosnącej liczby łąk kwietnych w mieście.

Miasto, szczególnie takie jak Katowice, w którym dużą część powierzchni zajmują tereny zielone, to dla pszczół bardzo przyjazne środowisko. Ma odrobinę inny mikroklimat, niż tereny wiejskie. Jest w nim cieplej, sezon jest dłuższy. Jest też więcej różnorodnych kwiatów. Nie ma za to gigantycznych upraw monokulturowych, które choć ładnie wyglądają na zdjęciach (pola rzepaku czy słoneczników), to jednak nie są przyjazne dla owadów. Ważne jest również to, że w mieście raczej nie stosuje się pestycydów i nawozów sztucznych do wspomagania rozwoju roślin. 

Szacuje się, że ponad 75% roślin uprawianych w Europie rozmnaża się dzięki zapylaniu przez pszczoły i inne owady. Paradoksalnie to właśnie miasta mogą być dla nich wymarzonym siedliskiem.

Miodom zebranym w Katowicach po raz kolejny przyjrzało się Laboratorium Badania Jakości Produktów Pszczelich Instytutu Ogrodnictwa w Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach. Wyniki analizy pyłkowej roślin nektarodajnych pokazują, że prawie 30% pyłków w katowickich miodach stanowią pyłki z roślin w rodzaju Prunus, czyli na przykład: czereśnia, wiśnia, śliwa, brzoskwinia. Wyjątkiem są tylko pszczoły mieszkające przy Basenie Brynów. W zebranym tam miodzie pyłki tego rodzaju drzew stanowią aż 57% całości.

30% pyłków zebranych przez pszczoły mieszkające na dachu NOSPR i przy Basenie Zadole pochodzi z wierzby. Ciekawa jest także dieta pszczół mieszkających przy Basenie Burowiec. Ponad 23% pyłków w tamtejszym miodzie to pyłki roślin kapustowatych, takich jak: rzodkiew, kalarepa, kalafior, rzepak, ale też rośliny ozdobne: lewkonia, lak pospolity, wieczornik damski i kapusta. W  Zadolu takie pyłki stanowią tylko 14% całości, w śródmieściu (NOSPR) 10%, a w Brynowie 6%.

We wszystkich miodach zaobserwowano wskaźniki spadzi, co jeszcze podkreśla ich wyjątkowość.

Zielona Warszawska

Jeszcze w 2022 r. ul.Warszawska stanowiła przede wszystkim całodzienny parking dla osób dojeżdżających do Katowic do pracy z innych miast. Kompleksową przemianę tego miejsca obiecał jesienią 2018 r. prezydent Miasta Katowice Marcin Krupa i słowa dotrzymał. W grudniu 2023 r. inwestycja została ukończona. Najważniejsza zmiana polegała przede wszystkim na wprowadzeniu dużej ilości zieleni. Nasadzonych zostało tam 70 drzew, 2649 krzewów i 2734 byliny oraz traw. Jednocześnie zawężono drogi, a przestrzeń oddano pieszym. Zamiast wąskich i krzywych chodników pojawiły się eleganckie deptaki z elementami małej architektury: ławkami, koszami na śmieci, stojakami na rowery i nowym oświetleniem LED.

Zdjęcia przedstawiające ul. Warszawską przed realizacją inwestycji i po jej zakończeniu zdobyły wielką popularność w mediach społecznościowych, także za granicą, i były pokazywane jako przykład udanej rewitalizacji. Zazielenienie ulicy wpisuje się także w walkę ze skutkami zmian klimatycznych – pozwala redukować efekt miejskich wysp ciepła, a jednocześnie znacząco zwiększa powierzchnię umożliwiającą naturalne retencjonowanie wody opadowej.

Rewitalizacja Stargańca

Rewitalizacja stawu Starganiec została zapowiedziana przez prezydenta Marcina Krupę w 2018 r. Prace w terenie zakończyły się w połowie wakacji. Nowa przestrzeń szybko przypadła do gustu mieszkańcom Katowic ceniącym wypoczynek na łonie natury. Kosztem 7 mln zł Starganiec zyskał zupełnie nowe oblicze. Głównymi punktami rewitalizacji były: zagospodarowanie plaży, zaadaptowanie małego stawu na kąpielisko oraz budowa pomostu. Powstały tu też altany, ławki i leżaki, kręgi grillowe, oświetlenie solarne oraz dwa boiska do siatkówki plażowej, dzięki czemu katowiczanki i katowiczanie zyskali atrakcyjną przestrzeń do aktywnego spędzania wolnego czasu. Miejsce to zostało także przystosowane dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Na zrewitalizowanym obszarze rozmieszczono hotele dla owadów oraz budki lęgowe dla ptaków. Nasadzone drzewa owocowe oraz rośliny miododajne. Warto wspomnieć, że w letnie weekendy mieszkańców w pobliże Stargańca podwoził bezpłatny autobus.

Staw Kozubek

Dzięki rewitalizacji stawu Kozubek (koszt 1,8 mln zł) w rejonie osiedla Witosa i Załęża mieszkańcy zyskali nowe zielone miejsce. Mogą odpoczywać na drewnianym tarasie, ćwiczyć na siłowni na świeżym powietrzu lub bawić się z dziećmi na nowym placu zabaw. W ramach inwestycji wykonano nowe chodniki, zamontowano ławki, leżaki i stojaki na rowery, a całość oświetlono. W otoczeniu stawu nasadzono nowe rośliny. Miejsce jest przystosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami ruchowymi. Projekt został zrealizowany w ramach budżetu obywatelskiego. – Mieszkam na osiedlu Witosa całe życie. Teraz, po rewitalizacji, często odwiedzamy staw podczas spacerów z córką. Szczególnie często bywaliśmy tam latem. Teren jest świetnie zagospodarowany, jest miejsce do zabawy dla najmłodszych, miejsce do wypoczynku, czy to na leżakach przy stawie, czy na ławkach, jest gdzie usiąść w cieniu i gdzie pospacerować. Mieszkańcy mogą się dowiedzieć więcej na temat historii tego stawu i rodziny Kozubków, od których pochodzi nazwa, dzięki tablicy informacyjnej. Myślę, że to była ważna inwestycja dla naszego osiedla i jestem bardzo dumna, że jako społeczność zmobilizowaliśmy się do głosowania i przywróciliśmy świetność temu miejscu – mówi Katarzyna Dąbrowska-Kotulska.

Zazielenienie al. Korfantego

Jedna z najbardziej spektakularnych zielonych przemian dokonała się w Katowicach w latach 2022–2023, gdy prezydent Katowic Marcin Krupa podjął decyzję o odbetonowaniu fragmentu al. Korfantego wzdłuż linii tramwajowej i nasadzeniu 50 drzew i tysięcy krzewów i roślin. Zdjęcia udanej metamorfozy zrobiły furorę wśród internautów w Polsce i za granicą i były pokazywane jako symbol wdrażania proekologicznych rozwiązań w miastach. Realizacja zielonych projektów to nie tylko inwestycja w estetykę, ale też walka ze skutkami przemian klimatycznych. Odbetonowanie Korfantego i wykonanie nasadzeń pozwoliły na naturalne retencjonowanie setek tysięcy litrów wody deszczowej, miejscowe zredukowania zjawiska wysp ciepła oraz lepsze oczyszczanie powietrza.

Przemiana na al. Korfantego to tylko jeden z wielu zielonych projektów zrealizowanych w Katowicach w ostatnich latach. Jesienią ubiegłego roku zakończyła się metamorfoza ul. Warszawskiej, a dwa lata wcześniej – ul. Dworcowej. Łącznie w centralnej części Katowic nasadzono kilkaset drzew.

Łącznie w 2023 r. Zakład Zieleni Miejskiej (ZZM) wydał 70 mln zł na zazielenienia, rewitalizacje, a wśród największych zrealizowanych już projektów można wymienić tężnię solankową na os. Tysiąclecia oraz rewitalizację stawów Starganiec i Kozubek. Z kolei od 2017 r. ZZM nasadził ponad 10 tys. drzew.

Nowe Parki dla mieszkańców

W pierwszej połowie 2024 roku mieszkańcy będą mogli korzystać z aż czterech nowych parków: na Wełnowcu (koszt ponad 13 mln zł), Kostuchnie (ponad 5,4 mln zł), Ochojcu (ponad 10 mln zł) i na pograniczu Bogucic, Zawodzia i Dąbrówki Małej (prawie 8 mln zł). Od zeszłych wakacji dużą popularnością cieszy się zrewitalizowany Starganiec (wartość inwestycji – 7 mln zł) oraz staw Kozubek (blisko 1,8 mln zł). Aktualnie trwa rewitalizacja obszaru wokół Stawu Kajakowego w Dolinie Trzech Stawów.

Jedną ze wspomnianych zielonych inwestycji jest park powstający u zbiegu ulic Leopolda, Le Ronda i Bohaterów Monte Cassino. Powstaną tu m.in. plac zabaw i strefa edukacyjna dla dzieci, zielony labirynt, ogród sensoryczny, zielony tunel, a także polany i łąki kwietne, strefa edukacji ekologicznej i strefa widokowa. Inwestycję uzupełnią nowe ścieżki spacerowe, ławki, nasadzenia drzew i roślin oraz oświetlenie.

Rewitalizacja Parku Wełnowieckiego

W 2018 r. prezydent Miasta Katowice Marcin Krupa zobowiązał się do utworzenia nowych parków miejskich oraz rewitalizacji parków już istniejących. Jednym z nich jest park Wełnowiecki o powierzchni 137 tys. m kw., którego rewitalizacja będzie kosztować prawie 13 mln zł. Katowiczanie zyskają kolejne zielone miejsce, sprzyjające aktywnej rekreacji. W ramach inwestycji powstanie nowy plac zabaw, boisko do koszykówki i siatkówki, górka saneczkowa, siłownia, wybieg dla psów czy też tor dla rowerzystów typu pumptrack. W parku powstanie także strefa relaksu  z hamakami, ławkami oraz punktami do grillowania. Dodatkowo zostaną nasadzone krzewy, byliny oraz 89 drzew. Rewitalizacja zakończy się w pierwszej połowie 2024 r.

Łąki kwietne
Od 2018 roku Siejemy Łąki Kwietne (mieszkańcy sami sieją, ale też biorą udział w warsztatach), czego efektem jest dziś 20 tys. m² łąk kwietnych posianych od podstaw i 50 tys. m² dzikich łąk, które będą koszone tylko raz w roku, w tym na terenach wskazanych przez mieszkańców. W 2023 roku częstotliwość koszenia traw została zmniejszona. Rzadsze koszenie traw pozwala zachować miejsca bytowania owadów i małych zwierząt, a także zmniejsza erozję gleby. Trawy są też naszą bronią w walce z ociepleniem klimatu oraz oczyszczają powietrze

W czerwcu 2020 roku zachęciliśmy mieszkańców do szukania w swoim otoczeniu starych, nieużywanych donic i do adoptowania ich na kwietne łąki.  W pakiecie startowym przygotowaliśmy dla nich nasiona i kompost, który powstał z bio – odpadów. Rozdaliśmy też donice z odzysku razem z ziemią i roślinami do posadzenia. Mieszkańcy Katowic, firmy prywatne i instytucje zaadoptowały w sumie ponad 60 donic.

Kto i gdzie podjął wyzwanie można sprawdzić na mapie on – line tutaj: mapa łąk

W maju 2020 roku uruchomiliśmy akcje „Nie siej śmieci, posiej łąkę” – w dwóch edycjach akcji w zamian za elektrośmieci albo opony, przywiezione do gminnych punktów zbiórki odpadów, mieszkańcy dostawali nasiona łąk kwietnych i kompost. W ten sposób miasto wspólnie z MPGK walczy z procederem wyrzucania zużytego sprzętu elektrycznego i opon do lasu, ale też wystawianiem w wiatach śmietnikowych, a nawet na miejskie chodniki. Efekt: tona elekrośmieci i dwie tony opon. W maju 2021 roku po raz pierwszy uruchomiliśmy akcję „Nie siej śmieci, posiej łąkę” –  w zamian za elektrośmieci albo opony, przywiezione do gminnych punktów zbiórki odpadów, mieszkańcy dostawali nasiona łąk kwietnych i kompost. Efektem pierwszej edycji były tona zebranych elektrośmieci i dwie tony opon. Akcja jest kontynuowana przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej.  W ten sposób miasto wspólnie z MPGK walczy z procederem wyrzucania zużytego sprzętu elektrycznego i opon do lasu, ale też wystawianiem w wiatach śmietnikowych, a nawet na miejskie chodniki.

W 2023 roku częstotliwość koszenia traw została zmniejszona. Rzadsze koszenie traw pozwala zachować miejsca bytowania owadów i małych zwierząt, a także zmniejsza erozję gleby. Trawy są też naszą bronią w walce z ociepleniem klimatu oraz oczyszczają powietrze.

Fauna i flora Katowic

Szczególnym atutem miasta są rzadkie gatunki flory i fauny czy zbiorowiska roślinne w części objęte ochroną prawną. Niektóre z nich są chronione w specjalnie w tym celu powołanych obszarach, np. w rezerwatach przyrody: „Las Murckowski”, chroniący lasy bukowe i mieszane porastające stoki Wzgórza Wandy, oraz „Ochojec”, chroniący rośliny górskie.

Innymi cennymi przyrodniczo obszarami są: źródła Kłodnicy z lasem łęgowym, fragment torfowiska i boru bagiennego „Płone Bagno”, stawy Borki, Morawa oraz Hubertus. Uwagę zwracają także Katowicki Park Leśny, stawy na osiedlu Tysiąclecia, lasy łęgowe nad Ślepiotką, zachowane meandry rzeki Kłodnicy czy gniazdo bociana białego w Zarzeczu. Ważnym elementem krajobrazu są pomnikowe drzewa lub ich grupy.

Zwierzęta w mieście

Zakład Zieleni Miejskiej w ramach kolejnych edycji Zielonego Budżetu miasta Katowice, wniosków Rad Dzielnic oraz własnej inicjatywy systematycznie montuje nowe budki lęgowe, domki dla jeży oraz hotele dla owadów, których łączna liczba przekroczyła już 500 sztuk.

We wrześniu 2020 roku TAURON przekazał Katowicom 25 domków dla jeży, a my oddaliśmy je mieszkańcom w ramach akcji obywatelskiej. Mieszkańcy odbierali od nas domki i deklarowali opiekę nad nimi. Był to również element kampanii edukacyjnej i informacyjnej popularyzującej dbanie o jeże w mieście. Pracownicy Zakładu Zieleni Miejskiej pamiętają o tym, żeby po jesiennych porządkach na terenach zielonych, zostawić kupki liści dla jeży.

W lutym 2021 roku rozdaliśmy mieszkańcom 90 budek lęgowych dla ptaków, akcję powtarzaliśmy wiosną 2022 roku, kiedy rozdaliśmy 100 budek. Budki zostały wykonane przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną podczas warsztatu terapii zajęciowej Stowarzyszenia SPES. Ornitolodzy od dawna zachęcają, by m.in za pomocą budek lęgowych pomagać ptakom gnieżdżącym się w dziuplach. Budki trafiły w ręce osób prywatnych ale także instytucji jak szkoły czy przedszkola. W grudniu 2022 roku rozdaliśmy mieszkańcom karmniki dla ptaków do samodzielnego złożenia, żeby zachęcić do dbania o ptaki zimą i rodzinnego majsterkowania, ale też uczyć zasad właściwego dokarmiania ptaków.  

W ramach dwóch edycji akcji "Złóż sobie karmnik" (w 2022 i 2023 roku) rozdaliśmy mieszkańcom karmniki do samodzielnego złożenia. Sto karmników ze sklejki z odzysku przygotowała Fundacja Bobrowe Żeremia. Akcja ma na celu zwrócenie uwagi na właściwe dokarmianie ptaków i zachęcenie do majsterkowania, nieraz całymi rodzinami. To również doskonała okazja do obserwacji ptaków, których w mieście jest kilkadziesiąt gatunków. 

W 2023 r., w ramach Zielonego Budżetu Wydział Kształtowania Środowiska zrealizował następujące zadania:  "Karmniki dla ptaków dokarmianych przez mieszkańców Załęża" - zamontowano 4 szt. różnej wielkości karmniki w czterech lokalizacjach na terenie Załęża. "Domek dla jeża" - wykonano i porozkładano w dogodnych miejscach w okolicy ul. Łętowskiego domki dla jeży (10 szt.).

Owce, które koszą trawę

Najczęściej do koszenia trawy używamy kosiarek spalinowych, które co prawda skutecznie i szybko pracują, ale zanieczyszczają powietrze. Istnieje jednak bardziej ekologiczny sposób na utrzymanie trawników – owce. Katowicki Zakład Zieleni Miejskiej zdecydował się przetestować go i zatrudnić zwierzęta na umowę o dzieło. W ten sposób będzie „skoszony” teren w Brynowie.

Skąd owce w Katowicach? Z pomysłem koszenia trawy z pomocą owiec do Zakładu Zieleni Miejskiej zwrócił się pewien śląski hodowca owiec, który już wykonuje podobne usługi m.in. w Gliwicach. Zaproponował, że chętnie przetestuje podobne rozwiązanie w Katowicach. Dyrekcja ZZM zdecydowała, że warto spróbować wykorzystać tę ekologiczną metodę koszenia.

W ramach testów ok. 35 owiec kaukaskich odmiany bezmlecznej rozpoczęło 3 października swoją pracę. Zwierzęta mają się zająć terenem o powierzchni ok. 1 tys. m2 znajdującym się w dzielnicy Brynów. Jak długo to potrwa? Nie ustalono jednoznacznego terminu. Owce otrzymały „umowę o dzieło” – czyli skończą pracę, jak skoszą wskazany teren. Co do pensji – pracują jedynie za pożywienie, czyli trawę, którą zjedzą podczas wykonywania zadań.

Owce zamiast kosiarek – dlaczego to dobry pomysł? Przede wszystkim dzięki takiemu koszeniu nie są produkowane spaliny do atmosfery. Dodatkowo owce – wypasając się na powierzonym terenie – nawożą go oraz użyźniają, co pozwala również na zmniejszeniu zużycia gotowych środków do nawożenia. Taki sposób koszenia trawy może przynieść ekologiczne korzyści, ale także odczuwalne natychmiast oszczędności.

16 Pokój, sprawiedliwość i silniejsze instytucje

PROMOWAĆ POKOJOWE I INKLUZYWNE SPOŁECZEŃSTWA, ZAPEWNIĆ WSZYSTKIM LUDZIOM DOSTĘP DO WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI ORAZ BUDOWAĆ NA WSZYSTKICH SZCZEBLACH SKUTECZNE I ODPOWIEDZIALNE INSTYTUCJE, SPRZYJAJĄCE WŁĄCZENIU SPOŁECZNEMU

Zabójstwa, przemoc wobec dzieci, handel ludźmi i przemoc seksualna stwarzają poważne zagrożenie dla pokoju i inkluzywnych społeczeństw. Należy zapewnić dostęp do wymiaru sprawiedliwości wszystkim ludziom oraz tworzyć skuteczne, odpowiedzialne i przyjazne instytucje na wszystkich szczeblach.

W ciągu ostatniej dekady odnotowano znaczny postęp w zakresie ograniczania zabójstw i handlu ludźmi, jednakże w Ameryce Łacińskiej, Afryce Subsaharyjskiej i Azji nadal tysiące ludzi są narażone na zabójstwa. W wielu krajach na całym świecie występuje agresja i przemoc wobec dzieci, co stanowi naruszenie ich praw. Jest to plaga, której skala jest trudna do oszacowania z powodu braku informacji i danych.

Stawianie czoła tym wyzwaniom i budowa bezpiecznych i inkluzywnych społeczeństw wymaga wdrażania skutecznych i bardziej przejrzystych przepisów prawnych oraz sporządzania całościowych i realistycznych budżetów państwowych. Jednym z pierwszych kroków w kierunku ochrony praw jednostki jest rejestracja narodzin i tworzenie bardziej niezależnych krajowych instytucji zajmujących się prawami człowieka.

(źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Budżet Obywatelski

Mieszkańcy szczególnie sobie cenią możliwość udziału w konsultacjach społecznych, organizowanych w sprawach ważnych dla społeczności lokalnych. Największym zainteresowaniem cieszą się te, podczas których katowiczanie decydują o rozdysponowaniu części budżetu miasta na zadania wskazane przez nich jako priorytetowe, czyli budżet obywatelski.

Fakty:
W 2023 r. przeprowadzono 3 procesy konsultacyjne, uruchomione zarządzeniem Prezydenta Miasta Katowice, w których łącznie uczestniczyło prawie trzy tysiące osób.

W X edycji Budżetu Obywatelskiego (w 2023 r.) mieszkańcy zgłosili 296 projektów zadań. W wyniku głosowania 46,8 tys. mieszkańców Katowic do realizacji w roku 2024 wybrano 126 pomysłów na kwotę prawie 15 mln zł. W 2023 r. została też ogłoszona IV edycja Zielonego Budżetu. Dzięki aktywności mieszkańców i zgłaszaniu pomysłów, w 2024 roku zrealizowanych zostanie 108 projektów dotyczących szeroko pojętej ekologii i ochronie środowiska o wartości blisko 3 mln zł.

Konsultacje społeczne

bo.katowice.eu

Podstawowym obowiązkiem samorządu jest służba wobec mieszkańców, dlatego też Miasto Katowice, z jednej strony dbając o transparentność swoich działań, z drugiej – korzystając z dostępnych narzędzi (miejskie strony internetowe, media społecznościowe, serwis SMS-owy KISS), informuje katowiczan o podejmowanych przez siebie zadaniach. 
https://katowice.eu

Katowice mówią „nie” każdej formie przemocy.
Podejmuje się więc szereg działań o charakterze interwencyjnym, ale też wspiera się ofiary przemocy, oferując schronienie, pomoc psychologiczną, terapeutyczną, interwencję kryzysową i poradnictwo, w tym poradnictwo prawne, a tym, którzy mają problem z agresją, złością czy stosują przemoc, proponuje się udział w programach edukacyjno-korekcyjnym lub terapeutycznym.

Ponadto w 2021 r. Katowickie Stowarzyszenie Trzeźwościowe „Dwójka” wspieranie przez Miasto Katowice rozpoczęło realizację zadania prowadzenia telefonu zaufania dla mieszkańców Katowic, w szczególności z zakresu problemów alkoholowych i narkomanii oraz przemocy domowej.

Fakty: W 2023 r. w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej udzielono dla osób doznających przemocy, dorosłych jak i dzieci 671 porad specjalistycznych, przeprowadzono 1 369 konsultacji indywidualnych oraz zorganizowano 38 spotkań rodzinnych. Miejski telefon zaufania dzwonił w ubiegłym roku 1 971 razy, w tym 205 rozmów dotyczyło doświadczanej przemocy.

Zakupy na telefon lub paczka żywnościowo-higieniczna:

Miasto Katowice w ramach oferty Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach celem zapobiegania rozwoju epidemii do 30.06.2023 r. oferowało pomoc w dokonaniu zakupów „Pogotowie Zakupowe”, „Paczki” tj. bezpłatnego pakietu żywności oraz środków higienicznych.

Zgłoszenia do „Pogotowia Zakupowego” lub „Paczki” były przyjmowane telefoniczne.

Usługa realizowana była przez pracowników Fundacji Wolne Miejsce, którzy byli wyposażeni w odpowiednie identyfikatory.

Wsparcie psychologiczne

Miasto Katowice w ramach oferty Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach oferuje osobom potrzebującym wsparcia psychologicznego możliwość korzystania z porad:

• TELEFON ZAUFANIA DLA SENIORÓW: tel. 796 970 686 – dostępny w godzinach 16:00 – 19:00 (od poniedziałku do soboty)
• Ośrodek Interwencji Kryzysowej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach. Możliwy kontakt telefoniczny oraz mailowy: tel. 32 606 18 08, email: oik@mops.katowice.pl

Dyżury psychologów i interwentów w godzinach 8:00 – 19:00 (od poniedziałku do piątku).

• Centrum Poradnictwa Specjalistycznego Metodyki i Strategii Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej - zdalny kontakt telefoniczny: tel. 572 333 750.

Pomoc finansowa z pomocy społecznej lub usługi opiekuńcze:

Miasto Katowice w ramach oferty Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach obsługuje Srebrny Telefon 32 251 69 00, gdzie osoby potrzebujące wsparcia finansowego z pomocy społecznej lub usług opiekuńczych, od poniedziałku do piątku w godz. 7.30 - 15.30 mogą uzyskać szczegółowe informacje kontaktowe oraz jak załatwić wszystkie formalności.

17 Partnerstwa na rzecz celów

WZMOCNIĆ ŚRODKI WDRAŻANIA I OŻYWIĆ GLOBALNE PARTNERSTWO NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU

Skuteczna realizacja Agendy na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju wymaga partnerskiej współpracy między rządami, sektorem prywatnym i społeczeństwem obywatelskim. Takie inkluzywne partnerstwa powinny być budowane w oparciu o zasady i wartości, wspólną wizję i wspólne cele, które stawiają człowieka i naszą planetę w centrum działań. Potrzebujemy takich partnerstw na szczeblu globalnym, regionalnym, krajowym i lokalnym.

Potrzeba pilnych działań, które zmobilizują, przekierują i odblokują biliony dolarów w sektorze prywatnym i pozwolą wykorzystać ich transformacyjną moc do realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju. Inwestycje długoterminowe, w tym bezpośrednie inwestycje zagraniczne, są potrzebne w najważniejszych sektorach, zwłaszcza w krajach rozwijających się. Należą do nich: sektor zrównoważonej energii, infrastruktura, transport, a także sektor technologii informacyjno-komunikacyjnych. Również rozwój sektora publicznego musi obrać jasny kierunek. System monitorowania, przeglądu i regulacji oraz konstruowanie bodźców stymulujących takie inwestycje muszą zostać przebudowane tak, aby przyciągnąć inwestycje i wzmocnić zrównoważony rozwój. Krajowe mechanizmy nadzoru, takie jak najwyższe izby i instytuty kontroli, a także funkcje kontrolne władzy ustawodawczej powinny zostać wzmocnione.

(źródło: ONZ)

DZIAŁANIA MIASTA KATOWICE

Skuteczna realizacja celów zrównoważonego rozwoju wymaga partnerskiej współpracy podmiotów w mieście. Duży wpływ na to mają działania podejmowane wspólnie na poziomie

• regionalnym: Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia - https://metropoliagzm.pl/ 
• krajowym: organizacje samorządowe, np. Unia Metropolii Polskich, Związek Miast Polskich oraz
• międzynarodowym: miasta partnerskie, organizacje międzynarodowe – np. GPM https://globalparliamentofmayors.org/, IAEC https://www.edcities.org/en/, ICLEI, EUROCITIES, UNESCO. 

Miasta Partnerskie Katowic:

Groningen (Holandia) od 6 maja 1994 r.  

Kolonia (Niemcy) od 15 marca 1991 r. 

Koszyce (Słowacja) od 6 maja 2009 r. 

Lwów (Ukraina) od 11 września 2023r.  

Miskolc (Węgry) od 28 sierpnia 2005 r.   

Mobile (USA) od 14 marca 1990 r.  

Opawa (Czechy) 

Ostrawa (Czechy) od 4 stycznia 1996 r. Ostrawa / cz.I    Ostrawa / cz.II

Pula - Pola (Chorwacja) od 30 listopada 2012 r.  

Saint – Etienne (Francja) od 9 czerwca 1994 r. 

Shenyang (Chińska Republika Ludowa) od 6 czerwca 2007 r.  

Nagroda RYCHEZY:

Nadrenia Północna-Westfalia (NRW) i Polska są ze sobą głęboko związane historycznie i społecznie. W wyniku migracji zarobkowej w XIX w. poprzez imigrację z lat 70. i 80. aż po dzień dzisiejszy, mieszka tu 650 tys. osób polskiego pochodzenia. Polki i Polacy ukształtowali tożsamość Nadrenii Północnej-Westfalii i również dzisiaj odgrywali ważną rolę w regionie. Świadczą o tym liczne stowarzyszenia, instytucje kultury i inicjatywy.

Rząd krajowy NRW honoruje tę szczególną więź od 2009 r. nagrodą Rychezy, nosząca imię pierwszej Królowej Polski, żony Mieszka II. Pochodziła ona z regionu nadreńskiego, a jej szczątki złożone są w katedrze kolońskiej. W 2023 roku skupiono się na polsko-niemieckim zaangażowaniu na rzecz wsparcia dla Ukrainy, stąd tematem przewodnim jest "Nadrenia Północna-Westfalia i Polska razem dla Ukrainy". Minister ds. Federalnych i Europejskich jak również Mediów Kraju Związkowego Nadrenii Północnej – Westfalii po złożeniu wniosku przez Urząd Miasta Kolonia przy wsparciu Urzędu Miasta Katowice przyznał nagrodę Rychezy projektowi integracyjnych warsztatów tanecznych w Centrum Spilno Hub- UNICEF Katowice. Wybór miejsca był nieprzypadkowy, gdyż jest to przestrzeń wspierająca integrację społeczności polskiej i ukraińskiej w Katowicach. 

Centrum SPILNO HUB – UNICEF Katowice

W ramach porozumienia pomiędzy Miastem Katowice a Funduszem Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci – UNICEF powstała przestrzeń przyjazna integracji społeczności polskiej i uchodźczej – Centrum Spilno Hub – UNICEF Katowice.

Główne założenia placówki to m.in.:

• aktywizacja poprzez budowanie sieci powiązań, rozwijanie wzajemnych kontaktów oraz włączanie przedstawicieli społeczności lokalnej we wspólne działania, pobudzanie ich aktywności, kształtowanie kreatywnego, samodzielnego myślenia;
• integracja poprzez poznawanie przez społeczności uchodźcze polskich obyczajów i kultury, możliwość spotykania się w bezpiecznym miejscu i budowanie lokalnej wspólnoty.

Centrum Spilno Hub – UNICEF Katowice rozpoczęło działanie na zasadzie kawiarni społecznej, a jego głównym celem jest wzmocnienie potencjału społecznego uchodźców oraz udrożnienie kanałów integracyjno-komunikacyjnych
w zakresie współpracy i współdziałania z Urzędem Miasta Katowice.

Festiwal Miast Partnerskich "Łączy nas chleb"

Coroczne, międzynarodowe wydarzenie w Parku Zadole, której celem jest pokazanie różnorodności i zarazem wspólnoty kultur, narodów i wyznań. Na jego program składają się panele dyskusyjne z udziałem zaproszonych gości, prezentacje tradycyjnie wytwarzanego chleba, miodu, wina, ziół, regionalnych potraw oraz występy artystyczne. Do udziału w Festiwalu zapraszani są przedstawiciele różnych religii, konsulowie generalni i honorowi, miasta partnerskie, mistrzowie kucharscy, Uniwersytet Śląski, organizacje, rady dzielnic, szkoły gastronomiczne, rzemieślnicy, ludzie kultury i mieszkańcy Katowic

Kalendarz Trzech Religii

„Kalendarz Trzech Religii” jest owocem współpracy chrześcijan, Żydów i muzułmanów, a także środowisk naukowych i kulturalnych już od 11lat. 

„Kalendarz Trzech Religii” jest narzędziem formowania dialogu międzyreligijnego. Projekt jednoczy społeczności wyznaniowe miasta Katowice, jest efektem współpracy i pogłębiania wzajemnego szacunku wobec siebie i dziedzictwa kulturalnego. Pierwszy kalendarz wydano w 2013 roku. Kalendarz opracowywany jest przez przedstawicieli Kościołów: Katolickiego, Ewangelicko-Augsburskiego, Prawosławnego, wspólnoty żydowskiej i muzułmańskiej, we współpracy z Wydziałem Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego.

Tegoroczna edycja odsłania się w nowej szacie graficznej z nowymi treściami – świętami Kościoła Greckokatolickiego w Polsce.

Kalendarz na rok 2024, czyli lata 5784/5 dla Żydów i 1445/6 dla muzułmanów wydano w nakładzie 5 tys. egzemplarzy. Jest on dystrybuowany przez poszczególnych jego twórców, także poza granice naszego kraju. Część nakładu jest dostępna dla mieszkańców bezpłatnie w Centrum Informacji Turystycznej mieszczącym się przy Rynku 13 w Katowicach oraz na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego przy ul. Jordana 18.

Organizacje międzynarodowe

Miasto Katowice uczestniczy w projektach rewitalizacyjnych: NODUS (Urbact II), Resilient Europe (Urbact III), Inicjatywa Miast Partnerskich: Sieć Rewitalizacji (projekt pilotażowy Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju) oraz projekcie Plan Działań dla Miast (Inicjatywa towarzysząca XI Światowemu Forum Miejskiemu, organizowana przez Instytut Rozwoju Miast i Regionów we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej). 

W wyniku udziału w ww. projektach, Miasto konsekwentnie realizuje programy operacyjne, wynikające z Lokalnego Programu Rewitalizacji, w dzielnicach:

• Janów-Nikiszowiec (w latach 2010-2011 - NODUS),
• Załęże  (w latach 2016-2018 - Resilient Europe),
• Bogucice (w latach 2018-2019 - PIM),
• Szopienice-Burowiec (2022 – PDM).